Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1940, Blaðsíða 69

Náttúrufræðingurinn - 1940, Blaðsíða 69
161 N ÁTTÚRUFRÆÐINGURINN INGÓLFUR DAVÍÐSSON: NÝ ISLENZK JURTATEGUND Síðastliðið sumar ferðaðist ég um Borgarfjörð eystra og Njarð- vík. Þar fann ég varablómstegund, sem ekki hefir áður fundizt hér á landi. Jurtin er af einvararættkvíslinni og heitir Ajuga pyramidalis. Vex hún innan um lyng og birkirunna í norður- hlíðum Njarðvíkur. Einkum vex hún víða í Kerlingarmóum og Grjótaf jalli. Má nefna jurtina lyngbúa á íslenzku. Þetta er fögur jurt og auðkennileg, þrýstin og þétthærð með ljósbláum smáum blómum. Sitja blómin í krönsum í blaðöxlunum. Þau eru styttri en blómstoðblöðin og mynda ferstrent ax, líkt pýramida að lögun. Efri blómvörin er mjög smá og virðist vanta í fljótu bragði. Er það til að- greiningar frá öðrum ættkvíslum vara- blóma. Bikarinn er 5-tenntur, nærri reglu- legur og loðir lengi eftir að krónan er fallin. Stöngullinn er uppréttur og án jarðrengla, en stundum vaxa uppsveigð- ir hliðarsprotar upp af jarðstönglinum, auk aðalsprotans. Blöðin eru legglaus. Hin neðstu eru aflöng — öfugegglaga, en hin neðri aflöng — sporbaugótt. Lyngbúinn er fjölær jurt. Blómgast fremur snemma; í júní eða fyrrihluta júlí. Þegar ég var á ferð í Njarðvík um mánaðamótin júlí—ágúst var jurtin orðin aldinbær þrátt fyrir svala sumarveðráttu. Hæð jurt- anna var 8—12 cm að jafnaði. Hæsta eintakið 16 cm. Lyngbú- inn vex víðar á Austfjörðum heldur en í Njarðvík. Þóroddur Guðmundsson kennari að Eiðum fann hana í Loðmundarfirði nú í haust, bæði í Neshálsi og nálægt Nesi, sem er næstyzti bær í firðinum. Vex jurtin þar í graslautum. Má vera að hún finnist víðar þarna austur frá þegar farið verður að leita hennar. Hefir hér bætzt ný tegund í hóp austfirzkra einkennisjurta. Hinar midalis). a blóm, b bikar, c hneta. (Blytt).
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.