Fálkinn - 17.12.1932, Blaðsíða 19

F Á L K I N N
15
hötöum fengið vitneskju um
að það væri silfur þetta sem við
fundum í fjallinu, var ekki jafn
ljúft með okkur bræðrunum og
áður; við vorum altaf að lenda
í rifrildi. Og í gærkvöldi lenti
oklcur í skömmum út af því,
hvor okkar hefði orðið fyrri til
að finna námuna — eða, jeg
rnan varla hvað' við skömmuð-
umst uin, en því lauk svo, að
okkur lenti í handalögmáli og
jeg drap liann bróður minn, og
lika hefir lrann gefið mjer liögg
í ennið til minja, og nú verð
jeg hengdur og þá ert þú, prest-
ur, eini maðurinn, sem nokkuð
veist um námuna. En svo ætl-
aði jeg að biðja þig, um að gera
nrjer svolítinn greiða.
„Láttu mig heyra“, sagði
prestur, „jeg skal gera það ef
jeg get“.
„Þú veist, að jeg læt eftir mig
mörg börn“, bóf liermaðurinn
máls, en presturinn tók fram i:
„Ekki skaltu hafa áhyggjur
hvað það snertir. Það sem kem-
ur af þínum hluta í námunni
skulu þau fá, alveg eins og þú
hefðir verið á lífi sjálfur“.
„Nei, það var annað, sem jeg
ætlaði að biðja þig um. Lofa þú
mjer því, að ekkert þeirra fái
vitundar ögn af því, sem náman
gefur af sjer“.
Presturinn hrölck við, stóð
þarna eins og staur og gat engu
svarað.
„Lofir þú mjer ekki þessu,
get jeg ekki dáið rólegur“, sagði
fanginn.
„Já“, sagði presturinn, hægt
og þungt, jeg lieiti þjer því, sem
þú biður mig um“.
Og' svo var farið áfram með
morðingjann, en presturinn slóð
þarna á þjóðveginum og var að
hugsa um, hvernig' hann ætti
að halda þetta heit, sem hann
hafði gefið. Svo hjelt hann heim
en alla leiðina var hann að
hugsa um auðæfin, sem hann
hafði glaðst svo innilega yfir.
Setjum nú svo að fólkið hjerna
í sveitinni þoli ekki að verða
rikt? Nú voru fjórir menn, sem
áður höfðu verið góðir og vel-
metnir, farnir í hundana.
Hann sá í anda allan söfnuðinn
sinn og silfurnáman eyðilegði
hvern af öðrum. Ætti nú hann,
sem settur var sálúsorgari þesss
fólks, að sleppa lausri ógæl'-
unni, sem yrði því til tortíming-
ar ?“
Konungurinn settist alt í einu
þráðbeinn í stóhuun og starði á
sögumanninn: „Jeg verð að
segja, að þú hefur sýnl mjer
fram á, að i þessari bygð verð-
ur presturinn að vera maður".
„Og ekki var staðar numið
við það sem orðið var“, hjelt
presturinn áfram, „þvi undir
eins og fregnin um námuna
liarst um sveitina hætti fólk að
vinria; það slæptist og beið ]>ess
að auðæfin miklu kæmi l'læð-
andi'. Og iðjuleysingjar úr öðr-
um landsfjórðungum komu mi
í hópuru og drykkjuskapur og á-
l'log voru daglegir viðburðir.
Fjöldi manna var allat' að
leita að námunni og presturinn
var'ð þess var, að i hvert skifti,
sem haim fór að heiman lædd-
ust ýmsir i humátt á eftir hon-
um til þess að njósna utri, hvort
hann væri ekki að fara að silf-
urfellinu og til þess að stela frá
honuin námunni.
Þannig var málinu komið
þegar presturinn kvaddi alla
liændurna til sín á fund.
Fyrs't minti liann þá á allar
þær ógæfur, sem námufrégn-
in hef'ði bakað þeim og svo
spurði hann þá, hvort þeir vildu
sætta sig við að fara í hundana,
eða hvort þeir vildu hjarga sjer.
Þá sagði hann, að þeir gæti ekki
búist við því af preslinum þeirra
þeirra, að hann vildi stuðla að
tcrtímingu þeirra og þessvegna
hefði hann einsett sjer að segja
aldrei nokkrum lil'andi manni
hvar silfurnáman væri og sjálf-
ur ætlaði hann sjer ekki að
sækja þangað auðæfi. Og svo
spurði hann bændurna, hvað
þeir ætluðu nú að gera. Ef þeir
ætluðu að halda áfram að leita
að námunni og bíða eftir auð-
æfunum þaðan þá mundi hann
flytja sig svo langt burl, að
hann gæti ckki einu sinni lieyrt
orðróminn um eymd þeirra.
