Andvari - 01.06.1964, Page 100

98
KRISTMUNDUR BJARNASON
ANDVARI
miklum og góðum bótum í meðferð þingsins á fyrstu tilraun sinni þar í. En hér fór
nú nokkuð á aðra leið. Dag þann, er nefndarálitið átti að ræðast í þinginu og þing-
lieimur gekk inn til sætis, vissu hinir áður vönu þingmenn af búningi konungsfull-
trúa, að nú var þeim upprunninn merkis- eður viðhafnardagur, eins og verið hefur,
áður fyrsti eður síðasti þingdagur, og hnykkti þeim því við.
Byrjaði konungsfulltrúi nú á því að bjóða þingheimi til að borða með sér nærri
samstundis krásir þær, er ilmandi þöktu borð öll á næsta sal (Langasal, þar sem vant
var að halda gildin).* 1) En í stað þess að hneigja sig, þiggja og þakka almennt stóð
kandidat Jón Sigurðsson einn upp og kvaðst ei vita, hvort annríki sitt frá miklum
þingstörfum, sem nú að líkindum væru til baka, leyfðu sér frátafir þær, er slíkt borð-
hald hefði í för með sér, og mundi hann því ekki geta sætt þessu góða boSi (mcður
þessi sá, hvað á prjónunum var). SíSan hóf konungsfulltrúi upp skriflega ófimlega og
bögulega íslenzkaða ræðu sína, er gekk mest út á það aS sanna og sýna, hversu þing-
menn hefðu með ónauðsynlega langri tíð eytt efnum landsins í meðhöndlun fyrsta
málsins, og fleira óvinsamlegt kom þar á diskinn, svo þingmenn hlýddu á meS gremju,
sem ekki þóktust vera orsök í, að konungsfrumvörp komu svo seint og höfðu með
samþykki konungsfulltr. tekið fyrir að ræða um breytingu þingskapa og kosninga-
laga, heldur en sitja aSgerðalausir, þar til frumvörpin kæmu.
AS endaðri ræðu er sagt, að hann hafi kallað tvisvar upp og sagt í nafni kon-
ungs væri þingi þessu slitið.
Þá stóS upp kandidat J. Sigurðsson og baS forseta um leyfi að tala nokkur orð,
en fékk strangt afsvar. KallaSi hann þá upp og sagði, aS í nafni konungs væri nú
þingið og þjóðin svikið. En þó alvopnaSur officeri eður yfirmaður stæði í dyrum
þingloftsins, ruddust allir í skyndingu ofan og út, hvar þeir fengu aS sjá sína röð
hvors vegar götunnar af alvopnuðum hermönnum. Millum hvorra þeir snöruðust
heim í bæinn til aS koma þar saman og ræða urn forlög sín. Er þá sagt, að kandidat
J. SigurSsson hafi saman sett bréflegt ávarp í þakklætis stað til Melsteds forseta.
Copiu þess hef ég heyrt, og mundi hún hafa verið kölluð skammir, hefði hún komið
frá Skagfirðingi. Hún bar forseta á brýn sviksemi við þingið og fleira, sem ekki
sómdi góðum forseta. Hann hafði orðið fár og aumur af þeirri kveðju frá rúmum 30
mönnum þjóðkjörnum, en ei var síra Þórarinn Kristjánsson þar með, fulltr. St'randa-
sýslu annar. Hann er talinn trúlyndur við konungkjörna og hollur ófrelsinu.
ASra samkomu héldu þjóðkjörnii menn og réðu þaS ráð að útvelja úr eiginn
flokki sínum þessa 3 menn: hr. E. Briem, hr. Jón SigurSsson og hr. Jón GuSmundsson
til að sigla og ganga fyrir konung með þessar málsástæður þingsins og þjóðarinnar
og leita réttingar hjá honum. En dugi það ekki, er mér sagt, að margir þingmenn
(eins og ég) séu allfúsastir til að afbiðja öll soddan þing framvegis, sem einasta eru
til kostnaðar og skapraunar. Ennfremur er þess aS geta, að þingmenn þjóðkjörnir
lofuðu annaðhvort upp á eigin efni sín eður kjördæmin, sem þá kusu, allt aS 100
rd., og minna hvor, til að kosta með þessa 3 sendimenn. Stephan lofaði 100 rd. á
þann hátt.1)
1) U-tanmáls stendur: Sjálfur liefur kfulltrúi oröið að nota kræsingarnar.
1) Stefán Jónsson, alþm. á Steinsstöðum mætti á Þjóðfundinum sem fulltrúi Skagfirðinga,
því að Jón Samsonarson gat ekki mætt sökum 'byltu af hestbaki. — Þessi fjárhæð, sem Stefán
lofaði fyrir hönd Skagfirðinga, fékkst með samskotum.