Fálkinn - 19.12.1931, Blaðsíða 35

A 2
A3
A. Det öpþna lögret kruig
kálkarna
A t Scgeldukslát lustad
■ned en niángd före-
mil tíiten stod fast-
surrad pi en kalke.
Kálke tillvaratagen
ay "Bratvaag”
Kálke tillvaratagen
av "Isbjörtt"
A i~6 Snöskor
'Aj;8 Botten av.koxg.
-< 9Amniunitionslidor.
'• A iO Váxelsáck till foto
grafiutrustniugcn
A n Bambustáiig
A li Fyrkahtig b'eckdosa
A lj 1‘sykrometcrlidan
A ig Byxor
A 15 lsbjörnsskinn.
A 16 Kyggrad av sal
(snadd).
A IJ Ammunitionslida,
flagga med unions-
inárke, násduk mftrkt
N S
A 18 Ballongduk metf klá-
despersedlar och ctt
flertal andra föremil.
A 19 Figelfjádrar *i en
hög.
A^Q Djúrben
B. BostaJcn i V begrán-
sad av etl valben, i N och
Ö av driivedstock.
B I Andrées lik.
Be Kokkárl.
B 3 Kopp av aluniinium
B 4 Primusapparat
fl.5 Studsare
Bb Kládespersedlar.
fl 7 Clasílaska.
B8 Frsenkels lik.
Bg Kranium
B 10 Kraniutn
B n Sovsáck, •
B is Tándsticksask.
B 13’.Syskrin med pengar
i rubel och dollar.
B 11 Botten av korg.
B 15 Medicinláda.
B 16 Frsenkels plinbok.
B 17 Sig. s. k. • fogsvans
C. Fromföt bostaden
C I Del av kokapparaten.
C 2 Ammunitionsláda.
C 3 Medicinláda
C 4 Skelettrestcr
C 5 Skulderblad ^
C6 Armpipa.
C 7 Ben med fot.
C 8 Draggankare.
C 9 Isbjömsskinn.
D Drivvedsstockar.
Strindbergs grav
E.
35
£ 1 Graven
E.2 Kraniuni
F Horns varde.
Stranden belágen c
300 m. trán varden.
C Ett par strumpor.
H Riktning till skclettdel
c: a 45 tn. frán vardeii.
/ Báckravincr.
J Kiktning till Strtnd-
bergs grav c: a 35 tn
írán varden.
Audröel&gret p& Vltön. Eullgt skisser av Guuuar Horu och Kuut Stubbendorff samt vld sjöförhören I Tromsö l&mnade upplysolugar
suniro«^sl&Ut flv Norges SvAlbard- og Ishavs-UudersÖkelser.
Yfirlitsuppdráttur gfir bækistöð Anrdée á íivíiey, samkvæmt teikningum Gunhars Horn og Knnt Stnbben-
ciorff. Að ofan til vinstri skýringar á uppdrættinum, á sænska.
ur dags og nætur, sólin er altaf yf-
ii sjóndeildarhringnum og pess-
vegna er fariö í liáltinn .þegar þreyt-
an yfirbugar. Þeir laka vel eftir vind-
stöðunni, meðvindur lijálpar ísnum
i söniu átl og þeir fara. En mólvind-
ur getur líka verið gagnlegur, -—
hann þrýstir saman jökunum. Ti-
unda ágúsl spara þeir ekki matinn:
athuganii' Strindbergs liafa sýnt, að
þeir eru lcomnir súðiir yfir 82.
breiddai’stig!
