Vaka - 01.11.1927, Blaðsíða 42

KRISTJÁN ALBERTSON:
[VAKAj
;í60
II.
Einhver lesenda minna kann að svara þessurn hug-
leiðingum mínum með því, að bókmenntir vorar séu
miklu fátæklegri og tilþrifaminni en bókmenntir stór-
þjóðanna, að engin von sé til þess að íslendingar geli
unnað skáldum sínum á sama hátt og aðrar þjóðir láta
hrífast af miklu voldugri og stórfenglegri öndum.
I þessu er nokkur sannleikur, en hann hnekkir í
engu ummælum mínum um íslenzkt dauflyndi og kald-
lyndi. Það má sanna það með Ijósum og fullgildum
dæmum, að Islendingar eru til þess óhæfari en aðrar
læsar þjóðir, að njóta fagurra bókmennta.
Einar H. Kvaran hefir sagt frá því í blaðagrein fyrir
inörgum árum, að tíirni Jónssyni hafi borizt aðvörun-
arbréf frá vinum „Isafoldar", þegar hún birti smásög-
una „Litli Hvammur", — þeim fannst hann vera að
stofna orðstír hlaðsins í hættu með því að láta það
ílytja slíkan „skáldskap“. E. H. K. sagði, að íslend-
ingar hefðu ekki hætt að „fyrirgefa sér“ að hann „setti
saman stuttar sögur“, fyr en Georg Brandes sagði um
,,Vonir“, að sagan væri perla.
24 ára gamall skrifaði GuÖmundur Kamban sjón-
leikinn „Höddu Pöddu“. Dönum fannst mikið til um
verkið — íslendingum ekki. „ísafold" birti 1914 fjöl-
marga dóma um Jeikinn, eftir menntaða rithöfunda, og
þeir eru allir skrifaðir af þeirri ástúð og þeirri inni-
legu gleði, sem fallegt skáldverk vekur menntuðum
manni. Það væri ekki hægt að birta svipað safn af is-
lenzkum ummælum um verkið.
Meðal þeirra sem rituðu um Höddu Pöddu var Georg
Brandes. Dómur hans er svo eftirtektarverður fyrir
oss íslendinga, að ég vil tilfæra úr honum fáar Jinur:
„Verkið stendur og fellur ineð Hrafnhildi, það er,
það stendur með henni. I henni sameinast fornöld og'
nútíð fslands. Hún er fyrst algerlega nútíðarkona,