Vaka - 01.11.1927, Qupperneq 75

[vaka]
AXDSVÖR VIÐ RITDÓMUM.
393
yfir hana og fann ])á fátt við hana að atliuga, svo að ég ]>óttist
all-öruggur. Sanit ætlaði ég að fara nákvæmlega yfir Jiaiutritið
og laga ]>að, sem laga þurfti, áður en bókin liæmi út. En svo
Jtoniu iioðin uin að gefa Jiana út að norðan, og hér var ]>á stadd-
ur maður sá, sem átti að setja hóltina. Hann tók handritið ineð
sér norður, en sjálfur ætlaði ég að koma á eftir og dveljast 1 til
2 mánuði á Akureyri til ]>ess að leggja siðustu hönd á verkið og
Jesa prófarltir. En |>á simar útg. mér, að ]>eir í prentsmiðjunni
geti ekki sett bókina ú svo skömmum tima, svo að mér sé eltki
til neins að ltoma norður upp á ]>að, en ég skuli fá prófarkirnar
sendar suður jafnóðum og l>ær verði til. Við l>etta varð ég að
sætta mig, úr ]>ví sem ltomið var. Eg féltlt líka formálann og i>lá-
uppliafið af bóltinni, en síðan eltlti söguna meir, fyrri en l>óltin
var alsett og prentuð. Sagði útg. mér, að setjarinn liefði fatlazt
frá i nokkrar viltur, en setningu og prentun siðan Jiraðað svo, að
prófarkalesaranum nyrðra liefði eklti einu sinni unnizt timi til
að fara sæmilega yfir prófarltirnar. J.oks voru mér sendar arkirnar
sundurlausar, en fullprentaðar, með ]>eim skilaboðum, að ef ég
vildi Jtoma að prentvillulista og leiðréttingum, yrði ég að síma
]>ær sem allra fyrst i prentsmiðjuna. Menn geta farið nærri um,
hvernig mér varð við. l>ó settist ég við og las í flughasti allt livað
ég gat, en auðvitað sást mér ]>á yfir sumt, sem liefði mátt lietur
fara. En nú er l>ezt að ég snúi mér að sjálfum ritdóminum.
I>að er ]>á fyrst að segja um lir. ,1. E. að hann og annar rit-
dómari til (A. M.) leggja alveg rangan mæliltvarða á bókina. J. E.
segir, að ég hafi ætlað — og lílta átt — að skýra frá aðalhug-
tökum stjörnuvísindanna nú á tímum. En ]>að ætlaði ég mér ein-
mitt ekki að gera, heldur eins og ég hefi margtekið fram i uppliafi
bókarinnar, að skýra frá liinum mismunandi og misjafnlega réttu
og röngu hugmyndum manna um himingeiminn frá fyrstu timum
og fram til vorra daga. En af ]>essu leiðir, að ,1. E. kennir m é r
um sumar af ]>eim „villum“, sem stafa frá hinum ófullkomnu
hugmyndum manna um himingeiniinn fyrr á tímum. l>etta átti
að vera alþýðleg saga stjörnufræðinnar, en ekki nein nútima
kennslubók í stjörnufræði. I'elta vona ég að flestir liafi skilið
nema J. E., sem kennir mér um sumt af ]>ví, sem sjálfir hinir
fornu stjörnuspekingar héldu fram, gáandi ekki að ]>ví, að þessar
hugmyndir voru að smá-skýrast og festast, ]>angað lil þær loks
urðu að þeim skýrt afmörkuðu liugtökum, sem nú eru r.otuð, en
þekktust alls eleki fyrst framan af. l>etta verða menn að hafa
liugfast við lestur bókarinnar.
Ritdómarinn gerir sjö atliugasemdir við bókina:
1. Sú fyrsta er, að á bls. 14 gægist frain hjá mér sá misskiln-