Andvari - 01.01.1939, Side 13

Andvari
Tryggvi Þórhallsson
9
stæði íslenzka ríkisins fyrir 20 árum síðan. Framkvæmd-
ir þessar allar og afrek hafa kostað stórmikið fé og
mikið starf. Og vitanlega hefir þessi kynslóð þjóðar
vorrar hvergi nærri verið einhuga jafnan, fremur en oft
áður. Slíkt er líka eðlilegt, þegar margt kallar að í einu
og verður ekki alls gætt jafnsnemma. Menn hefir greint
á um leiðir, aðferðir, og um það, hversu ört skyldi fram
sækja. En um takmarkið var aldrei unnt að villast.
Þessi kynslóð hefir að vísu staðið á herðum þeirra
manna, er áður höfðu búið í haginn fyrir hana og héldu
í hönd með henni, meðan til vannst. En það dylst
ekki nú, fremur en fyrri, hversu óvenjuleg viðfangsefni
þessara ára hafa stælt og eflt kraft og kjark allra þeirra,
er hér hafa lagt hönd að verki. í nær öllum starfsgrein-
um til lands og sjávar, í menningarstarfi, í bókmennt-
um, í hvers konar tækni, í stjórnmálum, hefir skipazt röð
við röð af mönnum, sem með furðu miklum dugnaði og
ótvíræðum hæfileikum hafa leyst af höndum brautryðj-
andastarf. Átökin við ný viðfangsefni, ný þekking og
Qerbreytt viðhorf um öll efni landsmanna sjálfa og þeirra
bjóða, er þeir standa í nánustum tengslum við, er að
skapa hér nýja menningu, með líkum hætti og fyrir þús-
Und árum síðan. Þessi nýja menningaröld er of ung og
°ráðin til þess, að unnt sé enn að átta sig til fulls á
óllum hennar einkennum. Dómur sögunnar um íslend-
ln9a á öndverðri 20. öld og hið nýja menningartímabil,
sem með þeim hefst, mun síðar felldur verða, þegar at-
ourðum hefir þokað nógu langt undan, svo að séð verði
1 heild, í samhengi, ýmislegt það, sem nú verður ekki greint
nema í brotum. Okkur, tímamótamönnunum sjálfum,
nr um allt of margt varnað þeirrar yfirsýndar. Verður
Pon-ra úrslita, þess dóms enn um stund að bíða. En um
1 verður okkur ekki synjað að fylgja fornum hætti,