Fréttablaðið - 05.11.2009, Síða 36

5. NÓVEMBER 2009 FIMMTUDAGUR2 ● neyðarkall
Útgefandi: Slysavarnafélagið Landsbjörg, Skógarhlíð 14, 105 Reykjavík Sími: 570 5900 l
Netfang: skrifstofa@landsbjorg.is Vefsíða: www.landsbjorg.is
Ritstjóri: Ólöf Snæhólm Baldursdóttir Ábyrgðarmaður: Kristinn Ólafsson
Umsjónarmaður auglýsinga: Benedikt Freyr Jónsson benediktj@365.is Sími: 512 5411
Forsíðumynd: Vilhelm Gunnarsson
LEIÐARI
Í gegnum aldirnar hefur íslenska þjóðin þurft að takast á við þau
óblíðu náttúruöfl sem reglulega minna á sig með ýmsu móti hér á
landi. Náttúruhamfarir hafa dunið yfir þjóðina og munu án efa gera í
ókominni framtíð. Óveður bresta á, jarðskjálftar dynja yfir án fyrir-
vara, snjóflóð og aurskriður falla og eld-
gos verða sem í sumum tilfellum valda
stórflóðum úr jöklum landsins. Við Ís-
lendingar erum svo uppteknir í hraða
hins daglega lífs að náttúruhamfarirn-
ar virðast koma okkur stöðugt á óvart.
Slysin gera ekki heldur boð á undan sér,
en þrátt fyrir það vitum við að þau munu
eiga sér stað í framtíðinni. Við vitum
einnig að fólk kemur til með að týnast
jafnt í byggð sem í óbyggð án þess að
hægt sé að henda reiður á yfirstand-
andi aðstæðum og ástæðum. Til þess að
bregðast við afleiðingum slíkra atburða
höfum við Íslendingar komið okkur upp
kerfi af viðbragðsaðilum, sem hver um
sig sérhæfir sig í þeim störfum sem upp kunna að koma. Við höfum
einnig komið okkur upp almannavarnakerfi, en innan þess er leitast
við að samhæfa og skipuleggja viðbrögð og aðgerðir.
Viðbragðsaðilar á Íslandi, þar með taldar björgunarsveitir, gegna
hér veigamiklu hlutverki hver á sínu sviði. Mannafli og tækjakost-
ur hinna opinberu viðbragðsaðila er takmarkaður og af þeim sökum
verður þjóðin einnig að reiða sig á viðbragð sjálfboðaliðasamtaka
eins og Slysavarnafélagið Landsbjörg og aðildareiningar þess. Sömu
sögu er að segja þegar miklar slysfarir eiga sér stað, og eða þegar
fólk týnist eða lendir í stórfelldum vandræðum á ferðalögum jafnt
á landi sem á sjó.
Eins og alþjóð veit hefur Slysavarnafélagið Landsbjörg yfir að
ráða liðlega 3.000 björgunarsveitarmönnum (sjálfboðaliðum), sem
eru reiðubúnir til að svara útkalli hvenær sem er á sólarhringnum
alla daga vikunnar. Það er sama hvort heldur um er að ræða nátt-
úruhamfarir, óveður eða þegar þarf að fara til leitar að einstakling-
um sem eru týndir á heiðum uppi, þá eru sjálfboðaliðar félagsins
ætíð reiðubúnir að bregðast við og koma til aðstoðar. Um 100 björg-
unarsveitir félagsins eru staðsettar vítt og breitt um
landið, en staðsetning þeirra skiptir miklu máli og
eykur öryggi. Í björgunarsveitum félagsins eru
vel þjálfaðir einstaklingar, sem eru sérhæfðir
til þess að bregðast við hinum ýmsu aðstæð-
um sem mæta þeim í útköllum. Menntun björg-
unarsveitarmanna og þjálfun er kostnaðarsöm
en hún er afar mikilvæg. Björgunarsveitirn-
ar eiga góðan og verðmætan tækjakost, sem
þær þurfa að viðhalda og æfa sig í að fara
með. Allur rekstur björgunarsveitanna
er því bæði viðamikill og dýr. Björgun-
arsveitarmenn gera meira en að mennta
sig og stunda æfingar. Þeir vinna einnig
að fjáröflunum af ýmsu tagi hver með
sinni einingu. Ein slík fjáröflun stendur
nú fyrir dyrum, það er frá 5. til 8. nóv-
ember. Í því verkefni snúum við hlut-
verkinu við. Nú eru það björgunarsveit-
ir landsins, sem senda „neyðarkall“
sitt til þín. Við leggjum traust okkar á
þig, lesandi góður, að þú bregðist við
neyðarboðinu með því að kaupa „neyð-
arkall“ björgunarsveitanna af björgun-
arsveitarmanninum sem þú hittir dagana 5.
til 8. nóvember næstkomandi. Um leið vilj-
um við þakka þér fyrir veittan stuðning
á liðnum árum.
Neyðarkall björgunarsveitanna
Sigurgeir Guðmunds son,
formaður Slysavarnafélagsins
Landsbjargar.
Nú eru tíu ár síðan Slysavarnafélag
Íslands og Landsbjörg samein-
uðust svo til varð Slysavarna-
félagið Landsbjörg í núverandi
mynd. Undir hatti félagsins eru
allar björgunarsveitir og slysa-
varnadeildir landsins auk þess
sem víða eru reknar öflugar
unglingadeildir.
