Andvari - 01.06.1964, Page 79

ANDVARI
GUNNAR GUNNARSSON SKÁLD 75 ÁRA
77
feta í fótspor Snorra, Hallgríms og Jónas-
ar. Gunnar Gunnarsson varð fyrsta ís-
lenzka skáldið, sem hlaut heimsfrægð á
síðari tímum, — þeim tímum, sem breyttu
högum íslendinga meir en nokkurt ann-
að skeið í sögu þeirra. Þegar hann ungur
afréð að helga sig skáldskap, var land
hans enn svo fámennt og svo fátækt, að
það gat ekki talizt nægilega víður vett-
vangur lyrir þann, sem ekki vildi annað
gera en að skrifa bækur. Þess vegna hélt
hann til annars lands. Þar vann hann sér
frægð og frama. En hann hélt áfram að
vera Islendingur. Og hann bar hróður
íslands út um víða veröld. En þjóð sinni
jók hann sjálfstraust og kjark, færði henni
nýjan skilning á sögu sinni, örlögum og
hlutverki, gaf bókelskum mönnum ótal
yndisstundir. Og þegar hann hvarf aftur
heirn til ættjarðar sinnar eftir langa úti-
vist, þá kom hann meiri og betri íslend-
ingur en hann fór. Hann hélt áfram að
gefa þjóð sinni og heiminum öllum lista-
verk, sem munu lifa, meðan góðum bók-
um er unnað, og halda munu nafni hans
á lofti um alla framtíð.
Gunnar Gunnarsson hefur sagt:
„Þau ár, þegar ég enn var ungur og
saklaus, að erfðasyndinni undanskilinni,
þau ár, þegar viðburðir lífsins miðluðu
mér reynslu, sem var laus við beiskju,
þau ár, þegar vorkunn mín með öllu lif-
andi var ógagnrýn og einlæg, þau ár, þeg-
ar Guð stóð mér fyrir hugskotssjónum
sem örlátur og vingjarnlegur föðurafi,
Fjandinn eins og dálítið varasamur og
duttlungafullur móðurafi, en undir niðri
heimskur og meinlaus, þau ár, þegar ljós-
ið var í senn bæði Ijós og sigursælt ljós og
allt myrkur og allan ótta mátti særa burt
með einu faðirvori eða signingu, þau ár,
þegar ég grillti ekki kvöldið á morgnana
og sat öruggur í skjóli undir grasi grón-
um moldarvegg og lék mér að stráum, þau
ár eru liðin og koma aldrei aftur.“
Þau sjötíu og fimm ár, sem Gunnar
Gunnarsson hefur nú lifað, eru liðin og
koma aldrei aftur. En það, sem hann hef-
ur gert á þessum sjötíu og fimm árum,
það, sem hann hefur gefið þjóð sinni,
Norðurlöndum, Evrópu, heiminum —
það hverfur ekki, þótt árin líði. Það er
orðið sameign okkar allra, einn af horn-
steinum íslenzkrar menningar, hluti af
heimsmenningunni. Það kemur á ný til
hverrar nýrrar kynslóðar, sem fæðist, til
þess að bæta hana og gleðja, til þess að
auka þekkingu hennar á gengnum kyn-
slóðum og skilning hennar á sjálfri sér.
Fyrir þetta þakka íslendingar Gunnari
Gunnarssyni í dag um leið og þeir færa
honum hamingjuóskir sínar.
6