Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1976, Page 23

Náttúrufræðingurinn - 1976, Page 23
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 125 svæði, úr Eldgjá og síðast Lakagígum. Ekki hefur þó alltaf verið svo kyrrt þarna. í einfaldri og sannri frásögn um jarðeldshlaupið í Skaftafellssýslu 1783 eftir Jón prófast Steingrímsson og Sigurð Olafsson klausturhaldara segir svo: „Þann 1. Junii kom fyrst. npphaf vorra hörmunga, að þd fundust sterkir jarðskjálftar, eklú einasta hér d Síðu, Landbroti, Meðallandi og Alptaveri heldur og vestur í Mýrdal og austur í Örœfum, sem ætið jukust, þó mest gengi d kvöld og morgna alla þd viku. S. Júní var heiðrikt veður um morguninn, en um dagmdlabil dró upp svartan mökk af norðri sem fœrði.st yfir Síðuna, svo þykkvan að dymmt. varð í húsum.“ Letta var upphaf Skaftárelda í Lakagígum. Mörg önnur dæmi mætti rekja um skjálfta og eldgos í þessu gos- belti. Allsnarpir skjálftar fylgja oft gosum í Heklu. Ekki er ljóst af heimildum, hvort skjálftar fylgdu gosinu í Öræfajökli 1362, þótt telja verði afar líklegt að svo hafi verið. Gosið í Öræfajökli 1727 hófst með snörpum kippum, svo hörðum, að hús hristust og allt féll niður er lauslegt var. Skjálftar í nyrðra gosbelti1) Norðan Vatnajökuls fylgja skjálftar gosbeltinu norður á Mel- rakkasléttu. í norðanverðum Vatnajiikli hafa á síðustu árum orðið nokkrir skjálftar, um 5 að stærð en þeir hafa hvergi fundist í byggð. Nokkuð er um skjálfta í Dyngjufjöllum og hrinur verða öðru hverju á Kröflusvæði, Þeistareykjum og Reykjaheiði en skjálft- ar þar eru yfirleitt smáir, undir 4 að stærð. Verulegir skjálftar liafa fylgt eldgosum í þessu belti. „Ár 1724 aðfaranóttina hins 17. maí mdnaðar fóru menn (í Mý- vatnssveit) að finna sterkar jarðskjdlftahræringar, héldust þœr allt til dagmála daginn ept.ir; gaus þd fyrst upp sand og öskumokki harla miklum úr Kröfufelli, er í logni féll niður allt. um kring hana dsamt glóandi steinhrið. Jukust þd hrœringarnar með ósliapa reiðar- slögum, svo engu var likara, en forganga mundu himin og jörð. Féllu þar þá viða niður liús i grunn, stukku i sundur i þeim bitar !) Greinin er skrifuð áður en skjálftar byrjuðu á þessu svæði 20. des. 1975 og fjallar því ekki um þá atburði.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.