Fálkinn - 19.12.1931, Blaðsíða 33

PÁLKINN
33
Ilinn sænski fáni leiöangursins, meÖ sambandsmerk-
inu við Noreg. Fáninn fanst i Ilvíley og er merktur
„AÉES POI. EXP 1896“ en það ár 'hafði förin upp-
rnnalega verið ráðin.
Fáni loftfarsins sjálfs, í því ástandi sem hann fanst
Ilvíteg.
Þó ,,fríferðin“ gengi li'ðugt l'yrst
i stað þá tók brátt að bóla á örðug-
leikunum. Þoka og snjóský kældi
gasið og belgurinn ior að síga.
..Descendons doucement" skrifar
Strindberg á einum stað (við sígum
mjúklega) — hann hefir gaman af
að slelta frönsku í minnisgreinum
sinum. En brátt verður meira en
nóg af svo góðu. Þeír ver'ða að
fórna bæði einu og öðru ti) þess
að hakla sjer á.lofti. Hinn 12. júlí
kl. 4,51 síðdegis urðu lieir að kasta
út stóru baujunni, sem þeir höfðu
ætlað að skilja eftir á heimskautinu.
Þessi síðasta fórn þeirra mun hafa
verið þyngst, þvi að bak við hana
hlaut að liggja efi, eða jafnvel vissa
uin, að förin mundi ekki takast.
,,Örninn“ hefir þegar slaðnæmst
tvisvar sinnum í hægvindinu, en
ber beinl vestur — þægindum „frí-
ferðarinnar“ er löngu lokið. Kl. 10
a'ð kvöldi 12. júlí tekur „Örninn“
sjer enn hvíld — í 13 tíma. Rjett
eftir að belgurinn hafði staðnæmst
varð áttin hagstæð, en meðan gekk
á milli átta hafði belgurinn farið
hring, þannig að ein dráttarlínan
l'læktist utan um jaka og hjelt „Ern-
inum“ föstum. Hefði þetta ekki vilj-
að til mundi vindurinn hal'a borið
„Örninn“ drjúgan spöl í áttina til
burtfararstaðarins á Danaey.
Þann 13. júlí, kl. 11 f. h. losnaði
Örninn loks aftur. Nú var vindurinn
kominn á vestan —• og allan daginn
er flogið lil baka, að kalla sömu
leiðina og farin hafði
verið daginn áður. Á
þessari leið fer karfan,
sem leiðangursmenn-
irnir voru í, að
snerta ísinn oftar og
oftar. Strindberg tekur
þá til bragðs að klífa
upp í reiðann og finst skolli gott
að vera þar. Hann finnur ekki
til högganna þar og getur setið
þar við skriftir án þess að halda
sjer. „Sífelt harðir árekstrar, sífeld
þoka“, skrifar Andrée. Um kvöldið
þegar Strindberg leitar niður í körf-
una aftur til að hvílast verður hann
sjóveikur af höggunum.
Um kvöldið tekst jieim þó, með
því að varpa ýmsu út, þ. á. m. ýms-
um matvælum, að losa körfuna við
ísinn. Vindurinn tekur í seglin og
Andrée finst ferðin prýðileg. Strind-
berg les síðasta brjefið frá unnust-
unni áður en hann fer að sofa og
finst þetta „eins og notaleg kvöld-
stund heima“ Af minnisgreinum
Andrée sjest, að hann er líka í góðu
skapi.
En eftir tvo tíma fer karfan aft-
ur að högga niðiú og rjett fyrir mið-
nætti slitnar aðal dráttarlinan.
Fyrstu næturstundirnar þess 14. júlí
hafa ekkert að l'æra nema ömurleik
og vonleysi. Það er eftirtektarvert
hve stuttort það verður nú, sem þeir
skrifa. Andrée er altaf að veita ísn-
um athygli og skimar árangurslaust
Prjar myndir teknar af leiðangursmönnum sjálfum, en fundust óframkallaðar á
Ilyiley. Efsl: „0rmnn“ eftir lendinguna á ísnum 14. júlí 1897; i miðju Andrée hjá
htrm, sem hann hefir skotið, sennilega 19. júlí; neðst Frænkel og Andrée að
ýta sleða Frænkels með bátnum á, gfir ishrönn; fremst á mgndinni er Strindberg.

