Samvinnan - 01.12.1971, Síða 48

arhjálp erlendis. Henni er líka
ætlað að veita hjálp innan
lands. Þessar skyndisafnanir
sem hingaðtil hafa átt sér stað
eru í rauninni ekki rétta form-
ið, heldur ber að stefna að því
að fá fólk til að gefa mánaðar-
lega eða jafnt og þétt eitthvert
brot af tekjum sínum til hjálp-
arstofnana, þannig að fyrir
hendi sé ákveðin fjárhæð þeg-
ar neyðin ber óvænt að dyrum.
Sveinbjörn: Þarf þá ekki að
taka upp fórnina í messuna?
Séra Sigurður: Auðvitað mál,
það á að gera.
Séra Bernharður: Margir ís-
lendingar hafa þá afstöðu að
peningar séu einsog óhreinindi
um leið og þeir eru komnir inní
kirkju. Fólkið sem hefur
kannski dvalizt vestan hafs
tvö-þrjú ár, er alltaf jafn-
vandræðalegt þegar þar fer
fram hin hefðbundna kollekta
í messunni.
Séra Sigurður: Þetta er nú að
hverfa. Þetta er frá þeim tíma
þegar enginn maður átti pen-
ing.
Séra Bernharður: Ungt fólk, til
dæmis skiptinemar, hefur oft-
sinnis orð á því, hve illa það
kunni við þennan ameríska
kirkjusið.
Sveinbjörn: Fórnin undirstrik-
ar ábyrgð einstaklingsins.
Séra Sigurður: Hún er svo eðli-
leg. Fórn er í raun og veru
partur af guðsdýrkuninni,
þakkargjörð. Þessir erfiðleikar
sem þið talið um stafa bara af
vöntun í okkar prédikun, enda
hef ég aldrei orðið var við
neina erfiðleika þegar ég hef
haft fjársöfnun í kirkju. Því er
tekið afskaplega vel.
Séra Bernharður: Þá er um að
ræða einstök tilfelli.
Hólmfríður: Fórn í hverri
messu býður náttúrlega heim
þessum venjulega hundraðkalli,
og þá eru menn lausir allra
mála.
Séra Sigurður: Hjálparstofnun
kirkjunnar er ekki orðin nógu
starfsöm, og hún gerði meiri-
háttar mistök þegar hún fór að
hjálpa þessum öskufallsmönn-
um fyrir norðan, sem ríkið var
búið að margborga fyrir. Við
það datt beinlínis niður öll
fjársöfnun hjá mér.
Séra Bernharður: Hún jókst
afturámóti í mínu prestakalli.
Bændurnir þar skildu hvað það
er að verða fyrir öskufalli.
Séra Sigurður: Ég veit nú
hvernig þeir skildu það. Ég
þekki nú öskufallsmenn á Suð-
urlandi. En það er önnur saga.
f mínu prestakalli hlógu þeir,
þegar þeir heyrðu um þessa
söfnun.
Dr. Björn: í sambandi við
hjálparstarfið og pólitíkina, er
SAM: Mér finnst að íslenzka
kirkjan ætti að taka ýmsar am-
erískar kirkj udeildir til fyrir-
myndar að einu leyti ennþá.
Ég sé aldrei íslenzka presta í
Víetnam-göngum eða öðrum
mótmælaaðgerðum gegn fjölda-
morðum, eiturhernaði og öðr-
um stríðsglæpum, sem Banda-
ríkjastjórn hefur gert sig seka
um. Vestan hafs eru prestar í
fylkingarbrjósti, bæði kaþólsk-
ir prestar og mótmælenda-
prestar. Þeir sitja margir í
fangelsum fyrir mótmælaað-
gerðir sinar, einsog til dæmis
Berrigan-bræðurnir, sem eru
kaþólskir prestar. Hér sitja all-
ir prestar heima þegar verið
er að mótmæla djöfulganginum
í heiminum.
Séra Sigurður: Hvað gerið þið
til dæmis fyrir Súdan? Hvað
gerið þið fyrir þá sem þjást í
Rússlandi? Og svo framvegis.
SAM: Á þetta að vera afsökun
fyrir aðgerðaleysinu sem ég
talaði um?
Séra Sigurður: Afsökun? Nei.
SAM: Þessar spurningar þýðir
ekki að leggja fyrir mig. Ég
spurði þess einfaldlega, af-
hverju takið þið íslenzkir kirkj-
unnar menn ekki starfsbræður
ykkar í Bandaríkjunum til fyr-
irmyndar?
Séra Sigurður: Afþví það er
ekki tekinn þáttur í hinu.
SAM: Þeir taka þátt í öllum
hugsanlegum aðgerðum til að
andæfa djöfulskapnum í heim-
inum.
