Náttúrufræðingurinn - 1989, Page 30

HRINURNAR í LANDREKINU VIÐ KRÖFLU
Líta má svo á aö landrekshrinan, sem staðið hefur yfir á Kröflusprungu-
sVeimnum að undanförnu, hafi staðið saman af mörgum smærri hrinum, þar
sem ákveðnir atburðir endurtóku sig. Hverri stakri hrinu má skipta í tvö megin-
skeið. Fyrst er tiltölulega langt skeið hægfara aðdraganda, á meðan kvika safn-
ast fyrir á litlu dýpi, jarðskorpan umhverfis hana þenst út og spenna í jarð-
lögunum fer vaxandi. Síðan er stutt skeið hraðrar atburðarásar, sem hefst þegar
bergspennan verður meiri en svarar brotstyrk jarðskorpunnar. Þá brestur eða
rifnar jarðskorpan og kvikan berst inn í sprungurnar sem myndast. Á yfirborð-
inu einkennast þessi stuttu skeið öðru fremur af sprungumyndun (misgengjum
og gjám), og eldgosum. Þó eldgos hafi ekki orðið í hverri hrinu, þá hefur kvika
verið á tiltölulega hraðri ferð um efstu lög jarðskorpunnar í þeim öllum. Með-
fylgjandi mynd var tekin í gosinu hinn l9.okt. 1980 og má vel sjá hin miklu
umbrot sem því voru samfara á misgengjastöllunum í forgrunni. Ljósm. Páll
Imsland.
Páll Imsland
Náttúrufræöingurinn 59 (4), bls. 196, 1990.
196