Andvari - 01.01.1946, Page 28

24
Þorkell Jóhannesson
ANDVAHI
sneiðir hjá almannaleið. Hitt er svo sem glettni hendingar,
fremur en tálcn tímanna, að ferli glæpamannsins er snúið í
þjóðbraut. Þjóðvegurinn um Axlarhóla út í Breiðuvik liggur
sem næst þeirri slóð, er Axlar-Björn þræddi til kirkju sinnar
að Knerri hinzta sinni, full-þróaður að spillingu synda sinna,
svo að honum rot'aði ekki til sólar j heiðskíru veðri. Þegar
svo var komið, sáu Breiðvíkingar, sveitungar lians, að
skuggi endurgjaldsins var á illvirkjann fallinn, og lögðu á
hann hendur. Síðan er liðin hálf fjórða öld, og enn eru atvik
þessara viðburða í fersku minni. Og þó gleymast mönnum
nú daglega mildu stórfelldari glæpir og hryðjuverk milli há-
degisfregna og kvöldfrétta. Hver skilur mannlífið?
Þjóðbrautin er ríki bílanna, sem drottna yfir umferð allri
með hávaða, benzíndaun og óþrotlegu ryki, sem er pest og
martröð hverjum þeiin, sem ferðast vill fótgangandi eða á
hestbaki. Lengi dags höfum við þolað allar plágur akvegar-
ins, og okkur heinlínis léttir i skapi, er við leggjum inn á krók-
ótta og óglögga hraungötuna frá Búðum. Veður er kyrrt,
loftið móskað eftir langan og heitan sólskinsdag. Við förurn
hægt, enda er leiðin hvergi nærri greiðfær. — Hið næsta bæn-
um er liraunið skellótt af gulum skeljasandi og í hrjóstrugra
lagi, en breytir um svip er fjær dregur. Hér er víða yndis-
lega fagurt um að litast og þó hrikalegt öðrum þræði. Búða-
hraun er í rauninni hvergi nærri eins flatt og jafnlent og
flestum mætti virðast við fljóta yfirsýn, bollar og brattir
hryggir skiptast hér á, gróðurlausir brunar og skrúðfagrir
'reitir, vaxnir birki og lyngi, hrjúfar gjár og skonsur barma-
fullar af gróðri, þéttvöxnum, sinágerðum, fjaðurmynduðum
burknum. Við hvert fótmál hlasir við manni eitthvað nýtt og
furðulegt. — Fátt er það í náttúru þessa lands, sem jafnast
við hraun, sem um þúsundir ára hefur verið aldingarður alls
hins villta jurtalífs, sem landið hefur alið. Á sólheitum sumar-
ílegi er jörðin hvergi eins gagnvermd, loftið hvergi eins þrungið
af sætri og beiskri angan. í næðingum hausts og vetrar er
hvergi eins skýlt.
Sá, sem kynnzt hefur hraununum milli Voga og Kálfa-