Andvari - 01.01.1939, Page 68

64
Blóm og aldin
Andvari
urnar opnar og frjóið þyrlast út. Standa rykmekkirnir
oft upp frá netluplöntunum líkt og skothríð fyrri hluta
dags, varir það þó sjaldan lengur en klukkustund. Grös-
in hafa aðra aðferð. Blóm þeirra eru mjög ófullkomin
og vantar blómhlíf, en æxlunarblöðin eru umlukt hreist-
urkenndum stoðblöðum, er agnir kallast. Þegar blómið er
fullþroska, gliðna agnirnar sundur og frjóhnapparnir
teygja sig út. Frjóþráðurinn vex ótrúlega ört, dæmi eru
til, að þeir lengist 1—1,5 mm á mínútu. Fyrst eru þeir
stinnir en linast fljótt og hanga þá út úr blóminu og
bærast fyrir hinum minnsta vindblæ, sem um leið þyrl-
ar úr þeim frjóinu. Tæmast frjóhirzlur þeirra venjulega
á mjög skömmum tíma, enda frævast mörg grös að eins
á tilteknum tímum sólarhringsins, rúgurinn þannig ein-
ungis á morgnana. Græðisúruna, sem annars hagar sér
líkt í þessu efni, tekur það hins vegar nokkra daga að
tæma frjóhirzlur sínar.
Þá eru að lokum allmargar vindfrævunarplöntur, sem
ekki þyrla frjói sínu beint út í loftið, heldur fella það í
eins konar hylki í blóminu, og þar liggur það, þangað til
vindurinn hefir tæmt hylki þessi, sem getur verið all-
löngu eftir að frjóhirzlurnar hafa tæmzt. Þannig er þessu
háttað með birkið og fleiri reklatré. Frjóið fellur þar
úr hirzlunum niður á rekilhlífarnar, og af þeim sáldrast
það svo smám saman, eftir atvikum.
Nokkuð er um það deilt meðal fræðimanna, hvort
vera muni frumstæðara meðal plantnanna vind- eða
skordýrfrævun. í sumum tilfellum, t. d. hjá berfrævingum,
leikur enginn vafi á, að vindfrævunin er upprunaleg, og
þannig telja margir, að því sé einnig háttað með rekla-
írén. Hins vegar er einnig hægt að sanna, að oft eiga
vindfrævunartegundir kyn sitt að rekja til dýrfrævunar-
plantna. Þannig er því venjulegast háttað, þegar ein