Þegar best gengur gela þeir áætl-
að dagleiðina (i—7 km. en oftast er
hún styttri. Iiinn 11. ágúst telsl
Andrée svo til, að þeir hafi ekki
komist nema HVa km., en að 5 km.
sje gott dagsverk. Nú er iiðinn i’jetl-
ur mánuður síðan þeir þremenn-
ingarnir hjeldu frá Danaey. Ilinn
13. ágúst átu þeir síðasta pundið af
bjarnaketi, sem þeir áttu, en hjálpin
var nærri. Þeir rákust á þrjá birni
og drápu þá alia. Hjeidu þeir þá
kyrru fyrir fjelagarnir i einn dag
vegna rigningar og átu eins og þeir
gátu í- sig látið af kjöti og drukku
soðið með. Slrindbei’g skrifar nú i
síðasta skifti „repas pendant le
voyage“ og segir aðeins, að Jiessir
rjettir hafi verið notaðir á víxl það
sem eftir var ferðarinnar.
í hvert skifti sem leiðangursmenn
geta tekið staðarákvörðun er stefn-
an fekin nær og nær veslri. Astæðan
er sú, að straumurinn ber þá harðar
til suðausturs, en þeir geta gengið
til suðvesturs. Ilinir erfiðu göngu-
dagar reka hver annan og Andrée
mænir árangurslaust eftir hinu ó-
linnanlega Gilleslandi. Þeir ferja og
l'leyta, veiða og reyna þarasúpuna
sem Strindberg hefir soðið og sén'r
að því er Andrée segir „verður að
teljást mjög mikilvæg uppgötvun
t'erðamanna á þessum slóðtim“.
Færðin hefir verið hræðileg, skrif-
ar Andrée aftur 22. ágúst. En jiað
varnar honum ekki þess að kuuna
að meta fegurð isbreiðanna. „Stór-
fengleg Feneyjamynd með skurðum
milli iiárrn brúna á báðar hliðar,
vatnstorg með ísbrunnum og tröpp-
um niður að síkjunum. „Guðdóm-
lcgt“ — skrifar hann sama dag.
„Náttúrufræðingarnir munu komast
að raun um, að'lsinn et’ nærri þvi
eins innihaldsrikur og jarðskorpan
cða sjórinn“, segir hann 24. ágúsl
um þennan dauðaóvin sinn, sem
hann sýnir daglega svo viðkvæma
alúð og brýtur heilann svo mjög um.
Það fer kólnandi, ísinn og snjór-
inn harðna eins og gler og vakirnar
verða fleiri og stærri. Hinn 29. ág.
hrotnaði sleði Strindbergs svo að
að varla var hægt að gera við hann.
„Okkur miðar seint og verðum visl
að gera siðhaustferð til þess að kom-
ast til Mosselbay", er það eina, sem
Andrée skrifar i sambandi við þess-
nr dapurlegu horfur.
Svo kemur haustið. I. september
er haldið kyrru fyrir. „Allir sátu.við
sauma og við röbbuðum saman, át-
um og drukkum. Það lá vel á okkur,
ekki sísl fyrir jiað, að Strindberg
gal tilkynt, að við værum staddir á
81 gr. lfi min. n.br. og hafði norð-
vestanvindurinn þegar rekið þá
hratt til suðurs. Við fengum okkur
meira að segja smurt brauð og kaffi
eftir bjarnarketið um miðdegið“. Nú
reyna þeir að skifta með sjer verk-
um.
Hinn 3. september byrjar vel, og
þann dag verður breið vök á vegi
jieirra, svo að þeir geta róið í þrjá
líma og miðar miklu betur áfram eii
á ísnum. 5. sept. geta þeir róið i
annað sinn og þann 7. eru þeir orðn-
ii svo vongóðir um að geta notað
hátinn í stað sleðanna, að þeir gera
sjer segl úr striganum, sem var utan
mn bátinn og gera stýri úr matborð-
inu og skóflunni. En það var von
scm reyndist fánýl.
ísinn varð verri og verri, fót-
mein Frænkels tafði förina, það
dregur úr þeim kælina og Andrée
hættir að skrifa i dagbók sína eftir
9. septe.mher. Kom 11 ú engar minnis-
greinar fyr en 17. september.
