Vikan - 29.04.1965, Blaðsíða 20

sem sleppir fram af sér beizl-
inu, ef sleppt er af honum tök-
unum. Það er gott veganesti í
lífinu að hafa lært að hlýða og
taka tillit til annara“.
„Pabbi og mamma skilja mig
ekki“.
Þetta er það gamla og klass-
iska tilsvar unglingsins, sem
lent hefur á einhverskonar
villigötum og afsakar breytni
sína með skilningslegsi for-
eldranna. Margir hafa bent
á hættuna af því, að heimilin
séu meira og meira að missa
tökin á unglingunum, en
samkvæmt niðurstöðum okk-
ar er of mikið úr því gert.
Þrátt fgrir allt og allt segja
33% að foreldrar sínir skilji
sig fullkomlega og svo há
tiltala er bæði undraverð og
aðdáunarverð á vorum tím-
um. Og ekki síst þegar við
bætist að önnur 33% segja,
að foreldrarnir skilji þau
„nógu vel“ og 10% „að flestu
leyti“. Það eru aðeins 8 af
60 sem kvarta yfir slæmum
mig ekki, en ég skil þau“. Ann-
ars er það greinilegt að afstaðan
breytist nokkuð mikið frá 16 ára
aldri og til tvítugs. Þeir sem
kvarta eru allir 16—17 ára. Og
sumir, sem eldri eru orðnir, við-
urkenna, „að það var á vissum
aldri, sem manni fannst þau ekki
skilja neitt“. En svo hafa þeir
komizt að þeirri niðurstöðu, að
„þau viti yfirleitt betur“. Sum-
um er það áskapað ævina út að
mæta skilningsleysi: „Fyrst eru
það foreldranir og síðan eigin-
konan“.
Sjónarmiðin eru eins mörg og
einstaklingarnir. Sumum finnst
skilningur jafnvel ekki æskileg-
ur: „Ég gæti ekki sagt þeim það,
sem mér býr í brjósti, mér finnst
þau ekki skilja það og þau eiga
ekki að skilja það“, segir 17 ára
stúlka úr Hagaskólanum. Sumir
hafa beinlínis kennt foreldrunum
að skilja: „Ef þau skilja mig ekki,
þá er það af því að þau lifa dá-
lítið í gamla tímanum, en það
má alltaf jafna með rólegum
samræðum og útskýringum",
segir piltur úr Hagaskólanum.
með öðrum þeirra. En sé ég nógu
þrjózkur, næ ég oftast mínu fram
fyrir rest“.
Nú eru ungar stúlkur orðnar
dömur um fermingu og finnst
það bæði sjálfsagt og réttlátt,
að þær fái að skemmta sér og
lifa sínu eigin lífi. En foreldr-
arnir eru ef til vill seinir að
átta sig á þessari skjótu breyt-
ingu og unglingnum finnst hann
meðhöndlaður eins og barn.
Seytján ára Kennaraskólastúlka
segir: „Þeir (foreldrarnir) álíta
mig alltaf aðeins litlu stúlkuna
sína, án þess að athuga, að ég
er orðin fullþroskuð og fær um
að hugsa um sjálfa mig og mitt
einkalíf án íhlutunar þeirra og
afskiptasemi um af hverju ég sé
með þessum strák, sem er svona
og svona en ekki hinum, sem þau
þekkja og lízt betur á. Þau verða
að skilja, að ég á sjálf að velja
mér félaga en ekki þau“.
Unglingarnir skilja vel, að for-
eldrar þeirra ólust upp við ger-
ólíkar aðstæður og sum segjast
reyna að líta á skoðanir foreldr-
ana í Ijósi þess Nítján ára Verzl-
unarskólapiltur segir: „Þau eru 35
árum eldri en ég og þeim tekst
vel að setja sig inn í breyttar
aðstæður frá þeirra unglingsár-
um“.
Jafnvel sum úr hópi hinna
yngstu (16 ára) róma gott sam-
komulag við foreldrana: „Það er
dásamlegt, hvað þau skilja mig.
