Náttúrufræðingurinn - 1940, Blaðsíða 78

170
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
beygja sig, þar til sólin skín beint á toppinn, einnig af sömu
ástæðu. Á þann hátt fá þau nægilegt ljós fyrir kolsýrunám sitt,
en minnka um leið útgufunina, sem er of mikil, þegar sólin skín
beint á hlið blaðanna.
Þær rannsóknir, er gerðar hafa verið á
vaxtarefnum jurtanna, hafa ekki aðeins
leitt í ljós nýjar staðreyndir og skýrt áð-
ur vel þekkt fyrirbrigði, heldur hafa þær
auk þess hafið ruðning á nýjum brautum
fyrir daglegt starf jarðyrkjumannsins.
Með aðstoð vaxtarefna er hægt að hjálpa
garðyrkjunni og trjáræktinni til að fá
rætur á afkvisti, sem annars er nær ó-
mögulegt að fá til að festa rætur. Þá eru
greinarnar settar í veikar lausnir vaxt-
arefna, 1:10 000 eða enn veikari, og látn-
ar standa í þeim í nokkra daga. Séu þær
látnar vaxa í vatni á eftir, verður oftast
allur neðri hluti greinarinnar eða kvists-
ins þéttsettur rótum.
En athyglisverðasta hagnýta tilraunin,
sem gerð hefir verið með vaxtarefni jurt-
anna, er gerð af rússneska vísindamann-
inum Cholodny. Hann álítur, að vorun
útsæðisins, sem landi hans Lysenko er upphafsmaður að, sé bein
afleiðing af auknu magni af vaxtarefnum í hinum voruðu fræj-
um. Þess vegna tók hann fræ nokkurra nytjajurta og lét þau
gróa í jurtahormónum. Afleiðingin varð sú, að af sykurrófnafræj-
unum fengust 152% þyngri rófur með 150% meiri sykri en ef
fræin voru ekki meðhöndluð neitt.
Og líkt fór hjá höfrum og öðrum korntegundum, svo að
Cholodny gerir sér góðar vonir um, að þetta verði notað í land-
búnaði allra landa innan skamms, ef unnt verður að auka magn
vaxtarefnanna í fræjunum á einhvern ódýran hátt í stórum stíl.
Það er mál ókominna daga, hvort sá draumur rætist eður ei.
En þó benda líkurnar eindregið í þá átt, að framtíðin muni not-
færa sér hinar merku rannsóknir vaxtarefnanna á margvíslegan
hátt, því að með þær sem grundvöll er nú þegar hægt að valda
alls konar breytingum í heimi jurtanna. Sumar greinar vísind-
7. mynd. Hné á gras-
strái. Á efri mynd-
inni liggur stráið niðri.
Vaxtarefnin safnast þá
saman við neðra borð
hnésins, sem vex þar
af leiðandi meira en
efra borðið' og réttir
stráið upp, líkt og neðri
myndin sýnir.