Vikan - 26.08.1965, Blaðsíða 5

lega nauSsynlegt aS panta skólavist meS ársfyrirvara, en ég var eins og
hver annar kjáni og hugsaSi ekkert út i aS tryggja mér skólavist fyrr en
í fyrrasumar og þá var auSvitað orSiS allt of seint að komast á góðan skóla
næst vetur. Þá fór ég á nokkurskonar undirbúningsskóla, sem heitir Sir
John Cass's College of Art. Þetta er mjög stór skóli, þar sem allar hugsan-
legar greinar myndlistar eru kenndar. Þarna lagði ég stund á málun og
teiknun. Við vorum látin gera mikið af módelteikningum bæði kyrralifs-
myndir og mannamyndir, og okkur var séð fyrir að minnsta kosti fjórum
nýjum fyrirsætum á dag. Fyrirsæturnar voru yfirleitt ekki fólk eins og gengur
og gerist, heldur voru þetta alls konar furðufuglar, t. d. gamlir og ljótir
karlar og útlifaðar gleðikonur. Það er nauðsynlegt fyrir byrjendur að gera
nóg af módelteikningum, og það er algjörlega tilgangslaust fyrir viðvaninga
að teikna eftir hugmyndaflugi: maður verður að hafa undirstöðuatriðin
algjörlega á valdi sínu áður. Ég hafði mjög gott af náminu í London og þar
kom ég mér up myndasafni, sem kom sér vel, þegar ég sótti um aðra skóla,
þvi að það eina sem gildir, þegar maður sækir um skólavist á listaskólum,
er að leggja fram álitlegt safn af myndum.
— Sóttir þú um marga skóla?
— Ég sótti um þrjá skóla í London. Eins og ég sagði áðan, eru skólarnir
í London mjög góðir og það er gott að vera i stórborginni, vegna þess að
þar er svo mikið af söfnum og sýningum, en mér finnst nokkur galli á lista-
skólum i London, að þeir eru griðarstórir og mér finnst kennararnir ekki
geta sinnt hverjum einstökum nemanda nógu mikið, þess vegna var ég i
nokkrum vafa. En svo heyrði ég um skóla nokkurn í Oxford, sem er nokkuð
ólíkur skólunum i London: hann er minni en þeir og þar er lögð meiri á-
herzla á klassískar listir en viða annarsstaðar. Ég ákvað þess vegna að sækja
um þennan skóla líka og hann varð svo fyrir valinu hjá mér, þegar til kom.
Hann heitir Ruskins Scool of Fine Art og er í tengslum við háskólann i
i Oxford. Þarna er mjög mikil áherzla lögS á bóklegt nám aðallega listasögu
að háskólanemarnir gætu stundað listnám ásamt visindagrein sinni. Það
er mikill kostur við skóla þennan, að hann er i sama húsi og aðallistasafnið
i Oxford. Þarna e rmjög mikil áherzla lögð á bóklegt nám aðallega listasögu
og svo verðum við að læra líffærafræði og þurfum meðal annars að kryfja
lik, ég er nú ekkert allt of hrifin af þvi, en það verður bara
að hafa það.
— Er krafizt einhverrar sérstakrar menntunar, ég á við
bóklegrar menntunar af umsækjendum á þessum listaskóla?
— Nei, listaskólar i Englandi krefjast engrar sérstakrar
menntunar en hins vegar er það æskilegt, að umsækjendur
hafi sæmilega menntun. Þegar sótt er um skólavist fyllir
maður út eyðublað og afhendir það. Síðan líða nokkrir dagar
og þá kemur tilkynning um, aS maður geti fengiS viStal viS
skólastjóra á tilteknum tima. Svo velur maður það bezta af
myndum sínum, arkar upp i skóla meS þær undir handleggn-
um og sýnir skólastjóranum. Síðan rabbar hann við mann
góða stund og þaS persónulega álit, sem hann fær af hverj-
um nemanda, hefur áreiSanlega sitt aS segja. Svo liSur og
bíður, maður þarf stundum að bíða mánuðum saman eftir
svari. Það er yfirleitt mjög litill hluti umsækjenda, sem fær
jákvætt svar, kannski einn á móti hverjum tiu. ViS vorum
tvær islenzkar stúlkur, sem sóttum um skólavist þarna i Ox-
ford, og viS fengum báSar jákvætt svar. Hin heitir Svala
Þórisdóttir. Hún var í mörg ár viS nám í HandíSa- og Mynd-
listaskólanum, en var á sama skóla og ég i vetur.