Mér finnst ég geta sagt þeim alla
skapaða hluti úr mínu skemmt-
analífi og öðru“, segir sextán ára
stúlka úr verknáminu. Og önnur
úr Verzlunarskólanum svarar
spumingunni með annari spurn-
ingu: „Gæti ekki verið, að mann
sjálfan skorti skilning og þar með
dómgreind á það, hvort mamma
og pabbi skilja mann eða ekki?“
„A8 vera gamaldags er að
fordæma“.
Dandariskir unglingar und-
irstrikuðu það í skoðana-
lcönnun, sem ég minntist á
finnst ekki, að fullorðna fólk-
ið sé svo gamaldags. Annars
voru þau ekki á einu máli
um það, hvernig bæri að
skilgreina hugtakið. Einn
sagði: „Að vera gamaldags er
að fordæma“.
Nákvæmlega þriðjungur ungl-
anna sagði, að fullorðið fólk
væri alls ekki gamaldags. Nokkru
fleiri, eða 26 af 60 sögðu, að það
væri nokkuð misjafnt og færi eft-
ir einstaklingnum, og 13 af 60
gátu fallizt á, að það væri
býsna gamaldags. Sjö sögðu, að
þeim hefði fundizt fullorðið fólk
gamaldags um tíma, en ekki leng-
ur. Annars bregður því ótrúlega
víða fyrir að unglingarnir halda,
að fullorðið fólk öfundi þá. Sér-
UNGA KYNSIPDIN1965
OG EIFSSKOÐANIR HENNAR
EIN UNG STÚLKA SEGIR: „FORELDRAR MÍNIR SKILJA MIG EKKI, EN ÉG SKIL ÞAU.“ AFTUR
Á MÓTI KVARTA FÆST YFIR ÞVÍ, AÐ ÞAU MÆTI SKILNINGSLEYSI HJÁ FORELDRUM SÍNUM.
skilningi og 2 staðhæfa, að
um engan skilning sé að
ræða.
Svo þessi klassiska umkvört-
un, „Pabbi og mamma skilja mig
ekki“ á tæplega við skólaæskuna
eins og sakir standa. Annars hafa
unglingarnir jafnan þungvæga á-
bendingu, sem þeir eldri geta
ekki mælt í mót: „Þið hafið öll
verið unglingar, en við höfum
aldrei verið uppkomin". Og samt
segir ein ung stúlka: „Þau skilja
Sum hafa lært að ganga á lagið
og hafa sitt fram, enda þótt full-
ur skilningur sé ekki fyrir hendi:
„Bara ef ég grenja nógu mikið,
þá fæ ég allt“, segir ein 16 ára.
Og einn tvítugur, sem verður
stúdent úr stærðfræðideild í vor,
segir: „Persónulega finnst mér
þau skilja mig nógu vel. Að vísu
er nokkuð haldið aftur af mér,
en það er gert á þann hátt, að ég
er látinn velja um tvo kosti, og
foreldrar mínir halda eindregið
áður, að fullorðna fólkið
væri „hryllilega gamaldags".
Heimilislifinu lýstu þau á
þann hátt, að „það væri hóp-
ur af óviðkomandi fólki, sem
kæmi saman á kvöldin til
að sofa“. Það er óhjákvæmi-
lega afleiðing af víðtækum
tækifærum á öllum sviðum í
nútima lifi, að margt dregur
ungtingana frá heimilunum.
Og tœkifærin skapa manninn.
Ungu kynslóðinni á íslandi
staklega á gamalt fólk að vera
mjög öfundsjúkt. Sumir kunna
bara vel við gamaldags skoðanir
og finnst einhver nauðsynleg
kjölfesta í þeim. Tvítugur
Menntaskólapiltur segir: „Ég
kann vel við að fullorðið fólk
sé gamaldags. Til dæmis fyndist
mér óviðkunnanlegt að koma að
foreldrum mínum þar sem þau
væra að tvista og sjeika á miðju
gólfi. Ég mundi heldur ekki vilja
sleppa nöldrinu í þeim, að svona
♦
20 VIKAN 17. tbl.