Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1976, Side 38

Náttúrufræðingurinn - 1976, Side 38
140 NÁTTÚ RUFRÆÐINGURINN ist með hafstraumum. Hinar útlendu baldursbrár, sem oft berast hingað með fræi, eru flest liávaxnir og beinvaxnir stofnar 50—90 cm á hæð, með fjölda blómkarfa. Hinar íslensku eru miklu lægri og þéttvaxnari og blaðflipar þeirra tiltölulega þykkri og kjötkennd- ari en á hinum útlendu. Sjaldan lifa útlendu baldursbrárnar lengur en 1—2 sumur. Ymis afbrigði eru til af baldursbránni. Bera sum þeirra fremur lítið af fræjum og eru góðar garðaskiautjurtir, t. ck Vestmannaeyja- baldursbrá. A afbrigðinu discoflora vantar allar eða flestar tungu- laga jaðarkrónurnar. En á afbrigðinu liguliflora eru öll eða flest blómin með tungukrónum. Okkar baldursbrá er strandjurt í V.- Evrópu og á ströndum Eystrasalts. Hún er oftast fjölær, eða tvíær- fjölær. í nágrannalöndunum er liávaxnara, tvíært afbrigði algengt. (Varla talið sjálfstæð tegund?) Baldursbrá með flata stöngla og jafnvel flatar körfur hafa öðru hverju fundist bæði hér og erlendis. Elsta dæmið, sem ég veit um afbrigðilega baldursbrá hérlendis er frá Vallarnesi á Héraði árið 1918. Sú var með margar körfur samrunnar í eina stóra spor- baugótta, á enda mjög gilds stönguls, sem virtist samvaxinn úr mörg- um leggjum. Sérlega virtist mikið bera á flöturn baldursbrám á tímabilinu 1950 og fram um 1960 og það á ýmsum stöðum, t. d. í Reykjavík, Hafnarfirði, Kópavogi, Akranesi, Laugarvatni og vestur í ísafjarðarkaupstað. Mikið var af flötum baldursbrám úti í Örfiris- ey við Reykjavík árum saman. Sumarið 1952 mældi ég í Reykjavík flatvaxna baldursbrá 65 cm háa, með 7 cm breiðan og 2 mm þykkan stöngul. Körfurnar voru flatar og aflangar, jafnvel bugðóttar, líkt og ormar. Sums staðar voru tvær körfur vaxnar saman. Fáeinar litl- ar eðlilegar körfur voru neðan við óeðlilegu körfurnar. Voru hin- ar flötu mjög misstórar, t. d. fjórar stórar efst á sumum eintökum, en á öðrum skiptust á misstórar körfur efst á stönglinum. Sumir stönglar lágu hálfflatir við jörð og voru blöð aðeins á efra borði þeirra. Svipaðar baldursbrár fundust á Akranesi. Um miðjan júlí 1962 fundu börn í Kópavogi nokkrar slíkar. Mældist sú stærsta 41 cm á hæð, breidd hins flata stönguls 8 cm, en þykktin aðeins 3 mm. Baldursbrá, send vestan úr ísafjarðarkaupstað sama sumar, reyndist 70 cm há, með flata 7 cm breiða stöngia og margar körfur, flestar flatar. — Hefur nokkur séð flata baldursbrá s. 1. sumar? í ættkvísl baldursbráar er olía með sótthreinsandi og rotverjandi
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.