Andvari - 01.10.1967, Page 29

ANDVARI
THOR THORS
131
stundum erfitt fyrir litla þjóð eins og mína, sem ekki vill binda sig neinni
atkvæðablökk og sem fullkomlega skilur, hversu lítil áhrif hennar eru og
hversu valdalaus aðstaða hennar er í hættulegum og tvístruðum heimi,
að marka stefnu sína og fylgja henni. Svo er að vísu, að þar sem við erum
eitt af hinum vestrænu lýðræðisríkjum, þá liggur leið okkar oftast nær við
hlið annarra lýðræðisríkja, og er það vegna sameiginlegra hugsjóna, sam-
eiginlegs þjóðfélagsarfs og skylds hugsunarháttar, svipaðra óska og til-
hneiginga þjóðar okkar, svipaðs lífsviðhorfs og sömu ástar á frelsinu. Þegar
ég tala um þjóð mína sem smáþjóð, þá gjöri ég það án þess að biðjast
nokkurrar afsökunar. Það þarf miklu meira átak, bæði af hendi einstaklinga
og heildarinnar, miklu meira erfiði og vinnu hjá þjóð, sem á fáa þegna,
til þess að byggja upp og viðhalda þjóðfélagi menningar og framfara, þjóð-
félagi almennrar menntunar, þar sem kröfurnar eru svo miklar, heldur
en fyrir þjóðir, sem ráða yfir milljónum þegna eða jafnvel tugum eða
hundruðum milljóna. Við íslendingar eigum þúsund ára menningu og
vorum sjálfstætt lýðveldi í upphafi sögu vorrar og í þrjár fyrstu aldirnar.
Við höfum varðveitt okkar þúsund ára Alþingi og hafði það úrslitaþýðingu
í baráttu okkar að endurheimta að fullu fomt sjálfstæði vort og til að
endurreisa okkar gamla lýðveldi. Islendingar kynntust nýlendustjórn á
hinum dimmu dögum sögu okkar meðan við vomm undir erlendum yfir-
ráðum, jafnvel þótt reynt hafi verið að framkvæma þau yfirráð vinsamlega.
Það er því eðlilegt að þjóð mín beri alltaf í brjósti tilfinningar samúðar og
skilnings bæði fyrir þjóðum í heiminum, sem enn em kúgaðar eða arð-
rændar á einn eða annan hátt, og einnig fyrir þeim þjóðum, sem síðusm
árin hafa glatað frelsi sínu. Islenzka þjóðin vill alltaf skipa sér í stöðu með
mannúðinni og réttlætinu."
Það var frú Vijaya Lakshimi Pandit, fulltrúi Indlands, sem átti tillögu að
því, að Thor Thors yrði í þriðja sinn kosinn framsögumaður pólitísku nefndar-
innar á allsherjarþinginu 1953, en frú Pandit varð forseti allsherjarþingsins
1953 og kunn persóna á alþjóðavettvangi. En frúin studdi tillögu sína
m. a. með þeim rökum, að Thor byggi yfir mikilli reynslu um starfshætti Sam-
einuðu þjóðanna og að hann hefði hæfileika til þess að framkvæma starf fram-
sögumannsins af þekkingu og óhlutdrægni og að hún gerði ráð fyrir að góð sam-
staða gæti orðið um kosningu hans. Sú varð einnig raunin á, því að Thor var
kosinn einróma. Um viðhorf Thors sjálfs til þessa mikilvæga starfs og eins
hlutverks Sameinuðu þjóðanna í heild má fræðast af því sem hann sagði, er
hann tók við kosningunni. Hann segir m. a.: „Nú þegar ég í þriðja sinn tek