En ef þeir vildu hætta a'ð hugsa
um sill'urnámuna og lifa eins
og áður þá ætlaði hann að ver'ða
kyr. „En hvað svo sem þið kjós-
ið, þá fáið þið mig aldrei til
þess að segja, hvar silfurnám-
an er“.
„Nú, og hvað kusu bændurn-
ir?“ spurði konungur.
„Þeir gerðu eins og prestur-
inn vildi. Þeim fanst þetla
skörulega mælt og bjetu því að
hugsa ekki um námuna framar.
Þeir skildu að prestinum gekk
golt eitl til, úr þvi að hann vildi
lifa við fátækt þeirra vegna.
Þeir fengu óbrigðult traust á
honum. Þeir fólu horium að fara
ú: í skóg og fela málmæðarnar
svo vel með grjóti og sprekum,
að enginn gæti fundið þær,
iivorki sjálfir þeir nje afkom-
udur þeirra“.
„Og siðan hefur presturinn
lifað hjer við sömu fátækt og
hínir?“
„Já“, svaraði prestur, „hann
H-l'ir lifað hjer við sömu fátækt
!g hinir“.
„En hann hefir þó gifl sig og
reist sjer hús?“ mælti kóngur.
„Nei, hann hefir ekki haft
efni á þvi og býi- enn i gamla
!ireysinu“.
„Það er falleg saga, sem þú
hefir sagt mjer“, sagði koriung-
ur og beygði höfuðið þakklát-
lega.
Pi’esturinn stóð þögull
frammi fyrir konungi. Svo lióf
konungur máls aftur: „Var það
silfurfjallið, sem þú varst að
hugsa um þegar þú mintist á,
að preslurinn lijerna gæti útveg-
að mjer eins mikið fje og jeg
óskaði?“
„Já“.
„En ekki get jeg pínt prest-
inn til sagna, og ekki mundi
maður eins og hann yilja sýna
mjer fjallið sjálfviljugur? Hann
hefir neitað sjer um unnustuna
og um öll gæði þessa lieims“.
„Það er annað mál“, sagði
presturinn, „þegar ættjörðip
þarfnasl sjóðsins, þá lætur
presturinn víst undan“.
„Gétur þú áhyrgst það?“
spurði konungur.
„Já, það áhyrgist jeg“, sagði
presturinn.
„Lætur hann sig einu gilda
hvernig fer um sóknarhörnin
hans?“
„Það felum við guði á vald“.
Konungurinn stóð upp og
gekk út að glugganum. Hann
stóð þar lengi og horfði á
mannfjöldann fyrir utan. Og
því lengur, sem hann horfði þvi
meir ljómuðu augu hans og
Jiessi grannvaxni maður virt-
ist stækka. „Heilsaðu prestinum
og segðu lionum“, sagði kon-
ungur, „að konungi Svíþjóðar
veitist aldrei fegurri sjón en að
horfa á svona l'ólk“.
Svo sneri konungur sjer frá
giugganum og leit á préstinn.
liann brosti. „Er það satt, að
presturinn hjerna sje svo fátæk-
in að hann verði að fara úr
svortu l'ötunum sínum undir
eins að lokinni guðsþjónustu og
ftra í bændabúning?" sagði
konungur.
„Já, svo fátækur er hann“,
sagði presturinn og það kom
rc.ði í stórskorna andlitið.
Komingur gekk úl að glugg-
anum. Það leyndi sjer ekki að
liann var í besta skapi. Alt sem
göfugt var í lionum hafði vakn-
að. „Láttu námuna vera i friði“,
sagði hann. „Úr því að þú hef-
ir svelt alla æfi þína til þesþ
að söfnuðurinn yrði eins og þú
vilt að hann sje, þá skal þjer
leyft að halda honum eins og
hann er“.
„En þegar rikið er i hættu?“
sugði presturinn.
„Ríkið þarfnasl fremur
1 anna en fjár“, sagði konung-
ur. Og þegar hann háfði sagi
þetta kvaddi hann prestinn og
kk út úr skrúðhúsinu.
En fyrir utari stóð hópurinn,
jafn þögull og kyr eins1 og þeg-
ar liann fór inn. Þegar konung-
ur kom niður þrepin kom bóndi
einn til lians.
„Ertu búinn að tala við prest-
inn okkar?“ spurði harin.
„Já, jeg hefi talað við hann“.
„Þá liefirðu víst fengið svar
okkar?“ sagði bóndinn. Við háð-
um þig um að tala við prest-
ii n okkar, svo að hann gæti gef-
ið þjer svar okkar“.
„Já, jeg hefi fengið svar“,
sagði konurigurinn.