Andvari - 01.06.1964, Qupperneq 96

94
KRISTMUNDUR BJARNASON
ANDVARI
bæjarbúar á líkan hátt afsagt prest sinn, síra Ásmund í Reykjavík, svo sem þann, er
þeir gætu ekki notað eður heyrðu ekki til í kirkjunni og svo framvegis. Af öllu þessu
sjáum vér, að frelsisandi Islendinga er farinn að gægjast upp af gröf þeirri, á hverri
hann hefur lengi falinn legið, og lízt mér vel á það, ef hyggindi og hóf er við haft.
f yðar heiðraða bréfi til mín í vetur, getið þér þess, að yður Fljótamönnum hafi
komið saman um, að stofnsettur væri einn fundur, er saman stæði af fáeinum skyn-
sömustu mönnum úr hverjum hreppi sýslunnar, hverjir eð (svo) allir til samans ættu
að koma sér saman um einhverja aðalályktun eða uppástungu um stjórnar tilhögun þá,
er hezt þækti samsvara ástandi, þörfum og þjóðrétti vorum, fslendinga, sem eins hluta
ríkis þcss konungs, sem takmarkað hefur vald sitt, einmitt til þess, að innbúar ríkisins
gætu notið meira sjálfræðis til að ræða og ráða bót á því, er viðkemur miður hentugri
stjórnarskipun og afleiðingu þar af, er verkar bæði til hins verra og betra á þjóðlega
heill og hagsæld.
Ég vona nú með pósti eftir miklu svari frá fulltrúaefni voru, síra Sveinbirni
(hafi ekki Borgfirðingar tekið hann frá oss), og líka því, að hann sníði okkur eitthvert
ályktunar- og umtalsefni eður feli oss á hendur að korna oss saman um kröfuefni til
sín sem flutningsmanns. Og þó þetta allt bregðist móti von minni og bendingu þeirra,
er ég leitaðist við eftir megni í langorðu bréfi til lians að gefa honum um vilja vorn
og þenkingarháttu yfir höfuð að því leyti, er við kemur þjóðmálefnum og rétti þeim,
er yfirstandandi tímar sýna oss og bjóða.
Frumvarp til stjórnarbótar hér á landi hef ég fengið í hendur nýlega, samið af
hálærðum presti síra Ólafi Einarssyni Johnsen á Stað á Reykjanesi (hverr að haldið
er, að gjört hafi fyrsta stykki í Félagsritinu í fyrra útkomna um upphvatningu Is-
lendinga).
Frumvarp þetta líkar mér í sumum greinum vel, en öðrum ekki, það yfir höfuð
að tala er ekki sjálfu sér samkvæmt og langort og ítrekunarsamt og blandið ósamkynja
greinum, svo sem um þingsköp og þinglög, þau er nú eru, og ekki eiga skylt við eina
stjórnarskipun, nema sérstaklega á parti út af fyrir sig. Þess utan er frumvarpið ekki
heldur sjálfu sér samkvæmt í því, að mér virðist það standa svo ójafnt upp á þjóðrétt
vorn, á einum staðnum má kóngur engu ráða, á öðrum staðnum skal hann einn öllu
endilega ráða, og þar í finnst mér vera haldið upp á hann einveldi því, sem hann áður
hefur afsalað sér og svo frv.
Mig langar til að sortera frumvarpið og sýna það einhvern tíma breytt og óbreytt,
og svo skulum vér, góðir vinir, ræða og ráða eitthvað af, því ómissandi tel ég fund
þann, er þér talið um, eins og það, að hann sé haldinn svo snemma, að bænarskrá,
sem byggð er á ályktun fundarins, verði samin og undirskrifuð í tíma og afhent
flutningsmanni.
En þess bið ég yður, að þér látið þá ekki sjálfan yður og aðra góða menn vanta,
því málefnið er áríðandi. Ég skrifa yður síðar til, en bið yður að sýna miða þennan
mínum heiðraða gamla kunningja hr. E. Guðmundssyni á Lambanesi eður og öðrum
viðkomendum.
Yðar allra skuldbundinn vinur
J. Samsonsson.