Náttúrufræðingurinn - 1940, Síða 12

104
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
lagi skrifaði hann bækur og ritgerðir á íslenzku og önnur mál
og má þar af íslenzkum greinum nefna það, sem birtist í And-
vara, Ægi, Náttúrufræðingnum og víðar, en af erlendum ritum
má einkum nefna hina merku bók á þýzku um íslenzkar fisk-
veiðar (Die Islándische Seefischerei). Það, sem meðal annars
miðaði að því, að Bjarna var kleift að afkasta jafnmiklu og raun
varð á af erlendum ritgerðum, var sú staðreynd, að hann var
frábær málamaður og reit sjálfur frá fyrstu hendi allt, sem
hann lét frá sér fara, hvort sem var á dönsku, ensku, þýzku
eða frönsku.
Það má ekki skiljast svo við að minnast lífsstarfs Bjarna Sæ-
mundssonar, að ekki sé getið starfs hans fyrir Hið íslenzka nátt-
úrufræðifélag. Hann gerðist meðlimur félagsins árið 1889 og var
kosinn í stjórn þess 1895. Árið 1901 varð hann ritari þess, en
settist í formannssæti 1905 og sat þar til dauðadags eða um 35
ár. Aðaltilgangurinn með stofnun Náttúrufræðifélagsins var sá
að koma upp náttúrugripasafni. Þessari hugsjón hafa því stjórn-
ir félagsins beitt sér fyrir og árangurinn er Náttúrugripasafnið
í Safnahúsinu við Hverfisgötu. Enginn einstakur maður á meira
þátt í þessu safni en Bjarni Sæmundsson. Safnið og Náttúru-
fræðifélagið líka var líf hans og sál. Þess vegna ætti það að
vera hugljúft hlutverk íslendinga að heiðra minningu Bjarna
Sæmundssonar með því að koma upp veglegu Náttúrugripasaíni
undir eigin þaki. Bjarni Sæmundsson var einn af stofnendum
Fiskifélags íslands 1911 og var þegar kosinn í stjórn þess. Auk
þess var hann kosinn á Fiskiþing. Af stjórnarstörfum lét hann
ekki fvrr en í febrúar 1940, en síðasta Fiskiþing, sem hann sat,
var haldið 1932- Einnig um málefni Fiskifélagsins lét hann mikið
til sín taka og átti sinn mikla skerf í ýmsum stórstígum fram-
förum í sögu Fiskifélagsins. Hann vann sleitulaust að velferðar-
málum fiskimannastéttarinnar, eins og kom fram meðal annars
í störfum hans að sjókortunum, aðstoð hans við Faxaflóanefnd,
sem síðar mun koma í ljós, og afskiptum hans af dragnótamálinu.
Loks var Bjarni Sæmundsson einn af stofnendum Vísindafélags
íslendinga og meðlimur þess til æviloka.
Bjarni Sæmundsson var ekki mikill maður að vallarsýn, en
hann hafði það við sig, að menn veittu honum athygli, þar sem
hann fór. Sagan hafði valið honum sess á þeim mestu umbrota-
tímum, sem yfir íslenzku þjóðina hafa gengið. Aldrei hafa þau
viðfangsefni, sem Bjarni hafði helgað krafta sína, íslenzkur sjávar-