Andvari - 01.01.1939, Page 75

Andvari
Blóm og aldin
71
Auk Iitar og forms er ilmanin eitt af lokkunarmeðul-
um plöntunnar. Fjöldi skordýra, einkum fiðrildi, hafa ál-
veg ótrúlega næma þefskynjan. Geta þau greint í sund-
ur tilbrigði í blómilm á hinn furðulegasta hátt. Svo er
talið, að samorkan sjónar og ilmskynjanar leiði skor-
dýrin til ákveðinna blómtegunda. í fjarlægð er það eink-
um liturinn, sem leiðbeinir þeim, en þegar nær dregur
og þau að síðustu ákveða, hver blóm þau skuli heim-
sækja, þá sé það ilmanin, sem ræður. Því hefir stund-
um verið haldið fram, að þau blóm, sem mjög væru lit-
skrúðug, væru ilmlaus. Að slíkt sé ekki algild regla,
sýna rósirnar best.
Ef lýsa ætti að nokkru allri þeirri fjölbreytni, sem er
í gerð og útliti dýrfrævunarblómanna, yrði það miklu
lengra mál en hér er rúm fyrir. Það má segja, að til-
brigðafjöldinn sé næstum óendanlegur, en yfirleitt virð-
ast þau miða að því að tryggja frævunina. Oft gengur
lögun blóma svo langt í sérhæfingaráttina, að þau geta
alls ekki frævazt nema af einni tegund dýra. En margt
af þessum fyrirbrigðum er enn óskýrt og sennilega ó-
skýranlegt. Eftir því hver skordýr heimsækja blómin,
sem þau virðast vera löguð eftir, hefir skordýrfrævun-
arblómum verið skipt í 4 flokka, og skal þeirra stutt-
feSa getið.
1. Flugnablóm. Þau frævast einkum af flugum og
öðrum þeim skordýrum, sem stuttan hafa sograna.
Plugnablómin eru yfirleitt opin, regluleg og hunangi
Þsirra auðnáð. Sem dæmi þeirra má nefna bládeplu,
tnýrasóley og sveipjurtir.
2. Hungsflugna- og býflugnablóm. Hunangs- og bý-
flugur eru sterk skordýr með löngum sograna, einkum
bær fyrrnefndu. Blóm þau, sem þær heimsækja, eru oft-
ast óregluleg og ætíð með löngum krónupípum eða