Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1976, Síða 16

Náttúrufræðingurinn - 1976, Síða 16
118 N ÁTT Ú RU F RÆÐINGURINN Landskjálflar árið 1784 Skjálftarnir árið 1784 eru líklega almestu skjálftar, sem komið hafa síðan land byggðist. Fyrsti skjálftinn kom 14. ágúst, síðari hluta dags og er stærðin áætluð 7,5—8 stig á Richterskvarða (Tryggvason 1973). Upptök hans voru nálægt Vörðufelli á Skeiðum. Þessi skjálfti gerði mestan skaða í Biskupstungum, á Landi, í Efri-Holtum, á Skeiðum og ofarlega í Grímsnesi. Hinn 16. ágúst kom annar mjiig harður skjálfti. Var hann verstur í Flóa, Ölfusi og neðarlega í Gríms- nesi. í Rangárvallasýslu gjörféllu í þessum skjálftum öll hús á 29 bæj- um en í Árnessýslu öll hús á 69 bæjum. Margir urðu undir húsum og varð að grafa þá upp úr rústum en aðeins 3 týndu lífi. í Skál- holti sakaði kirkjuna lítið, en hún var úr timbri. Flest önnur hús á biskupsstólnum féllu eða skemmdust, nokkrir menn urðu þar undir húsum en náðust þó lilandi. Hannes biskup varð ásamt heim- ilisfólki að liggja í tjöldum en þá gerði rigningar miklar og illviðri, svo menn urðu undir veturinn að flytja sig af heimilinu. Fluttist biskup að Innra-Hólmi á Akranesi og síðar fluttist biskupsstóllinn til Reykjavíkur, þar sem hann hefur verið síðan. Enginn skóli var í Skálholti næsta vetur, og fluttist liann einnig til Reykjavíkur. Árið 1789 hófust enn skjálftar vestast í Ölfusi og í gosbeltinu j:>ar vestur af frá Selvogi norður á Þingvelli. í viku var varla nokk- urn tíma kyrrt nótt og dag og tæplega 10 mínútur milli hræring- anna. Lancl seig norðan Þingvallavatns milli Almannagjár og Hrafnagjár um rúma 60 cm, vellirnir urðu að mýrlendi og mun það meðal annars hafa orðið átylla til að leggja þinghald þar niður árið 1800. Má segja, að þessir skjálftar hafi orðið afdrifaríkir í sögu landsins, svipt Skálholt biskupi sínum og skóla og Þingvelli þing- inu. Landskjálftar árið 1896 Jarðskjálftum 1896 er ítarlega lýst af Þorvaldi Thoroddsen 1899. Fyrsti skjálftinn kom 26. ágúst rétt fyrir kl. 10 um kvöld. Suður- land hristist allt en þó langmest Rangárvellir, Land, Upp-LIolt og Gnúpverjahreppur. Stærð skjálftans hefur verið áætluð 7—7,5 stig á Richterskvarða (Tryggvason 1973) og áhrifin minnst IX—XI stig, þar sem mest gekk á. í Landsveit gjörféllu öll hús á 28 bæjum af
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.