Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1969, Side 7

Náttúrufræðingurinn - 1969, Side 7
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 117 þessa dags var farið í fyrsta sinn í land á þessari eyju, sem um þetta leyti hlaut nafnið Jófnir. Þeir, sem í land fóru, voru Vestmanna- eyingarnir Páll Helgason (sá er fyrstur fór í land á Syrtlingi), Hjálmar Guðnason, Hlöðver Pálsson og Ólafur Gránz. Þeir félagar komust suður að gígkeilunni, en voru þar ausnir gjósku*), svo að þeim þótti nóg um, en færðin þung á eynni, er hörfa þurfti undan bomburegni. 23. maí. Meira öskugos í eynni en áður hafði sézt úr Flug- turninum. 24. mai. Landganga á Jólni. Með í för Ósvaldur ICnudsen, Hjálmar Bárðarson, Sigurður Þórarinsson, Jónas Arnason, Maj Zetterling o. fl. Gengið að rótum gígkeilunnar syðst á eynni. Suður- veggur, sem lokaði gígnum, var um 20 m hár (mynd 2 a), en norð- urbarmur a. m. k. 50 m hár. Við rætur gígsins að austan og norð- austan höfðu myndazt grunnir bjúgmyndaðir sigkatlar, svipað- ir þeim, er mynduðust í Surtsey sem undanfari lónsins þar í febrúar 1964. Bombur höfðu fallið víða á eynni, og voru þær stærstu á sléttunni skammt NA af gígkeilunni um 80 sm í þvermál. Gosið var að mestu sígos, ekki mjög kröftugt. Einstöku sinnum sáust eldingar í gosmekkinum. 7. júní. Eyjan talin a. m. k. 50 m há. Allmikið gos. 2. júni. Mikið gos. Lón var að byrja að myndast í sigdældinni við rætur gígkeilunnar að norðan. 6. juni. Eyjan talin um 60 m há. 14. júní. Eyjan mældist 28 ha að flatarmáli. 20. júni. Skarð inn í útvegg gígsins að vestan og smáspreng- ingar þar, þegar hlé var á gosi inni í gígnum. Lón norðan undan gígkeilunni, sem var að byrja að myndast 2. júní, orðið allstórt (mynd 2 b). 22. júni. Gígurinn lokaður að sunnan af um 15 m háum vegg, mesta hæð norðurbarmsins um 50 m. Gosið aðallega sígos, í 1—10 mín. löngum hryðjum (myndirnar I a, I b, II a), og stutt hlé á milli. Mesta hæð á dökkum mökkum um 600 m. *) Gjóska er nýyrði, srníðað af Vilmundi Jónssyni, fyrrv. landlækni. og er samheiti á jreim föstu efnum, sem berast loftleiðina frá eldstöð í eklgosi, og samsvarar |)ví erlenda samheitinu tefra. Eg hefi áður notað nýyrði Guðm. Kjartanssonar, gosmöl, en gjóska er þjálla orð og fer betur í samsetningum
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.