Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.03.1914, Blaðsíða 17

11
lögin geta borgað meðlimum sínum, með því að selja
með kaupmannaverði.
Á báðum sviðum landssamvinnunnar: í landsstjórn og
verzlun, er ástandið óþolandi, eins og það er nú, og í
bæði skiptin má rekja upptök þessa meins til vantandi
samvinnumenntunar. Liggur því nú hendi næst, að á-
hugamenn í þessu efni komi fram með tillögur og ráð,
sem líklegt þykir að gagna mættu; þjóðin velur síðan úr
það sem lífvænlegast þykir og þó við hennar hæfi.
Fyrst er að benda á, að samvinnumentun þarfaðvera
í einu bæði verkleg og hugrœn, og hana þarf aðallega að
veita unga fólkinu, því að með aldrinum lokast menn, af
ýmsum ástæðum, meira fyrir nýungum. Verklega námið
er fólgið í því, að kenna mönnum að vinna í fjelagi.
Margir menn eru svo hræddir við aðra, að þeir trúa þeim
til ills eins og verður þá ekkert úr samvinnu; sumir eru
óframfærnir og kjarklitlir, svo að aðrir leiða þá í blindni,
eða svo ráðríkir, að þeir stökkva upp á nef sjer, með
ofstopa, ef eigi gengur fram þeirra mál; ónýtist þá sam-
vinnan líka. Pessu má helzt ráða bót á með samstarfi
og viðkynningu unga fólksins. Við það lærist mönnum
að meta kosti annara nianna, sjá og skilja góðu hliðarn-
ar; við það fæst æfing og hagkvæm mannþekking: við
það heflast ójöfnurnar af yfirgangsseggjunum, er þeir
sjá að engum er allt gefið. Frá þessu sjónmiði má segja
að ungmennafjelögin vinni þjóðþarflegt verk hjer í landi.
þeir, sem í þeim starfa fá æfingu og samvinnuleikni, sem
hina eldri menn í landinu skortir mjög opt.
Hin bóklega samvinnumenntun fæst með því, að rann-
saka eðli fjelagslífsins, skilja vöxt þess og viðgang,
heilsumerki þess og sjúkdóma. Eins og guðfræðingurinn
stundar hin heilögu rit, lögfræðingurinn landslögin og
læknirinn mannslíkamann, og fá við það haldgóða sjer-
þekkingu, hver á sínu sviði, svo þarf hver borgari nú að
leitast við að skilja aðalatriðin í gerð og samsetning fje-
lagslífsins, til að geta neytt þess konungs- og kaupmanns-