Andvari - 01.01.1939, Qupperneq 61

Andvari
Blóm og aldin
57
tnilli þessara plantna er ekki neitt líkt djúp staðfest og
menn fyrr héldu. Til blómleysingjanna teljast plöntur
svo sem byrkningar, mosar, þörungar, sveppir og bak-
teriur. Það sést þegar af upptalningu þessari, að hér
er um margar geysiólíkar tegundir að ræða, sem fátt
hafa sameiginlegt annað en það, að enginn hluti þeirra
umskapast í blóm. Blómplönturnar eru miklu einleitari.
Til þeirra teljast tvær fylkingar, dulfrævingar og berfræv-
lngar. Þeim er það öllum sameiginlegt, að þær æxlast á
kynjaðan hátt, þ. e. að tvær eðlis-ólíkar frumur, egg og
frjó sameinast, en eftir þá sameiningu tekur nýr ein-
staklingur að vaxa. Æxlunarfrumur þessar skapast í
Wóminu.
Blómið er þannig sproti, þ. e. stöngull með blöðum,
sem fengið hefir það hlutverk að annast um fjölgun
Plöntunnar, á tilsvarandi hátt og grænu sprotarnir afla
henni fæðu. Um leið og blómið kemur fram, verða ýms-
ar aðrar breytingar á lífi einstaklingsins. Þannig hættir
sú grein, sem ber blóm, að lengjast, og yfirleitt dregur
miög úr vexti plöntunnar sjálfrar, þegar hún blómgast.
Til þess að átta sig á gerð blómsins er best að at-
huga blóm einhverrar vel kunnrar tegundar, t. d. brenni-
sóleyjarinnar. Vzt í blómi hennar eru 5 græn blöð. Þau
kallast bikarblöð. Þar fyrir innan eru 5 gul blöð, sem
kfónublöð heita. Innan undir þeim er mikill fjöldi ein-
kennilegra blaða, sem kölluð eru frjóblöð eða fræflar,
°9 innst eru margar frævur eða fræblöð. Stöngulhluti
Sa> sem öll þessi blöð standa á, er mjög stuttur. Hann
heitir blómbotn. Bikar- og krónublöð skapa reglulega,
n®stum kringlótta skál. Á líkan hátt og sóleyjarblóminu
er öllum þorra hinna fullkomnari blóma háttað. Þar eru
Bikarblöð, krónublöð, frjóblöð og fræflar. Tala blaðanna
1 hverjum blaðkransi er hins vegar nokkuð breytileg,