Stúdentablaðið - 01.12.1968, Blaðsíða 42

Grágás og lögbækurnar (1923). Háskóli, sem á svo frjóum ung-
um háskólakennurum á að skipa, er á framtíðarvegi, hvað sem
fátæklegum umbúnaði um starfsemi hans líður. Fordæmi þess-
ara tveggja ungu háskólakennara má vera kennurum háskólans
sígild fyrirmynd.
VI.
A fullveldisdegi fyrir hálfri öld stofnuðu nokkrir kennarar
við Háskóla íslands Vísindafélag íslendinga, sem starfað hefur
æ síðan. Vísindafélagið hefur haldið reglulega fundi, þar sem
fluttir hafa verið fyrirlestrar um vísindaleg efni. Á árunum
1930—1931 beitti það sér fyrir ýmsum sérfræðilegum athugun-
um á aukinni menntun við háskólann. Voru samdar um það
mál markverðar álitsgerðir, sem um var fjallað í háskólaráði og
á Alþingi. Var þar m. a. lagt til, að hafin yrði kennsla hér við
háskólann til fyrrihlutaprófs eða svipaðra prófa í verkfræði,
náttúrufræði, stærðfræði, eðlisfræði, efnafræði, stjörnufræði,
hagfræði og í ýmsum tungumálum. Þessar stórbrotnu tillögur
náðu því miður ekki fram að ganga, en þær urðu kveikja að
því, er síðar kom. Mikilvægasta framlag Vísindafélags íslend-
inga er vafalaust útgáfustarfsemi þess, sem einkum hefur verið
bundin við raunvísindi. Hafa ýmsar veigamiklar rannsóknir
birzt í ritum félagsins, og ber þar væntanlega hæst hið mikla
ritsafn um Heklugosið 1947. Milli Vísindafélagsins og háskól-
ans hafa ávallt verið náin tengsl, og hefur skólanum og íslenzkri
vísindastarfsemi verið mikill styrkur að starfsemi félagsins. Lýk
ég nú þessum sundurleitu þönkum með því að árna Vísindafé-
lagi íslendinga allra heilla á hálfrar aldar afmæli og læt í ljós
þá von, að það megi styrkjast og eflast til markverðra verka.
Ármann Snœvarr.
BÓKIN 1918
í tilefni 50 ára afmælis fullveldis á ís-
landi gefur Almenna bókafélagið út bók-
ina 1918 eftir Gisla Jónsson, menntaskóla-
kennara á Akureyri.
— Árið 1918 leika margslungnir örlaga-
þræðir um íslenzkt þjóðlíf. 1918 er ár hinna
mestu hörmunga, en jafnframt rís það úr
liðnum tíma, sem mesta sigurár íslenzkrar
frelsisbaráttu. Þá rætist draumur kúgaðrar
þjóðar, draumur, sem lifað hafði aldir nið-
urlægingar og eymdar. Neistinn, sem varð
að báli í brjóstum forystumanna þjóðar-
innar, og funaði síðan með henni allri,
hafði brennt allar brýr að baki, svælt af sér
okið.
— Bókin 1918 lýsir aðdraganda sam-
bandslagasamningsins og rekur rás viðburð-
anna hér á íslandi á því herrans ári 1918,
sagt er frá Kötlugosi og spönsku veikinni.
— Bókin 1918 er í stóru broti, 247 bls.
og 16 myndasíður að auki. Félagsmanna-
verð, sem einnig gildir gegn framvísun
stúdentaskírteinis, er kr. 435,00.
IflBTAL IIIB
SIGBBB NBRBAL
Fyrsti desember var fyrst haldinn hátið-
legur 1922. Stúdentar höfðu forgöngu um
það og helguðu sér með því daginn til
frambúðar. Háskólaárið 1922—1923 var
Sigurður Nordal rektor og fannst okkur rétt
að spyrja hann um upphaf þessara tiltekta.
Þess er þá fyrst að geta, að stúdentaráð
komst á laggirnar 1920 og eru reglur um
það prentaðar í Árbók fyrir 1920—1921. í
þeirri Árbók er félagsskapar stúdenta getið
í fyrsta sinn. En frá 1920 fara stúdentar að
láta ýmis nauðsynjamál til sín taka, og má
geta um, að Mensa academica tók til starfa
9. nóvember 1921 og þá var bráðlega efnt
til fjársöfnunar til þess að reisa stúdenta-
garð. í rauninni var hugmyndin um að
efna til hátíðahalda 1. des. liður í þessari
starfsemi, því að höfuðtilgangurinn var að
græða eitthvað að marki fyrir garðinn.
Þó að stúdentar væru ekki fjölmennari á
þessum árum en liðlega 100, var þetta dá-
lítill hópur, sem fór sífjölgandi. En mest
var komið undir, að einhver forystumaður
fylkti þessu liði til sóknar. Af því að fólk
er á þessum tímum hraða og hraðfara breyt-
inga fljótt að gleyma, langar mig til þess að
geta eins manns, sem íslenzkir stúdentar
ættu að muna og minnast. Það er Ludvig
Guðmundsson.
Ludvig lauk stúdentsprófi 1917, var þrjú
ár í Höfn, stundaði náttúrufræði og tók
undirbúningspróf í efnafræði og eðlisfraaði.
En 1920 hvarf hann heim og hóf nám í
guðfræði og seinna í læknisfræði. Ekki lauk
hann prófi í þessum greinum og gerðist því
miður ekki kirkjunnar þjónn, þó að vafa-
laust hefði munað um hann sem hermann
drottins, ef hann hefði gengið þar fram
fyrir skjöldu. En það er skemmst að segja,
að með tilkomu Ludvigs má telja, að tíma-
mót verði í íslenzku stúdentalífi. Undan
hans rifjum var runnin stofnun stúdenta-
ráðs, að koma upp Mensu og efna til þess
að reisa stúdentagarð. Hann fylgdi hug-
myndum sínum eftir af miklum dugnaði.
Meðal annars stofnaði hann Upplýsinga-
skrifstofu stúdenta og stjórnaði henni 1921
-1927.
Stúdentaráð skrifaði háskólaráði bréf,
dagsett 23. október 1922, nm að gera full-
veldisdaginn að sérstökum hátíðisdegi við
STÚDENTABLAÐ
42