Gangan yfir ísinn hefir orðið erf-
iðári með hverjum deginuin. Þó að
Andrée segi ekkert um það beinlín-
is, þá ei’ það ljóst, að Frænkel á i
íniklu striði, bæði vegna magans og
(ótarins og að þol hans er mjög
þorrið. Þó að Strindberg hat'i sjálf-
ui’ verið veikur í fæti hefir hann
ásamt Andrée hjálpað hinum sjúka
förunant þeirra með sleðann hans
í himi árangurslausa striii til þess
að komast til Sjöeyja.
Þegai’ þeir ákváðu að taka stefn-
una þangað, var jiað i þeirri von,
að straumurinn mundi hjálpa þeini
áleiðis. Þeir voru þjakaðir, en kraft-
ar þeirra og orka var enn ekki
brotin á hak aftur. En svo hefir á-
íeynslan, kuldinn, mataræðið og
koma heimskautsmyrkursins gengið
nærri þeim. En verst var þó, að rek-
ið undaii straumi hefir ekki flutl
þá uær markinu. Frá 4. ágúst til 9.
sept. haí'a þeir„ þrátt fyrir yfir-
mannlegt erfiði færst 135 km. tii
SSA i stað þess að komast álíka
vegalengd til SV.
Það var dagana 12. og 13. sepl.
meðan þeir urðu að halda kyrru
l'yrir vegna ofsa storms af norð-
vestri, að þeir ákváðu það, sem
Andrée kallar, „að sætta sig við hið
óhjákvæmilega“, þ. e. að eiga vet-
ursetii á isnum. „Afslaða okkar er
ekki sjerlega hentug“, bætir hann
við. Og þvi fór fjarri að hún væri
góð. Þeir standa þarna uppi ör-
þreyttir og veikir, með sárlítinn
vistaforða, hilaða sleða og slitin föl
og. heimskautsnóttina vofandi yfir
sjer og eiga ekki annars úrkostar,
en gefa sig á vald heiinskautsísnum.
ísinn hefir tekið þá herfangi, en
þeir gcfast ekki upp samt. Með öll-
nm hugsanlegum ráðum reyna þeir
að koma sjer þannig fyrir, að þeir
geli haldið i sjer lifinu. Matvælin
eru ckki nema til þriggja vikna, en
þeir vona að geta náð sjer í bráð
og þcir ná í hráð eins og þeir
geta lorgað.
llvenær vonin mn farsæl ferðalok
fór að hverfa fyrir efanum veit eng-
inn, þvi að það sjest ekki á einu
orði af þvi, sem þeir hafa skrifað.
E11 það má lesa milli línanna, að
hugui’inn fer áð verða daprari.
Andrée skrifar nú meira og meira
nm það sem fyrir augun ber,. en
minna um hugreuningai’ þeirra
sjálfra. Einkum gerir hann sjer far
um að lýsa veiðunúm nákvæmlega,
og þetta stafar víst ekki eingöngu
af því, að matfangaöflunin hefir ver-
ið orðin þeim þýðingarmeiri en áð-
11 r. Foringinn þarf — ekki sist hann
að hafa viðfangsefni til þess að
dreifa huganum.
En svo kemur aftur tímahil, sem
hamingjan virðist vera þeim holl.
Að minsta kosti er veiðilukkan ]iað.
íshúsið á jakanum, sem þeir skíra
„HEM“ (Heimilið), er að verða full-
gerj. Og 25 ára minning um rikis-
löku Oscars konungs er haldin há-
tíðleg með stórveislu og Strindberg
tekur sig til og skrifar matseðilinn:
liátiðarverðnr 1S. september ’97.
á isjaka rjett fyrir ausan ....
Selsteik og ismáfur, steikt i smjöri
og selspiki, selslifur, -heili og nýru.
Smjör og Schumacherbrauð.
Vín.
Súkkulaði og Mellins Food-mjöl
ineð Albert cakes og smjöri.
Gateau aux raisin.
Títuberjasósa.
Portvín 1834 Antonio de Ferarra,
gefið af kongiinim.
