Tímarit íslenzkra samvinnufélaga - 01.05.1917, Page 93

91
lagi, en vildi hinsvegar að sá útvegur blómgaðist, til
þess að hér gœti myndast auður í eign einstalcra manna.
Annað dæmi. Hagfræðingur einn er blaðstjóri. Rétt fyr-
ir stríðið kemur til mála að hækka laun nokkurra em-
bættismanna. Því til styrkingar birtir einn embættis-
maður búreikning sinn, i blaði hagfræðingsins, og sýndi
fram á, að hann varð að hafa 3500 kr. í laun til að
geta lifað, með sparsemi þó. Litlu síðar vill verkamað-
ur birta ársreikning í sama blaðinu, ekki sinn heldur
sinnar stéttar, meðaltalsskýrslu um afkomu fjölmargra
verkamanna, sem höfðu c. 800 kr. í árstekjur. Þessi
grein var elcki tekin. Lá hjá ritstjóranum marga mán-
uði og birtist síðar í öðru blaði. Að visu komu kaup-
kjör verkamanna ekki beinlínis við launamáli embætt-
ismanna. En það var þó pjóðmál líka, á sinn hátt, að
mörg hundruð manna í höfuðstaðnum skyldu þurfa að
lifa fyrir fáeina aura á dag.
Þriðja dæmið. Sérfræðingur skrifar um bankamál
■og er að sanna það, að útlendi bankinn hér sé að verða
innlendur. Og hann sannar það með því, að sparisjóð-
urinn aukist árlega af íslenzku fé. Bóndi ofan úr sveit,
■.sem víst hafði lesið mjög fáar bækur um bankamál,
-eyðilagði þennan fallega vef, með því að benda á, að
sparisjóðseigendur ráða engu um stjórn eða skipulag
bankans, heldur hlutafjáreigendurnir. Og af þeim var
margfaldur meirihluti erlendis. Og til þeirra rann á-
góðinn af starfsemi bankans og þá ekki sízt af spari-
sjóðnum.
Þessar augnabliksmyndir rottu að geta orðið til
þess að milda ofurlítið dóminn yfir þeim vantrúuðu,
sem ekki vilja skilyrðislaust fleygja sér í duftið við
fætur þessara »mishittu« sannleiksleitenda. Rokkur rök
verða og leidd að því, að Þ. Þ. sýnist vera breiskur
bróðir, ástundum, í víngarði óhlutdrægra rannsókna.
I grein minni kom það ljóst og skýrt fram, að i
.auðfræðinni væru i því efni, sem um var að ræða, tvær