Andvari

Árgangur

Andvari - 01.10.1967, Blaðsíða 106

Andvari - 01.10.1967, Blaðsíða 106
208 STURLA FRIÐRIKSSON ANDVARI reikningum, er nauðsynlegt að vita, hvað útjörð gefur af sér af fóðri og hve mikið nýtist raunverulega af því fóðri fyrir sauðfé. Til að svara fyrri spurningunni er unnt að grípa til lauslegra mælinga á flatarmáli gróins lands og gera síðan áætl- un um tegundir og gæði gróðurlendis. Er hér að nokkru leyti um getgátur að ræða, sem unnt er að sannprófa með víðtækum og tímafrekum rannsóknum, en nákvæm- ar gróðurrannsóknir eiga að geta sýnt uppskerugetu hinna ýmsu gróðursamfé- laga.1) Uppskera þeirra reynist eðlilega mismikil og misgóð, og fer það eftir teg- undum, staðsetningu, árstíma og öðrum aðstæðum, hver uppskeran er. Víða á sendnum jarðvegi og lítt grónum melum og holtum verður uppskeran vart meiri en einn eða tveir heyhestar af hektara og oft mun minni. I sumu mólendi og vall- lendi er uppskera meiri og getur orðið yfir 30 heyhestar, en þar sem ég hef mælt uppskeru í óframræstum mýrum, hefur hún varla verið yfir 10 heyhestar af hekt- ara. Þykir mér ekki óeðlilegt, að meðal- uppskera af útjörð liggi einhvers staðar milli þriggja og fjögurra hesta af hektara, og ber þess þá að gæta, að mikill hluti hins svokallaða gróna lands eru rýrar mosaþembur. Skal að svo stöddu áætla, að meðaluppskera af hektara gróins lands hafi verið þrír heyhesta áður en fram- ræsing mýra hófst. Til þess að gefa síðara viðfangsefninu úrlausn, það er, hver hafi orðið nýting gróðursins, ber fyrst að taka til athug- unar, að gróður var að nokkrum hluta nýttur af búsmala á beit en að öðrum 1) Björn Jóhannesson og Ingvi Þorsteinsson, Gróðurkort og lýsing Gnúpverjaafréttar. Rit landbúnaðardeildar Gróðurkort Nr. 1 1957, Ingvi Þorsteinsson, Plöntuval Sauðfjár, Freyr II, 1964 og fl. hluta sleginn til innigjafar. Við beit gjör- nýtist ekki gróðurinn og fer það eftir ýmsu hve nýtingin er mikil. Plöntur eru misaðgengilegar fyrir búsmalann og mis- jafnar að lostætni vegna eðlisgæða eða þroskastigs og sneiðir búsmali hjá sumurn en velur aðrar. Einnig eru skepnur mis> vandlátar á beitargrös. Þá fer og hluti gróðurs í súginn fyrir traðk og vanhirðu dýranna sjálfra, en fjöldi dýra og hlut- fallstala dýrategunda í sambeit veldur því hve vel uppskeran er nýtt hverju sinni. Sum gróðursvæði liggja afskekkt og reynist oft erfitt að nýta þau vegna fjar- lægðar frá byggð, en á öðrum stöðum sprettur gróður svo ört, að hann trénast og verður ekki nýttur af þeim sökum. Vafalaust hafa orðið áraskipti að nýtingu úthagans hér á landi vegna veðurfars og vegna breytinga á búskaparháttum. A rneðan hrossa- og nautgripaeign lands- manna var tiltölulega meiri en sauðfjár- eignin hefur nýting uppskerunnar verið fullkomnari borið saman við ástandið í dag, þar sem sauðfé er nú víðast allsráð- andi í högurn. Uppskera, sem var ónot- hæf fyrir sauðfé, kom hrossum og nautum að gagni, en brottnám trénaðrar uppskeru olli því, að meira varð af aðgengilegu ný- gresi fyrir vandlátt sauðfé. Eins og að líkum lætur eru því all- mikil vandkvæði á að gefa meðaltölu um nýtingu fyrir öll gróðurhverfi í úthaga og afréttum landsins. Margra ára rannsóknir og mælingar á vexti gróðurs í beitilöndum geta leitt í Ijós, hve mikið nýtist árlega af einstöku gróðurhverfi. Elér skal þess að- eins getið, að á ræktuðu túni að Korp- úlfsstöðum hefur nýting gróðurs með sauðfjárbeit orðið um 60% af heildarupp- skerunni. Þó rná áætla nýtingu mun minni í úthaga, þar sem kennir margra misjafnra grasa. í erlendum rannsóknum er víða talið, að sauðfé nýti um 40% af
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.