1

)
--- -- INZT" ' = jz-;--- —-^4
Kort, sem sgnir hæð „Arnarins" gfir sjó á flaginu, 11.—14. júlí.
eftir landi, — að likindum hefir
hann einsett sjer að lenda. Ilögg,
nýtt liögg, ennþá eitt högg, skrifar
hann snemma nætur. Iíina lífsmark-
ið sem þeir verða varir, er ein af
dúfunum sem þeir hafa slept og nú
er komin aftur og flýgur i kring. Til-
raunir til að liafa stjórn á belgnum,
mistakast.
Loks er þetta skrifað: Kl. 6,20
hækkaði Örninn aftur, en við opnuð-
um hæði útstreymislokin og komum
niður kl. 6,29. Kl. 8,11 stukkum við
út úr körfunni.
Samkvæmt minnisgrein, sem And-
rée skrifaði 15. júlí, var belgurinn
allur isaður af þokunni, er þeir lentu,
og drátlarlinurnar voru miklu slitn-
ari af núningi við isinn, en þeir
höfðu búist við.
Lendingin hefir gengið vel og að
óskum. Jafnvel viðkvæmustu visinda-
áhöldin voru alveg ósködduð og dúf-
urnar sem eftir voru, sátu ómeiddar
i búrum síiium — það er tilgreint,
að þær hafi ekki flogið burt fyr en
18. júlí. Ljósmyndirnar, sem þeir
lóku af lendingunni bera þess skýrt
viini, að lendingín hefir tekist ágæt-
lega.
Astæðan til þess, að Andrée hleypti
gasinu af Erninum og battt enda á
fiugferðina einmitt þegar belgurinn
lor að stíga á ný, var vitanlega sú,
fyrst og fremst, að þeir fjélagar sáu,
að vindurinn mundi bera þá út yfir
isauðnina þangað sem hvergi var
lands að vænta, en þó eigi svo langt,
að þeir kæmust yfir norðurliafs-
auðnirnar. Það var nauðsynlegt að
lenda áður en þeir færi lengra og
gætu haft möguleika á að komast á
sleðuni til vistabúra þeirra, sem þeir
liöfðu látið setja upp á Kap Flora við
Frans Josefsland, á Rossey við Sjö-
cyjar, við Mosselbay á vestanverðri
Spitsbergen og á Danaey.
A. Wallén forstjóri heldur þvi fram
í ritgerð um veðráttuna meðan á
fluginu stóð, að það megi staðhæfa,
að flugmennirnir hafi verið mjög ó-
beppnir með véðrið, sein reyndist
miklu verra, en spáð var er þeir
lögðu upp. Hugmyndirnar sem menn
hafa gert sjer um veðuraðstöðuna
fyrir belgflug i norðurheimskauta-
löndunum voru alt of bjartar og
sjer í lagi hafa menn ekki hugleitt
hve þokugjarnt er á þessum slóðum.
Nú er það talin sjálfsögð regla, að
eigi sje haldið i svona flugleiðang-
ur siðar en í mai, eða í siðasta lagi
í byrjun júní.
Förin um isana.
Flugferðinni var lokið og ísgangan
tók við. Með því að styðjast við dag-
bók Andrée, athuganir Frænkels og
Strindbergs ásaint spássíuathugasem-
ir liins síðarnefnda og hraðritaðar
minnisgreinar hans til unnustunnar,
er liægt að fylgjast með þessari ferð
dag frá degi. Prófessor Hans W:son
Ahlmann hefir með dæmafárri elju
samræmt þessar athuganir og gert úr
þeim lifandi ferðasögu og fara hjer
á eftir aðalatriði hennar.
Alla fyrstu vikuna eftir lending-
una, eða 15.—21. júlí, hjeldu leiðang-
ursmenn kyrru fyrir á jakaflæminu.
sem Örninn hafði lent á, og undir-
bjuggu gönguför sína, bjuggu um
pjönkur sínar og bjuggu upp á sleð-
ana. Andrée og förunautar hans
virðisl ekki hafa verið i vafa um,
að þeir kæmust heilu og höldnu úr
ógöngunum og þrátt fyrir amstrið
við undirbúninginn hafa þeir verið
rólegir og öruggir í huga. Eftir örð-
ugleikana við loftförina virðast 15.