Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.03.1914, Page 73

67
kenni kaupfjelagsskaparins hjá okkur, sje að nokkru leyti
svarað þessari fram settu spurningu. Menn hafa optlega
byrjað án góðra leiðbeininga, fengið síðan mætur á sínu
eigin fyrirkomulagi, af því það var ýmislegt gott í því,
og stundum gert það að metnaðarmáli, að breyta því
sem minnst. Almennt hafa menn of litla stund lagt á
það að, verða sannfróðir um eðli málsins og þá reynslu
annara, sem til lærdóms gat miðað. F*etta má þá líklega
einnig heimfæra til sunnlenzku kaupfjelaganna. En auk
þessa er Ijóst, að ýmsu þarf að breyta í lögum og regl-
um þessara fjelaga, til þess að samsteypa geti orðið. En
þó svo liorfi við að sameining komizt varla á fyrst um
sinn, getur mjer eigi betur skilizt, en að miklu meiri
samvinna geti orðið, en nú er, og það hvenær sem vera
vill. Má þar til nefna erindisrekastörf, vörukaup, flutninga
og fl. Til þess að koma þessu áleiðis, þarf ekki annað
en lítilfjörlegar formbreytingar, fullan skilning á nauð-
syninni og samvinnufúsleik. Gagnvart þessu ætti gam-
all rígur og metnaður að hverfa, ef hann skyldi einhvern-
tíma hafa staðið á veginum, sem eg fullyrði ekkert um.
2. Rjómabúafjelögin koma næst í aldursröðinni. Um
stofnun þeirra, útbreiðslu og starfsemi hefur optlega
verið talað í Búnaðarritinu og »Freyr« flytur einnig stund-
um ritgerðir og skýrslur um þennan samvinnufjelags-
skap. Eg get því verið fáorður um þessa grein.
Fjárveitingarvaldið hefur á ýmsa lund hlynnt meira að
þessari grein samvinnufjelagsskaparins, en nokkurri ann-
ari: Mjólkurskólinn á Hvítárvöllum hefur fengið opin-
beran styrk, lán hafa verið veitt með beztu kjörum til
stofnananna og verðlaunum úthlutað fyrir útflutt smjör.
þessi aðhlynning hefur borið góðan árangur. Smjörfram-
leiðslan hefur vaxið, að miklum mun, útflutta smjörið er
orðið sæmilega boðleg vara á borðum hinna vandfýsnu
Englendinga, og árlega er nú flutt út af því um 150
þús. kgr. Það er því ekki svo lítið, sem bændur fá nú í
peningum heim til si'n fyrir þessa vöru, þar sem siíkt