Vikan - 03.06.1965, Blaðsíða 27

ISPEGLI
jEGT
ist
EGRI
|R
ii Hiiuirsson
ii 1»
þroski. Ritstörf og bæk-
isins. Bezt menntaður
di, skapheitur með gott
auðvelt, því að timarnir eru fullir af
mótsögnum, æviþráðurinn slunginn, leit
hans að leiðarljósinu söguleg og lifs-
stefna hans markviss og áhrifarík, ekki
aðeins vegna embættis hans, sem æðsta
manns kirkjunnar, heldur og vegna per-
sónuleika hans, sem er styrkur og svo
heill, að fátítt er.
Þannig steig hann upp úr hreinsunar-
eldi órólegra tíma, tíma gjörbyltinga og
efasemda, og um leið tíma mikilla drauma
og stórbrotinna hugsjóna.
Við, sem erum áhorfendur, finnum
ekki betur en að hann hafi fundið sitt
daglega leiðarljós á daglegri göngu sinni
um myrkviðinn.
höfðu komið i ljós góðar gáfur og næmi
hjá sveininum.
Leið Einars lá í þá slóð, sem margir
aðrir höfðu farið á undan honum og
margir áttu eftir að fara; úr sveitinni
til kaupstaðanna. En ekki var aðkoman
björguleg. Um 1926, þegar Einar kom
til Reykjavikur með syni sina, án þess
í raun og veru að eiga nokkuð vist, rikti
hér atvinnuleysi, húsnæðisvandræði og
kreppa á öllum sviðum. Einari tókst þó
að koma sér fyrir í húsnæði og aðstoð
góðrar konu fékk hann til að sinna
drengjunum. Allt miðaðist við framtíð
þeirra. Einar stundaði algenga daglauna-
vinnu og notaði hverja stund. Jafnframt
Áhrif frá sr. Friðrik og áhugi á stjórnmálum. Heilshuga lærisveinn
dr. Helga Péturs. „Flótti frá samvizkunni". Áhrifamikill og mildur
en byltingamaður innst inni.
iii.
Einar Sigurfinnson var bóndi að Efri-
Steinsmýri i Meðallandi. Kona hans hét
Gíslrún Sigurbergsdóttir. Þau voru ung
að árum og eignuðust tvo drengi. Einar
var áhuga- og hugsjónamaður. Hann var
þrunginn eldmóði ungmennafélaganna,
trúmaður mikill og meðhjálpari í kirkju
sinni, bindindismaður og góðtemplari
og tók virkan þátt i margvislegu félags-
lifi i sveit sinni og þá oftast fremstur
i fylkingu. Einar var mannbótamaður
og lét aldrei undir höfuð leggjast að
rétta fram hönd sína þar sem þörfin
var fyrir.
Eftir skamman búskap og hjónaband,
kom upp eldur í bæ þeirra hjónanna.
Einar var nýkominn heim eftir gegning-
ar, og tókst honum og konu hans að
bjarga drengjunum sínum. Við það hlaut
hún svo mikil sár, að hún lézt af þeim
á nýársdag 1913. Þá brá Einar búi og
gerðist húsmaður.
Sigurbjörn, núverandi biskup, var
eldri sonurinn. Hann var á öðru ári þeg-
ar móðir hans lézt. Daginn, sem hún
var jarðsungin, kom afi hans, vafði hann
i gæruskinn og flutti hann sveitina á
enda heim til sin, en þar var mannmargt
fyrir, þvi að afinn og amman eignuð-
ust þrettán börn og enn voru sum á barns-
aldri.
Einar Sigurfinnson var á næsta bæ og
er Sigurbjörn var átta ára gamall, hættu
gömlu hjónin búskap og fór Sigurbjörn
þá til föður síns og með honum var hann
fyrir austan í sex ár. Þá réðist Einar i
það stórvirki, að slíta rætur sínar í Meðal-
landi og flytja til Reykjavikur. Löngun-
in að reyna að mennta syni sína mun
hafa valdið mestu um þetta. Þá hafði
Sigurbjörn notið kennslu hjá Helga
Lárussyni á Kirkjubæjarklaustri og sið-
ar séra Birni O. Björnssyni, sem þá Var
prestur að Ásum i Skaftártungu. Þá þegar
brann i honum sami eldurinn og áður,
félagsandinn og frelsisþráin. Hann gekk
í Verkamannafélagið Dagsbrún og sótti
fundi þess. Þá gekk hann í salinn, fjör-
legur maður og glaðlegur með tvo svart-
hærða drengi og leiddi báða. Settist
innarlega og fylgdist vel með. Oft kom
það fyrir, að hann bað um orðið og flutti
ræður. Þá var hann friðflytjandi, án þess
þó að telja úr um framkvæmdir eða kröf-
ur, og réttsýnn var hann og naut trausts
og álits félaga sinna. — Síðar kvæntist
Einar, fluttist burt úr Reykjavík og hóf
búskap að Iðu í Biskupstungum. Þar
bjó hann i mörg ár og nokkrum sinnum
birtust greinar eftir hann i blöðum. Nú
á liann heima i Vestmannaeyjum, kom-
inn á niræðisaldur — og enn brenn-
andi i andanum.
IV.
Sigurbjörn Einarsson fæddist 30. júní
1911. Hann var því fimmtán ára gamall
þegar hann kom til Reykjavikur. Þá var
ákveðið, að hann settist í Menntaskólann.
Það var að visu erfitt fyrir snauðan
verkamann að kosta soninn til mennta,
en Einar naut aðstoðar og stuðnings
hjá móðursystur piltsins, Júliu, sem var
þénandi hjá Helga Helgasyni verzlunar-
stjóra og konu hans Kristinu Sigurðar-
dóttur og gekk skólapilturinn til mál-
tiða á það heimili.
Námið gekk Sigurbirni vel. Gáfurnar
voru miklar og tilfinningarnar næmar,
og hann sló ekki slöku við, enda alla tið
beitt sjálfan sig strönginn aga.
Snemma varð hann þátttakandi i lífi
samferðamanna sinna, og af því, að hann
var leitandi og tilfinninglarnar rikar,
gerðist hann jafnaðarmaður í skóla og
gekk fram í þeirri fylkingu, gerðist þátt-
takandi í æskulýðssamtökum og tals-
Framhald á næstu síðu.
VIKAN 22. tbl. 27