Andvari - 01.01.1939, Side 65

Andvari
Blóm og aldin
61
9etur einnig hindrað þetta. Því er þá tíðast þannig far-
iÖ, að sum blóm tegundarinnar hafa stuttan stíl og langa
fræfla, en önnur langan stíl og stutía fræfla, en reynsl-
an hefir sýnt, að frjóvgun fer þar ekki fram, nema frjó-
ið sé komið úr fræflum, sem eru jafnlangir stílnum, sem
ber fræni það, er frævast skal. Þannig er það á ýms-
Um tegundum af möðru-, lín- og maríufykils-ætium.
Enda þótt náttúran þannig virðist stefna að aðfrævun,
þekkjast og hins dæmi, að hún einnig útilokar aðfræv-
unina. Þar eru skýrust dæmi hin lokuðu blóm, þ. e.
blóm, sem aldrei opna hlífarblöð sín. Frævunin fer þar
fram inni í hinum lokaða blómhnappi. Þannig er þessu
háttað á ýmsum fjólu-tegundum, súrsmæru o. fl. plönt-
um, en flestar bera þær einnig opin blóm við hlið hinna
luktu. Fullkomnasta andstæðan gegn þessu eru aftur
þær tegundir, þar sem ómögulegt er að knýja til sjálf-
frjóvgunar, hverjum brögðum sem beitt er. Frjóið getur
að vísu borizt á frænið, en egg og frjó fá ekki sam-
einazt, fremur en um óskyldar tegundir væri að ræða.
Svona er þessu háttað með rauðsmára og hrafnaklukku,
svo að einhverjar kunnar tegundir séu nefndar.
Venjulegast fer aðfrævunin fram milli tveggja ein-
staklinga, en hins þekkjast þó allmörg dæmi, að blóm
sama einstaklingsins frævast innbyrðis. Þetta mætti ef til
V>11 kalla grannfrævun, þótt hún hittist t. d. hjá mörgum
körfublómum, eins og skarifífli og fleirum. í körfu skari-
['tilsins er fjöldi blóma, sem eru fyrmennt, og springa
laöarblómin fyrst út. Körfur skarifíflanna framkvæma
eins konar blundhreyfingar, þ. e. þær lokast á kveldin
en breiða sig út á morgnana. Um leið og jaðarkrón-
Urnar beygja sig inn yfir þær innri, sem þá geyma
þ^oskað frjó, snerta fræni þeirra frjókornin, svo að fræv-
Un fer fram við beina snertingu. ]aðarkrónurnar eru