Andvari - 01.01.1991, Page 23

andvari
BJÖRN SIGURÐSSON
21
Björn mun hafa mótað þá greinargerð sem fylgdi styrkumsókninni til
Rockefellersjóðsins þar sem reifaðar voru hugmyndir um bygginga-
framkvæmdir, starfslið og stjórnskipulega stöðu hinnar nýju stofnun-
ar. Fylgdi Björn umsókninni eftir og má ætla að jákvæð viðbrögð
Rockefellersjóðsins hafi að miklu leyti ráðist af því áliti sem hann
hafði unnið sér sem styrkþegi sjóðsins nokkrum árum áður. Var Björn
skipaður formaður byggingarnefndar til að sjá um byrjun fram-
kvæmda á Keldum. í ársbyrjun 1946 var hann svo skipaður forstöðu-
maður tilraunastöðvarinnar.
Auk þess að standa fyrir byggingaframkvæmdum hvíldi það á Birni
að skipuleggja og annast kaup á ýmiss konar búnaði til rannsókna-
stöðvarinnar, velja og kaupa tæki, bækur, tímarit og fleira sem til
þurfti. Má gera sér í hugarlund hverju grettistaki hann lyfti á þessum
árum, þegar einnig er haft í huga að heimsstyrjöldinni var þá nýlokið
og erfitt um öll innkaup vegna hafta af ýmsu tagi. Björn sló þó hvergi af
gæðakröfum og tókst að byggja upp rannsóknastofnun sem var sam-
bærileg við það sem best gerðist annars staðar. Jafnframt þessu starfi
stundaði Björn rannsóknir á garnaveiki og mæði og naut nú enn
drengilegs stuðnings Níelsar Dungals á Rannsóknastofunni við Bar-
ónsstíg, þar sem hann hafði enn vinnuaðstöðu.
Haustið 1948 voru byggingar á Keldum að mestu fullbúnar og flutt-
ist þá Björn þangað ásamt starfsliði sínu og hóf rannsóknastarf í eigin
húsnæði. Uppbyggingarstarfinu var þó ekki lokið og má segja að það
hafi haldið áfram á meðan Björn lifði. Stöðugt var bætt við húsa- og
tækjakost, landareignin aukin og prýdd. Pótt hagnýtar framkvæmdir
sætu í fyrirrúmi lét Björn sér einnig annt um fegrun staðarins með
ræktun blóma og trjáa. Bar þetta glöggt vitni um yndi hans af hinu
fagra í lífinu, hvort sem um var að ræða fagrar listir eða fegurð lands-
ins.
Skömmu eftir að tilraunastöðin tók til starfa á Keldum flutti Guð-
mundur Gíslason læknir starfsemi sína þangað frá Rannsóknastofu
Háskólans. Guðmundur hafði um árabil verið samstarfsmaður Níelsar
Dungals um rannsóknir á sauðfjársjúkdómum, hafði unnið brautryðj-
andastarf við greiningu á mæði og fleiri sjúkdómum og var allra manna
best að sér um faraldsfræði þeirra. Guðmundur réðst árið 1943 sem
sérfræðingur til Sauðfjársjúkdómanefndar sem sá um varnaraðgerðir
gegn karakúlsjúkdómum á vegum landbúnaðarráðuneytisins. Hann
sinnti þessu starfi til dauðadags 1969 og hafði vinnuaðstöðu á Keldum