Skálaræða fyrir konungi, haldin
af Aée, með konunglegu húrra!
Konungssöngurinn sunginn ein-
raddað.
Kex, smjör, ostur.
Glás af víni.
llátíðaskap. Allan dagimi blakti
samhandsfáninn yfir búðunum.
En sennilegt er, að dálítið annað
hafi líka orðið til þess að koma
fjelögunum í hátíðaskap þeniiaii dag.
Sem sje það,að þegar hátiðin er
haldin hafa þeir fengið landsýn af
Hvítey. Þeir hugsa sjer að visu alls
ckki að fara þangað, en Andrée ger-
ir teikningu af henni og lýsir henni.
„Hún er Ijómandi falleg í sólskini,
sein glampar á jökulinn bæði frá
hlið og á kollinn, svo að það er eins
og eyjan sje gagnsæ. í jökulhlíðinni
má sjá sumpart hreinbláan jökulís,
sumpart dökka bletti. Ekki sjest
votta fyrir urðum i skriðjöklinum,
og það dökka sem sjeð verður eru
eingöngu. skuggar. Sýna þeir, ásamt
jökulmynduninni yfirleitt, að jarð-
vegurinn undir jöklinum muni eigi
vera alveg sljettur“. — Þetta erú
fyrstu vísindalegu athuganirnar um
Hvitey.
Þeir starfa allir þrír að þvi að
koma sjer upp iskofanum — átta
tima á dag, og er það í samræmi
við eina af uþpáhalds hugsjónum
Andrée. Kjöthirgðirnar aukast svo
að þeir geta bygt á þvi, að þær end-
ist allan veturinn. Ilinn 28. septem-
ber um kvöldið flytja þeir inn í
,.Hem“, sem þó var eigi fullgert þá
og átti tigi fyrir sjer að verða full-
gert nokkurntíma. „Hem“ var bæði
vcl hygt og haganlega fyrirkomið,
hvað niðurskipun snerti: Þar var
geymsluskáli þégar inn var komið,
setustofa — ef svo er hægt að kalla
með glugga á, borði og hillum, og
inst svefnherbergi, sem ekki var
stærra en svo, að þar var aðeins
í’úm fyrir svefnpokann „lendaverm-
iriniT . sem þeir kölluðu haiin i
gamni.
Svo dynur ógæfan yfir þá. isinn,
scm þeir höfðu selt sig á vald frá
þeirri stundu að þeir stigu fótum
sínum á hann, gerði einu sinni enn
allar áætlanir þeirra að engu. .lak-
inn, sem þeir' höfðu bygt „Hem“ á
brast í sundur, heimilinu var tor-
týmt og allir innanstokksmunirnir
fara út um hvippinn og hvappinn.
Andrée skrifar 2. október, ógæfu-
daginn sem þetta gerðist: „Þetta
lireytti afar mikið aðstöðú okkar og
ölhim horfum“. Hinn 3. okt. endar
Andrée stóru dagbókina sína með
þessinn orðuin: „Með siikum fjelög-
um æiti maður að geta bjargað sjer
midir nærri þvi hvaða kringum-
slæðum sem væri.
Gáta Hvíteyjar.
„Jakinn minn hrostinn rjett við
kofann okkar i nótt“. Þetta er hin
kaldræna setning, sem Strindberg'
skrifar í almanakið sitt laugardaginn
2. október. Enda þótt að heita mætti.
að grafið væri uiidan kofanum var
eigi aniiað fyrir en að liggja þar
næslu nótt lika. Við dagana 3. og 4.
október skrifar hann: „Spennandi
tilvera". Við 5. okt. í dagatalinu
skrifar hann: „Fluttum i land“, við
('.: „Bylur. Landkönnun“, og við 7.
október: „Flutlum
Þvi miður vantar allar minnis-
greinar eftir Andrée eftir 7. okióber.
l’r síðustu orðum hans til seinni
tima, í 2. dagbókinni hans, hefir