Séra Sigurður: Ég fer ekki í
Víetnam-göngur nema farið sé
í göngur gegn ranglætinu í ver-
öldinni. Við getum ekki tekið
Víetnam og látið svo eiga sig
þá ekki eðlilegast fyrir kirkj-
una að halda sér fyrir utan
flokkspólitísk viðhorf í þessum
efnum og taka bara þátt í al-
þjóðlegri hjálparstarfsemi
kirkjunnar, annaðhvort i sam-
starfi við Norðurlandakirkjurn-
ar eða Lútherska heimssam-
bandið eða Alkirkjuráðið? ís-
lenzka kirkjan er aðili að þess-
um samtökum og getur treyst
forsjá þeirra.
alla hina sem þjást og enginn
talar um.
SAM: Þú beindir orðum þínum
til „okkar“, hvað sem þú áttir
við með því. „Við“ höfum mót-
mælt ofbeldi Rússa í Tékkó-
slóvakíu og Ungverjalandi,
Eystrasaltslöndum og víðar,
jafnframt því sem við fordæm-
um atferli Bandaríkjamanna í
Víetnam, Grikklandi, Dómin-
íska lýðveldinu, Gúatemala og
svo framvegis. En hversvegna
stendur íslenzka kirkjan á-
lengdar og horfir á meðan aðr-
ir standa í „skitverkunum" ?
Sveinbjörn: í Bretlandi var í
sumar ganga gegn ranglætinu
og spillingunni í heiminum.
SAM: Afhverju eru íslenzkir
prestar svona aðgerðalausir?
Sveinbjörn: Þeir eru bara fast-
ir í embættismannakerfinu.
Séra Sigurður: Þeir eru ekki
aðgerðalausir, en þetta sem þú
varst að tala um er ekki annað
en skrípaleikur. Þetta er meira
og minna hræsni og pólitík.
Sigurður Örn: Ég held það sé
ákveðið stöðutákn að taka þátt
i slíkum mótmælagöngum.
SAM: Tæplega hér á íslandi.
Ef svo væri, þori ég að fullyrða
að fjöldi presta tæki þátt í
hverri mótmælagöngu.
Sigurður Örn: Það er kannski
einmitt orsökin til þess, að
prestar taka ekki þátt í þeim,
fyrir utan það sem séra Sig-
urður bendir á, að mótmælin
beinast eingöngu að öðrum að-
ilanum eða einum aðila.
Séra Sigurður: Göngurnar eru
meira og minna augnabliks
æsingarfyrirbæri, sem ekki
hæfir okkur að taka þátt í.
Sveinbjörn: Ég vil ekki sam-
þykkja, að það hæfi okkur ekki
að taka þátt i þeim.
Sigurður Örn: Göngurnar eru
óneitanlega líka tilraun vissra
afla til að fiska i gruggugu
vatni.
SAM: Er það þín ætlun, að
Martin Luther King og sam-
herjar hans hafi verið að fiska
í gruggugu vatni með sinum
tíðu og umfangsmiklu mót-
mælagöngum?
Séra Sigurður: Hann var bara
ekki hér uppá íslandi.
Séra Bernharður: Það er tölu-
verður munur á því að ganga
mannréttindagöngur í Banda-
ríkjunum eða ganga hér gegn
stríðinu í Víetnam.
Sigurður Örn: Það er geysimik-
ill munur á því.
Séra Sigurður: Ég væri til i að
fara í göngu fyrir geðsjúklinga
og fanga, ef hún væri farin af
réttum hvötum, en ekki svona
útí bláinn, að einhverjir Norð-
ur-Víetnamar vilji láta ganga
og Suður-Víetnamar vilji láta
ganga. Því sinni ég ekki.
Séra Bernharður: Fyrir al-
mennan íslending er þetta
svolítið fjarlægt. Hinsvegar er
eðlilegt fyrir Bandaríkjamenn
að fara í Víetnam-göngur, því
að þar er þetta knýjandi
vandamál.
SAM: Eru ekki allir menn orðn-
ir samábyrgir um örlög heims-
ins? Við lifum öll í þessu litla
heimsþorpi, og tilgangslaust að
vera að reyna að deila ábyrgð-
inni niður. Við erum öll sam-
ábyrg.
Árni: Víetnam-hreyfingin í
Svíþjóð hefur til dæmis haft
gríðarlega mikil raunveruleg
áhrif.
Séra Sigurður: Fyrir alla muni,
farið þið nú ekki að tala imi
Svíþjóð sem einhverja fyrir-
mynd. En það er eitt atriði
hérna á plagginu, sem ritstjór-
inn sendi okkur, sem ekki hef-
ur verið rætt, og það er hlut-
leysi.
Árni: Eftir því sem ég veit
bezt eru allir hlutir pólitískir.
Sigurður Örn: Það má segja
það, en þegar ég held því fram
Prestar og
mótmælagöngur
48