Þegar við höfum spjallað saman góSa stund, bið ég Karó-
línu, að sýna mér eitthvað af myndum sínum. Hún nær í
fjöldann allan af vatnslitamyndum, blýants- og pastelteikning-
um. Þetta eru allt fígúratífar myndir, flestar gerðar eftir
fyrirmyndum, ýmist mannamyndir, landslags- eða kyrra-
lifsmyndir: Það er auðséð á öllu, að henni hefur farið mjög
mikiS fram í listinni siSan á menntaskólaárunum.
— Málar þú eingöngu figúratift, eða hefurðu eitthvað reynt
við abstrakt?
— Eins og stendur mála ég bara fígúratift og aðalviðfangs-
efni mitt er maðurinn. Núna hef ég engan áhuga á þvi að
mála abstrakt; ég læt nú svoleiðis biða betri tíma. Annars
er ég ekkert á móti abstrakt list sem slikri, ég álít hana visst
stundarfyrirbrigði. Ef málverk hefur myndrænt gildi, finnst
mér eingu máli skipta, hvort það er figúratíft eða abstrakt.
Aftur á móti finnst mér það ekki án nokkuri átt, þegar hrein-
ir fúskarar eru að mála abstrakt málverk, en það er mjög
algengt, að menn, sem ekkert kunna fyrir sér i myndlist gripi
þetta form, þar sem þeir telja sig geta blekkt aðra með þvi
og það tekst þeim líka sorglega oft. Mörg abstrakt málverk,
sem seld eru dýrum dómum eru oft ekki skóbótavirSi, en fólk
kaupir þau, af því að það heldur að þetta sé svo voðalega
fint og þorir ekki að viðurkenna fyrir sjálfu sér og öðrum,
að það skilji ekki neitt, og oftast nær er heldur ekkert að
skilja, þetta er bara eitthvað kák út í bláinn. Áður en lista-
maður fer að mála abstrakt, finnst mér hann verði að læra
vel að mála fígúratift og fara með liti. Maður verður skilyrðis-
laust að læra undirstöðuatriðin, annars getur maSur ekki neitt.
— ÞaS er sem sagt ekki nóg aS hafa snilligáfuna til aS
bera.
— Snilligáfa skiptir ekki alltaf mestu máli, að minum dómi.
Þetta er bara þrotlaus vinna. Ég held að allir geti lært að
teikna. Maður getur nefnilega allt, sem maSur vill, en þó ekki
fyrirhafnarlaust. Árangurinn byggist á vinnu og þroska. Ef
maSur ætlar sér að vera listamaður, er ekki nóg að ganga i
rifnum og skítugum fötum, þvo sér um smettiS einu sinni
í mánuSi, klessa einhverjum hrærigraut á léreft og kalla þaS
málverk, eSa kuSla saman einhverjum óskiljanlegum og klúr-
um setningum og kalla ljóS. Ég gæti nefnt mörg dæmi um slika
„listamenn". Hvort sem menn eru tónlistarmenn, skáld eða
listmálarar, byggist árangurinn á vinnu og aftur vinnu. Mér
finnst allt of algengt að almenningur taki það sem sjálfsagS-
an hlut, að listamenn séu sóðalegir og hálfbilaðir, já, þvi
undarlegar sem fúskari kemur fyrir sjónir, þeim mun meiri
listamaður er hann álitinn af mörgum.
— Mér finnst ég sjá einhvern hryllingsbrag á myndum þin-
um og þú leitast bersýnilega ekki við aS túlka beina fegurð.
Framhald á bls. 49.
VIKAN 34. tbl. C