Andvari - 01.01.1939, Page 54

50
Clemenceau
Andvari
Dreyfus hafði aldrei viðurkennt sekt sína, og margir af
vinum hans höfði álitið hann saklausan.
Forsendur dómsins höfðu ávalltþótt grunsamlegar, en
hingað til hafði afturhaldsstjórn Meline, sem á árunum
1896—98 fór með völd í Frakklandi, kæft niður allar
mótbárur á móti dómnum. En nú varð málið ekki tafið.
Stormar mótmælanna æddu um allt landið, vinstri flokk-
arnir, með Clemenceau í broddi fylkingar, heimtuðu málið
tekið upp, og svo fóru leikar, að hægrimenn urðu að
fara frá og 1899 myndaði Waldeck-Rousseau hið fræga
vinstrimanna ráðuneyti, sem tók Dreyfusmálið upp að
nýju, og fóru svo leikar eftir margra ára málarekstur,
að Dreyfus var sýknaður.
Mál þetta varð mikill álitshnekkir fyrir hægri flokk-
ana frönsku og fyrir kaþólsku kirkjuna, sem tekið hafði
afstöðu á móti Dreyfusi, meðfram vegna þess, að hann
var Gyðingur. Það var Dreyfushneykslið, sem varð þess
valdandi, að vinstrimenn sáu sér fært að framkvaema
skilnað ríkis og kirkju og afnema trúarbragðakennslu »
skólum ríkisins.
Áhrifa Clemenceau fór nú að gæta að nýju. Varð hann
forsætisráðherra 1906, eftir að hafa verið senator í 5 ár.
í ráðuneyti hans sátu helztu leiðtogar allra frjálslyndra
lýðveldisflokka í landinu, alla leið frá leiðtoga hinna
frjálslyndu íhaldsmanna, Raymond Poincaré, til sósíal-
demókratanna Briands og Viviani. Það varð hlutverk
þessarar stjórnar að framkvæma að fullu skilnað ríkis
og kirkju, en að öðru leyti var hún framtakslítil. Flestir
höfðu búizt við, að Clemenceau myndi framkvæma stefnu-
skrá radikala flokksins í félagsmálum, en svo varð ekki.
Það er engu líkara en að hinn aldraði skörungur, er meira
hluta ævinnar hafði verið foringi stjórnarandsfæðingat
hafi verið búinn að missa alla hæfileika til jákvæðrar
|