Saga félagsins og fyrirrennara
þess nær þó töluvert lengra aftur
í tímann, fyrsta björgunarsveit-
in var stofnuð í Vestmannaeyj-
um árið 1918 og Slysavarnafélag
Íslands var stofnað árið 1928. Í
byrjun beindist starfsemin nær
eingöngu að sjónum en áður en
starfsemi SVFÍ tók að gæta að ráði
drukknuðu að minnsta kosti um 70
manns á ári hverju.
Afrek þessa félagsskapar eru
mikil og mörg. Fyrsta björgunar-
skipið, fyrsta björgunarþyrlan,
Tilkynningaskylda íslenskra skipa
og Slysavarnaskóli sjómanna eru
aðeins örfá þeirra framfaraspora
sem Slysavarnafélagið Lands-
björg og móðurfélög þess hafa
stigið landsmönnum til heilla.
Starfsemin hefur alla tíð haft
það meginmarkmið að koma í veg
fyrir slys og bjarga mannslífum og
verðmætum.
Stór og mikil saga að baki
Fyrsta björgunarskipið.Fyrsta björgunarþyrlan.
Hundruð björgunarsveitar-
manna tóku þátt í að koma
Sigríði Sigurðardóttur til
bjargar þegar hún slasaðist á
Skessuhorni í mars síðastliðn-
um. Sigríður hvetur alla til að
styðja við bakið á starfsemi
Slysavarnafélagsins Lands-
bjargar.
„Starfið sem björgunarsveitirnar
vinna er ómetanlegt. Ég hef aldrei
náð að þakka þeim almennilega
fyrir allt sem þær gerðu fyrir mig,
því þetta er auðvitað ómetanlegt,“
segir Sigríður Sigurðardóttir lyfja-
tæknir, handverkskona og starfs-
maður í Grafarvogskirkju. Þegar
Sigríður lenti í ógöngum á fjallinu
Skessuhorni í Borgarfirði varð sam-
stillt átak björgunarsveita til þess
að koma henni særðri á sjúkrahús.
Sigríður fór með tíu félögum
sínum í fjallgönguklúbbnum Topp-
förum upp á Skessuhorn, ásamt
Jóni Gauta Jónssyni, reyndum
fjallaleiðsögumanni. Veðrið tók
að versna þegar leið á ferðina, en
hópurinn var við öllu búinn. „Á
leiðinni niður tók að hvessa. Við
vorum í beinni röð, og skyndilega
kom sterk vindhviða aftan á mig.
Ég missti jafnvægið og datt. Ég
reyndi að stöðva mig með ísexi en
það tókst ekki, höfuðið rakst í grjót
og ég hentist eina 150 metra niður
hlíðina, þar til ég rak höfuðið í stein
og missti meðvitund. Jón Gauti
leiðsögumaður tók á rás og náði að
stöðva mig áður en ég fór fram af
hamrabelti, en það hefði orðið mjög
hátt fall.“
Sigríður var talsvert meidd eftir
slysið og síðar komu í ljós sprunga
og blæðing í höfuðkúpu hennar, og
rifinn vöðvi í læri. Ekki var í mynd-
inni að hún kæmist niður fjallið í
þessu ástandi, og hlúðu félagar
hennar því að henni meðan beðið
var eftir hjálp.
Helgi Tómas Hall hjá Hjálpar-
sveit skáta í Reykjavík var
einn þeirra sem tóku þátt í
björgunaraðgerðinni. Alls komu
hundruð manna að björgun-
inni úr öllum sex sveitunum af
höfuðborgarsvæðinu auk margra í
nágrenni slysstaðarins. Hann man
vel eftir björguninni. „Veðrið var
mjög vont í fyrstu en slotaði þegar
á leið. Einnig var töluverð snjóflóða-
hætta á fjallinu sem auðveldaði ekki
hlutina. Til að mynda náði þyrlan
ekki að lenda uppi á fjallinu, svo við
urðum að slaka Sigríði í línu niður
bratta hlíðina í nokkrum áföngum,“
segir Helgi.
Sigríður var svo hífð upp í þyrlu
Landhelgisgæslunnar þegar niður
fjallið var komið og hún flutt á
sjúkrahús, þar sem hún dvaldi í
viku. Helgi segir aðgerðina hafa
tekist mjög vel miðað við umfang
verkefnisins. „Það krefst mikillar
skipulagningar að undirbúa björg-
unaraðgerð sem svona margir taka
þátt í. Það mætti segja að þessi að-
gerð á Skessuhorni sé gott dæmi um
hversu sér á parti íslenskar björg-
unarsveitir eru, og hversu vel þær
eru undirbúnar til að takast á við
umhverfi sitt.“
Fyrst eftir slysið sór Sigríður
þess eið að fara aldrei framar á
fjöll. „En núna er ég orðin nokkuð
brött og klíf mín fjöll eins og vana-
lega. Ég hvet alla til að styðja við
bakið á Landsbjörgu, því björgunar-
sveitirnar vinna mjög þarft og óeig-
ingjarnt starf,“ segir Sigríður, sem
hefur þegar keypt Neyðarkallinn.
- kg
Á þeim líf mitt að þakka
Hundruð tóku þátt í aðgerðinni þegar Sigríði var bjargað ofan af Skessuhorni eftir slys í mars síðastliðnum. Hér sést Sigríður á
börum björgunarmanna.
Sigríður er byrjuð að klífa fjöll aftur eftir
slysið á Skessuhorni. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM/
www.eirberg.is • 569 3100 • Stórhöfða 25
Stuðningshlífar
fjölbreytt úrval