Andvari - 01.01.1939, Blaðsíða 11
Andvari
Tryggvi Þórhallsson
7
*n í heild sinni réttist hægt og hægt úr kengnura, jafn-
ótt og fjötrarnir rakna. Hún eignast ágætasta leið-
logann, sem hún nokkru sinni hefir átt, mann, sem um
haefileika og afköst nálgast það ótrúlega, ]ón Sigurðs-
son. Þessi maður hefði sennilega á 17. öld orðið dug-
andi kennimaður, ef til vill skólameistari. Tæplega ann-
að né meira, þótt auðvelt væri að hugsa sér hann sem
biskup eða fræðimann í allra fremstu röð, á borð við
Brynjólf Sveinsson eða Árna Magnússon. En hugsjónin
u>n sjálfstæði íslands og viðreisn þess í öllum efnum
lyfti honum, fátækum og umkomulitlum námsmanni, svo
að hann ber nú einna hæst allra þeirra manna, er saga
vor að fornu og nýju hermir frá. En viðreisnarhugsjón
aldar gerði meira en að skapa einn afreksmann.
Hún lyfti þjóðinni allri á nýtt og hærra stig, mannaði
f*ana meira en trúlegt mætti þykja. Viðreisnarbarátta sú,
sem þá var háð, svo langvinn sem hún var og affara-
l'til löngum tímum saman, ber að vísu í fljótu bragði
séð meira vott um þolgæði en stór afrek. Hér munar
ekki stóru fram frá ári til árs. En munurinn verður
au9ljós, ef litið er yfir nokkuð langt tímabil, og sést þá
ekki aðeins, hvað áunnizt hefir, heldur líka breytingin
a viðhorfi alls almennings í landinu til verkefnanna,
smárra og stórra. Það gildir einu, hvert litið er. Á hálfri
°ld verður verzlunin að miklum hluta innlend. Sjávar-
iitvegurinn gerbreytist með þilskipaútvegnum. Landbún-
aðurinn þokast líka hægt og sígandi áfram. Allar þess-
ar starfsgreinar hafa eignazt duglega forgöngumenn og
þeim er fylgt fast eftir af miklum þorra framtaksfúsra,
“lartsýnna atorkumanna. Verkleg menntun og kunnátta,
er áður skorti mjög og kom sér líka lítt við vegna deyfð-
ar °S vanafestu í starfslífi þjóðarinnar, kemst nú smátt
°9 smátt til þeirrar virðingar og vegs, sem hæfir fram-