Fréttablaðið - 19.12.2009, Síða 128

92 19. desember 2009 LAUGARDAGUR
menning@frettabladid.is
Út er komin á forlagi Upp-
heima stór myndskreytt
bók um starfsferil og verk
Ásgerðar Esterar Búadótt-
ur. Bókin er kölluð Veftir
en í henni rekur Aðalsteinn
Ingólfsson feril og sögu
listakonunnar og um leið til-
komu vefsins með fullgild-
um hætti í íslenska mynd-
list. Guðbergur Bergsson
skrifar formála að bókinni
sem er í stóru broti, 25x29
cm, og er 128 blaðsíður. Í
bókarlok eru ítarlegar skrár
um sýningar Ásgerðar og
helstu heimildir.
Vefurinn var lengi vel á íslenskum
heimilum hlutskipti bæði karla og
kvenna enda voð ein helsta útflutn-
ingsafurð í ullarvinnslu og innlent
efni notað í föt. Vefnaður til skraut-
listar er tiltölulega ungt fyrirbæri.
Voð til kirkjuskrauts var öll inn-
flutt. Þó eru til kenningar um að
vefur hafi verið unninn til skrauts
á þiljum.
Ekki verður kippur í íslensk-
um vefnaði fyrr en handíðamennt
tekur að þróast mest fyrir inn-
lendar menntastofnanir, kvenna-
og húsmæðraskóla sem vildu auka
kunnáttu á þessu sviði, en stóra
skrefið er tekið þegar Lúðvík Guð-
mundsson stofnar Handíðaskól-
ann. Víst höfðu einstaka listamenn
fyrir þann tíma lagt sig eftir vef,
þeirra fremst Júlíana Sveinsdótt-
ir og síðar Vigdís Kristjánsdóttir.
Með hingaðkomu Kurt Zier jókst
vilji í handíðahluta skólans að auka
kunnáttu á þessu sviði og þar var
Ásgerður við nám.
Aðalsteinn rekur þessa þróun
alla í sínum texta og er sú
saga nú komin á einn stað
þótt mörg kurl séu ekki
komin til grafar um feril
íslenskra vefíða frá þess-
um skólaárum rétt eftir
stríðið. Handíðir kvenna
voru jú að stórum hluta
faldar inni á heimilum
og urðu ekki viðurkennd-
ar í listageiranum sem
viðfangsefni fyrr en Ásgerður tók
að einbeita sér að þeim verkum. Í
hennar spor fylgdu margar konur
og verður að nefna þar fremsta
Hildi Hákonardóttur þótt fleiri
hafi lagt sig eftir vef, til dæmis
Barbara Árnason.
Ásgerði tókst aftur að sprengja
fleiri múra því hún þróaði vefinn
í þá átt að taka inn í hann efni af
öðrum toga, svo sem hrosshár. Það
er til marks um hversu fákunn-
andi íslenskur myndlistarheimur
var að efni í frumlistum sem lágu
fyrir nefinu á mönnum; marglit ull
af tvennum toga, hrosshár, skinn
og leður voru hér en enginn vildi
nota.
Bækur sem þessi og raunar
bókin um Svavar Guðnason sem
fjallað er um hér aftar í blaðinu
eru gefnar út fyrir atbeina erf-
ingja þeirra sem um er fjallað.
Það er því mikilsvert að vand-
að sé til verksins. Veftir er með
íslenskum og enskum texta, bæði
meginmál Aðalsteins og eins for-
máli Guðbergs sem er fróðleg við-
bót við hans þroskasögu og ítrekar
raunar það sem fram kemur í bók-
inni um Svavar; myndlistarbylt-
ingin á Íslandi var af félagslegum
rótum, hún var pólitísk skoðun og
braut í bága við ríkjandi kerfi í
hugmyndum.
Bókin er prýdd tugum mynda
og gerir lesanda því ljóst hvaða
verkaskrá Ásgerður hefur lagt
til íslenskrar myndlistarsögu á
tuttugustu öld. pbb@frettabladid.is
Ferilssaga Ásgerðar Esterar
MYNDLIST Ásgerður Ester Búa-
dóttir myndlistarmaður. Myndin
er tekin 1980 þegar hún stóð á
hátindi ferils síns.
MYNDLIST Eitt verka listakonunnar frá
hennar samfellda og örugga ferli sem
hófst seint og lauk 1995. MYND/UPPHEIMAR
Nepalese & Indian RestaurantTin
ni
690 kr.
Smáratorgi + Kópavogi
Sími 580 0000 + www.a4.is
Ótrúleg
t verð!

Bækur
frá Fjöl
va
frá 290
kr.
til 690 k
r.
ath. kl. 14.30
Það verður hátíðleg stemning í miðbæ
Akureyrar í dag þegar félagar úr eftir-
farandi kórum: Kirkjukór Akureyrar-
kirkju, Kirkjukór Glerárkirkju, Karla-
kór Akureyrar, Karlakórnum Geysi,
Kvennakór Akureyrar og Kvennakórn-
um Emblu, mynda kóraslóð frá klukk-
an 14.30 til 17 víðs vegar um miðbæinn
þar sem hver kór syngur í hálftíma.
