Stúdentablaðið - 01.12.1968, Blaðsíða 30

Jón Magnússon, stud. jur.
VARNIR ISLANDS
Allir eru á einu máli um það, að við ís-
lendingar höfum hvorki efnahag né mann-
afla til þess að annast sjálfir varnir landsins,
við eigum því um tvennt að velja, annað-
hvort að lýsa yfir hlutleysi og vera varnar-
lausir eða að vera undir vernd einhvers
aðila, stórþjóðar eða bandalags. Við erum
einnig sammála um að óska þess, að ófriður
og yfirgangur tilheyri liðnum tíma, svo að
allar varnir séu þarflausar. íslendingar eru
andstæðir öllum styrjöldum og mannvíg-
um, og horfa á það með undrun og hryggð,
að á síðari helmingi 20. aldar eru menn-
irnir ekki komnir lengra en það, að víg og
frelsissvipting eru enn þær aðferðir, sem
sá voldugi beitir gegn þeim veika.
Börn og unglingar geta e. t. v. leyft sér
að dvelja í draumheimum stund og stund,
en fullorðnum mönnum ber að opna augun
og horfa raunsætt á þá veröld, sem við lif-
um í. Hernám Tékkóslóvakíu er nærtækt
dæmi, sem færir okkur heim sanninn um
það, að varnarlaus yrðum við auðveldur
biti öllum þeim, sem ágirnast okkur.
í byrjun þessarar aldar töldu ýmsir að
það væri vörn fólgin í því að lýsa yfir hlut-
leysi og sumar þjóðir gerðu það. Síðan hafa
tvær heimsstyjraldir verið háðar, sem sýndu
glöggt, að hlutleysi var ekki virt og slíkar
yfirlýsingar höfðu enga þýðingu.
Þeir menn mega vera slegnir furðulegri
blindu, sem raunverulegt trúa því að okkur
íslendingum sé einhver vörn í því að lýsa
yfir hlutleysi. Belgía, Holland, Danmörk,
Noregur, Færeyjar og ísland, allt voru
þetta hlutlausir aðilar í síðustu heimssyrj-
öld, en þrátt fyrir hlutleysisyfirlýsingar sín-
ar voru öll þessi lönd hertekin. Óskhyggjan
um hlutleysi og varnarleysi verður að bíða
eftir þroskaðri veröld. Við verður að sýna
þá ábyrgð að geta horfzt í augu við þann
veruleika, að í dag er öryggi okkar ekki
tryggt, nema við njótum verndar hjá styrk-
um aðila.
Eins og ástandið er í dag, er óráðlegt að
vera varnarlaus og við eigum ekki annan
kost betri en að vera í styrku varnarbanda-
lagi, en við verðum einnig að gera okkur
ljóst, að fyrir jafnlitla þjóð fylgir því ýmis-
konar hætta. Spurningin hlýtur því að vera,
hvernig vörnum okkar innan bandalagsins
sé bezt komið fyrir með tilliti til þess að
það skaði sem minnst sjálfstæði okkar,
tungu og menningu.
Þegar Islendingar gengu í Atlantshafs-
bandalagið var tekið fram, að erlendur her
yrði ekki í landinu á friðartímum. Skoðun
ráðamanna hefur því verið sú, að það væri
nægileg vörn á friðartímum að vera aðili
í styrku hernaðarbandalagi, og ekkert ligg-
ur fyrir er sýnir, að þessi skoðun hafi í raun-
inni breytzt, en aðstæður eru breyttar. Þeg-
ar samningurinn við Atlantshafsbandalagið
var gerður, var hér enginn erlendur her, en
stuttu seinna hófst styrjöld í Kóreu og þá
var óttazt að sú styrjöld kynni að breiðast
út, svo að erlent lið kom til þess að annast
varnir landsins. Þá myndaðist viðhorf, sem
virðist ekki hafa verið hugsað fyrir, að
varnarlið væri kallað til landsins vegna
styrjaldarhættu af stundarspennu í alþjóða-
málum, sem svo liði hjá án þess, að til styrj-
aldar komi, en það skeði að þessu sinni og
við sitjum uppi með herinn.
Sumum finnst þá e. t. v. eðlilegast að
senda herinn hið bráðasta heim til sín, en
málið er ekki svo einfalt.
Við getum ekki verið í bandalagi upp á
þau kjör að kalla hingað varnarsveitir í
hvert skipti sem við verðum hrædd og láta
þær byggja upp dýrar varnarstöðvar, en
senda svo allt heim þegar hræðsluskjálftinn
er um garð genginn, gefa svo eyðingunni
á vald milljónir, sem lagðar voru í mann-
virki og búnað.
Það er því um tvo kosti að velja: að hér
sitji erlendur her um ófyrirsjáanlega fram-
tíð, eða þá að fylgja fram þeirri stefnu,
sem mörkuð var þegar samningurinn við
Atlantshafsbandalagið var gerður, að hér
sitji ekki erlendur her á friðartímum. Sú
stefna verður úr því sem komið er ekki
framkvæmd á annan veg en þann, að við
önnumst viðhald stöðvanna og gæzlu á frið-
artímum að svo miklu leyti, sem mögulegt
er.
Þegar gengið var í Atlantshafsbandalagið
1949 hefði enginn íslendingur greitt at-
kvæði með því, að hingað kæmi erlendur
her og sæti í landinu um ófyrirsjáanlega
framtíð.
Gengi ísl. krónunnar hefur fallið svo ört,
að fyrir 22 árum borguðum við 6,50 ísl.
krónur fyrir dollar, en nú borgum við 88
krónur fyrir hann. Skyldi gengisfelling ís-
lenzkrar þjóðarmeðvitundar hafa orðið
jafnör og ísl. krónunnar? Höfum við í dag
stóran hóp íslendinga, sem getur fellt sig
við að ísland verði setið erlendum her um
alla eða ófyrirsjáanlega framtíð?
Sá kosturinn er vænstur, að fylgja þeirri
stefnu, sem mörkuð var við inngöngu ís-
lands í Atlantshafsbandalagið, að á íslandi
verði ekki erlendur her á friðartímum.
íslenzkar gæzlusveitir, sem hefði það
starfssvið, að sjá um eftirlit og viðhald á
stötðvum og tækjum, hefur verið þyrnir í
augum margra. Ýmsir óttast, að ef íslenzkar
gæzlusveitir gættu herstöðva, þá fengju þær
hernaðarþjálfun og þeim yrði síðan beitt í
bardögum, ef til styrjaldar kæmi. Þessi ótti
virðist ástæðulaus, því að gæzlusveitir
fengju ekki aðra þjálfun en þá, sem íslend-
ingar samþykktu, enda þarf gæzlusveit ekki
að vera herflokkur frekar en lögregluhópur
er stórskotalið.
Við þurfum ekki að óttast þá þjálfun, sem
gæzlusveitir fengju, þvert á móti getur
þjálfun á slíku liði orðið þjóðinni til gagns.
Hvað um lögregluskóla, þjálfun strand-
gæzlumanna, hjálparsveita, björgunarsveita
og rauðakrossmanna?
Ef styrjöld nær til okkar lands, er þá ekki
þörf á mönnum, sem kunna að leiðbeina
fólki og stjórna því á hættustund? Það verð-
ur að telja líklegt að gæzlusveitir fengju
einmitt þjálfun í alls kyns hjálparstarfsemi,
og er ekki full þörf á öllum þessum hópum,
ef til styrjaldar dregur?
STÚ DENTABLAÐ
30