Fálkinn - 18.07.1966, Blaðsíða 18

iiipte

iJáiíiIí^II^wipíSp
< *» .'>>
»■

TVO sólarhringa hefur stormuxinn gnauðað,
og sjórinn hefur risið hærra en nokkru sinni
fyrr. Klukkan 3 um nóttina skall stór alda
yfir okkur, og báturinn fór á hliðina. í nokkr-
ar mínútur lágum við í sjónum. En við kom-
umst aftur um borð. Við týndum mörgu í þess-
ari veltu, drif-akkerinu með öllu því, sem til-
heyrir, diskunum og steikarpönnunni. Allt sem
við höfðum í bátnum var gegnumsósað af sjó, — nema brauð-
ið. Þetta var þriðja nóttin, sem við höfðum sama og ekkert
sofið.
Þessar línur eru teknar úr einhvei’ri líflegustu bók, sem
skrifuð hefur verið. Ég fann hana í Farsund, þar sem annar
höfundur hennar bjó þar til 1946. Gabriel Samuelssen hét
hann, og árið 1846 reri hann ásamt Georg Harboe frá Sand-
firði yfir Atlantshafið frá New York til St. Mary á Shilly
Island á opnum báti. Ferðin tók 56 daga, — en eina viður-
kenningin, sem þeir fengu voru verðlaun frá Óskari konungi,
sem svöruðu rúmra 60 króna íslenzkra.
Samuelssen og Harboe. Hversu margir okkar þekkja þessi
nöfn? Og hversu margir vita hvað það var, sem gerði það
að verkum, að þessir tveir menn lögðu upp í þessa ferð,
sem var engu síður ævintýraleg en Kon-Tiki leiðangurinn.
Það er ekki vitað með vissu, hvernig Samuelssen og Harboe
kynntust. Báðir höfðu þeir fai’ið frá Noregi í atvinnuleit
til vesturheims. Samuelssen stundaði sjóinn, en hagfræðilega
séð hafði hann það ekkert sérlega gott, og þegar hann hitti
Harboe tók þá að dreyma um ríflega tekjuaukningu. Þeir
vildu sýna það, að með sjómannsblóðið í æðum er flest hægt,
— og því þá ekki að róa yfir Atlantshafið!
Þeir þögðu fyrsta árið yfir leyndarmálinu, árið sem þeir
voru að byggja bátinn eftir eigin teikningum. Stór var hann
ekki, 18,5 fet á lengd og 5,5 fet á breidd. — En það fréttist,
að þessir tveir Norðmenn ætluðu að sigla yfir Atlantshafið
á þessum háskalega farkosti. Og fólkið brosti góðlátlega.
★ GULLMEDALÍUR
Amerískublöðin höfðu heldur ekki neinn áhuga á málinu,
— til að byrja með. Það var aðeins einn ritstjóri, sem styrkti
þá, Richard G Fox, ritstjóri við vikublaðið New York Police
Gazette. Hann hjálpaði þeim, og lofaði þeim báðum verð-
launum, ef þeir kæmust heilu og höldnu til Englands eða
Frakklands. Um peningalaun var ekki talað, og Norðmenn-
irnir tveir höfðu enga hugmynd um. á hvern hátt svona ferð
gat orðið þeim til tekjuaukningar. Þeir þekktu ekkert til
þess, hvernig slíkt kynni að vera launað.
Hvað viðkom sjálfri ferðinni var hvert smáatriði rætt fram
og til baka, og laugardagseftirmiðdaginn 6. júní 1896 voru
þeir sannfærðir um, að betur undirbúnir gætu þeir ekki
verið. Nestið var hvers konar léttmeti, og þeir höfðu sjö pör
af árum, — sem allar eyðilögðust áður en ferðinni lauk.
Sjálfur Atlantshafsleiðangurinn byrjaði daginn eftir. Þeir
höfðu kastað akkerum í vari um nóttina, eftir hið opinbera
upphaf ferðarinnar daginn áður.
Og hér byrjaði sögulegasta ferð yfir Atlantshafið, — og
jafnframt sú ævintýralegasta.
Þeir skírðu bátinn Fox, í höfuðið á hjálparhellunni. Og
klukkan 4 á sunnudagsmorgun tóku þeir til við að leysa
verkefnið. Annar þeirra, Gabriel, hafði skipt um fornafn og
kallaði sig nú Frank, af ótta við að ellegar kynnu ættingjar
hana að þekkja hann og óttast um afdrif hans. Georg, sem
var eldri, 30 ára, en hinn var 26 var þess vegna skipstjóri,
hafði ekki séð ástæðu til þess að skipta um nafn.
Bókin um þetta hefst á umsögn blaðamanna áður en lagt
var upp. Það sem þeir fyrst og fremst undrast, er það, að
hvorki er sjáanlegt segl eða mastur um borð, aðeins árar.
Og svo byrjar ferðin, og hún tók 56 sólarhringa. Veðrið
var slæmt, mótvindur með þoku. Klukkan 11 á sunnudag,
FALKINN