Upplagt er að byrja á að fylgjast með
félögum úr Kirkjukór Akureyrar þar
sem þeir hefja upp raust sína við Bláu
könnuna.
> Ekki missa af
Jólagrautnum 2009: Hjálmar
og Hjaltalín á stórtónleikum
NASA í kvöld. Þar verður
jólahátíðinni fagnað með
sannkölluðum stórtónleikum
undir merkjum Jólagrautarins,
árlegri tónlistarveislu sem
haldin hefur verið hátíðleg
kringum jólin frá árinu 2005.
Hjálmar fagna nýrri breiðskífu
sinni IV með alvöru gleðskap.
Hjaltalín slær á létta strengi
í tilefni af frábærum viðtök-
um við skífunni Terminal.
Svo hefur múm verið bætt á
prógrammið og kunna fleiri að
bætast við í grautargerðina á
staðnum – fyrir utan borgandi
gesti auðvitað.
Í gær var Austurbæjarbíó auglýst til sölu í
dagblöðum. Þar með hefst nýr kafli í sorgar-
sögu þessa húss sem um sextíu ára skeið var
stærsta samkomuhús landsins, ekki aðeins nýtt
til kvikmyndasýninga, heldur líka til tónleika af
öllu tagi, skemmtana og leiksýninga, bæði á
vegum sjálfstæðra leikhópa og um langt skeið
Leikfélags Reykjavíkur.
Húsið var reist af Tónlistarfélagi Reykjavíkur
og tók fyrst í stað 800 gesti í sæti. Það var selt
Sambíóunum 1986 og var lengi í rekstri á þeirra
vegum, undir það síðasta breytt á þann veg
að þar gætu verið leiksýningar með bættum
ljósabúnaði. Þá var búið að breyta efri hæðum
hússins og gera veitingastaðinn Silfurtunglið
að kvikmyndasölum. Rekstur kvikmyndahúss
á þessum slóðum strandaði á endanum á
ónógum bílastæðum.
Það voru verktakar sem keyptu húsið og um
hríð stóð slagur um framtíð þess. Loks var ljóst
að það yrði ekki rifið átakalaust og þá var reynt
að halda því í blönduðum rekstri en gekk illa.
Viðhald hefur verið í lágmarki á byggingunni
lengi og húsið nánast talið ónothæft sökum
leka. Í fyrra var það komið á hendur borgarinnar
og þá var það afhent undir starfsemi ungs fólks.
Henni var hætt í haust og nú virðist fátt geta
orðið því til bjargar. Þó er vísast að einhverjir sjái
sér hag í að kaupa fyrir stórt hús í slöku ástandi
fyrir lítið verð: vantar einhvern stað undir stórt
ballhús?
Austurbæjarbíó til sölu
MENNING Sögufrægt hús á lausu – þarfnast
viðgerða.
Í dag kl. 15 mun Háskólakórinn
syngja jólalög og þjóðlegar vísur
fyrir gesti Þjóðminjasafns Íslands.
Stjórnandi Háskólakórsins er Gunn-
steinn Ólafsson. Kórinn syngur tón-
list af ýmsu tagi en yfirleitt er lögð
aðaláhersla á íslenska tónlist. Sama
dag kl. 13 mun Terry Gunnell, flytja
erindi í fyrirlestrasal Þjóðminja-
safnsins. Erindið er á ensku og ber
heitið The Icelandic Yule – an illus-
trated presentation in English.
Jólasveinarnir heimsækja safn-
ið daglega 12.-24. desember kl. 11
og er laugardagurinn 19. desem-
ber engin undantekning. Von er á
Skyrgámi, sem mun ræða við börn
og fullorðna og jafnvel taka lagið.
Fjör á Suðurgötu
Í tilefni af 750. ártíð Snorra
Sturlusonar, 23. september 1991,
ákvað ríkisstjórn Íslands að efna
til styrkja sem kenndir yrðu við
nafn hans. Samkvæmt reglum
um styrkina, sem gefnar voru
út 1992, skulu þeir árlega boðn-
ir erlendum rithöfundum, þýð-
endum og fræðimönnum til að
dveljast á Íslandi í því skyni að
kynnast sem best íslenskri tungu,
menningu og mannlífi.
Fimmtíu og fimm umsóknir
bárust frá tuttugu og fjórum
löndum. Styrkir Snorra Sturlu-
sonar eru veittir í ár í átjánda
sinn en þeir eru mikilvæg lyfti-
stöng fyrir þá sem vinna að
útbreiðslu íslenskra bókmennta.
Þau sem hljóta styrki árið 2010,
til þriggja mánaða hvert, eru:
Claudia Di Sciacca, dósent í
þýskri textafræði við háskólann
í Udine á Ítalíu, til að vinna að
rannsóknum á íslensku þýðing-
unni á Elucidarius eftir Honarius
Augustodunensis.
Imreh András, rithöfundur og
þýðandi í Búdapest, til að kynna
sér íslenska ljóðlist og þýða á
ungversku.
Marcel Otten þýðandi, Mount-
charles Co. Donegal á Írlandi, til
að þýða Gerplu á hollensku.
Öll þrjú munu því hafa betri
ráð til að vinna íslenskum bók-
menntum landnám í fjarlægum
löndum – og líka hér heima. - pbb
Mikilvægir
menn