Andvari - 01.01.1991, Side 18

16
HALLDÓR ÞORMAR
ANDVARI
stofnun Vísindasjóðs árið 1957 og sat í stjórn raunvísindadeildar hans.
Auk þess ritaði hann fjölda greina og hélt erindi um nauðsyn þess að
auka hér rannsóknir á sviði raunvísinda og hvernig það yrði best gert.
Árið 1936 kvæntist Björn Unu Jóhannesdóttur frá Hofstöðum í
Skagafirði. Þau eignuðust þrjú börn sem öll urðu læknar. Elst var
Edda Sigrún augnlæknir, sem er látin, þá Sigurður sérfræðingur í
krabbameinslækningum og yngstur er Jóhannes meinafræðingur.
Björn Sigurðsson lést í Reykjavík 16. október 1959,46 ára að aldri.
III. Námsár á íslandi
Þegar Björn hóf nám í Háskóla íslands haustið 1932 voru miklir um-
brotatímar. Heimskreppan var í algleymingi og línur að skerpast í
stjórnmálum. Nasisminn var um það bil að ná völdum í Þýskalandi og
átti allmarga stuðningsmenn hér á landi á hægri væng stjórnmálanna.
Eins og margir ungir menntamenn þessa tíma sem voru komnir af
grónum íhaldssömum bændaættum skipaði Björn sér í hóp róttækra
vinstrimanna sem kröfðust þjóðfélagslegra umbóta. Hann gerðist
strax mjög virkur í Félagi róttækra stúdenta sem var stofnað haustið
1933 og vann hreinan meirihluta í stúdentaráði tveimur árum seinna.
Varð Björn þá formaður stúdentaráðs og fékk Halldór Kiljan Laxness
til að flytja hátíðaræðu af svölum Alþingishússins á fullveldisdaginn 1.
desember 1935. Nýja stúdentablaðið sem hóf göngu sína vorið 1933
var málgagn Félags róttækra stúdenta og ritaði Björn allmargar grein-
ar í blaðið á árunum 1933 til 1936. í nokkrum þeirra sker hann upp
herör gegn nasismanum sem átti talsvert fylgi meðal íslenskra stúdenta
um þessar mundir. Einnig barðist Björn í greinum sínum gegn þeirri
tilhneigingu sumra „að leggja niður háskólann sem slíkan en halda hér
aðeins „embættismannaskóla“ með lausakennurum“. Þegar á þessum
árum gerði Björn sér grein fyrir nauðsyn þess að efla íslenska vísinda-
starfsemi og skapa henni alþjóðleg skilyrði hér á landi. Hann og félag-
ar hans vildu fjölga háskóladeildum og koma á laggirnar vísindalegri
menntun, einkum í þágu atvinnuveganna. Taldi hann þetta raunar
grundvöllinn undir efnahagslegum og þjóðfélagslegum umbótum í
landinu.