Náttúrufræðingurinn

Årgang

Náttúrufræðingurinn - 1979, Side 100

Náttúrufræðingurinn - 1979, Side 100
3. mynd. Steinrunnið tré í surtarbrands- lögunum við Borgarstúf. — Petrified xuood from the Borgarstúfur lignite. verið athuguð, en ljóst er að surtar- brandslögin eru yngri en Móhnaus og að líparítmyndun jressi liefur verið rofin nokkuð áður en surtarbrandur- inn varð til sem sjá má af jm að líp- arítmolar eru í völuberginu. Kísil- runnir trjástofnar koma fyrir víðs vegar í Jtessu lagi (3. mynd). Ofan við bæinn að Setitergi hefur lækur grafið alldjúpt gil meðfram blá- grýtisgangi, Bæjarkambi. Austan meg- in í gilinu neðan við fossinn eru sand- steinslög og í þeinr hafa fundist för efLÍr barrnálar og sýnir jrað að barr- tré hafa vaxið á Islandi á Jreim tíma er setlög Jressi voru að myndast. Hátt uppi í fjalli undir Skálatindum liafa fundist steinrunnir trjástofnar (Páll Imsland pers. upplýsingar). Enn er eftir að tengja saman jtessi setlög og önnur, sem vitað er um á þessum slóð- um og kann jtað að reynast erfitt. Um aldur Ketillaugarfjalls er það að segja að samkvæmt Krasnov (1978) er Jrað um 12±2 milj. ára. Sé Jtað rétt, sem jaínan helur verið talið og líklega er upprunalega komið frá Hawkes (1928) að Ketillaugarfjall sé innskotsberg í blágrýtismyndunina, J)á hljóta surtar- brandslögin að vera nokkru eldri og |m' ekki yngri en frá Míósen. Nýlega (des. 1978) var mér að ber- ast bréf frá Dr. Mikhail Akhmctiev í Moskva, en honum afhenti ég s. 1. sumar sýni af surtarbrandslögunum við Borgarstúf og hefur hann nú lokið við frjógreiningu á ])ví. Niðurstöður hans eru að gróðurleifar Jtessar séu: „typical Upper Miocen complex of lceland, similar with complex Hreða- vatn horizon Western Iceland" og þannig 6—8 milljón ára gamalt. Þar eð Ketillaugarfjall er samkvæmt J)ví, sem áður er sagt, verulega eldra, getur Jrað ekki verið innskot í Jtá blá- grýtismyndun, sem surtarbrandurinn tillleyrir. Raunar verð ég að játa að hvorki hef ég sjálfur fundið — eða í ritum séð fullnægjandi sannanir fyrir ])ví að Ketillaugarfjall sé innskot í blágrýtismyndun Hornafjarðar. Gæti ])ví hér verið enn eitt dæmið unt stað- lausar fullyrðingar, sem náð hafa J>ví að gilda sem sannleikur í hálfa öld eða meir. Það var sumarið 1951 að millilög í blágrýtismyndun Hornafjarðarfjall- anna vöktu fyrst athygli rnína (Jón Jónsson 1952, 1954, 1955) og er næsta furðulegt að þeim skuli ekki hafa ver- ið veitt athygli áður þar eð allmargir jarðfræðingar hafa farið um þessar slóðir og sumir jafnvel dvalið þar langan tíma, en klettar úr einu slíku 194
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142

x

Náttúrufræðingurinn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.