Vikan - 23.09.1965, Side 11

bara Pétur og Páll, sem notfæra sér þessi hlunn-
indi, ef nokkur nennir þá yfirleitt að standa í
því. Það var á ýmsum árstímum, sem menn
lögðu leið sína út í eyjar, allt eftir því, hvað
það var, sem átti að ná í. Fýllinn, sá ágæti fugl,
kom hingað til lands einhvern tímann á 17.
öld, að því er talið er. Það er tiltölulega stutt
síðan farið var að hirða egg hans, slíkt þótti
alger goðgá fyrr á tímum, þegar fýlunginn var
hirtur. Hann var mjög veigamikill áður fyrr,
þar sem hann gaf af sér bæði kjöt og feiti. En
þegar fýlaveikin svokallaða kom upp, var að
mestu hætt að hirða hann, en í þess stað byrj-
að að taka eggin. Venjulega hefur verið farið
til fýlseggja um tuttugasta maí, þá er talið, að
fýllinn sé nýorpinn. Fýlsegg eru um það bil
helmingi stærri en hænuegg, ljúffeng og matar-
mikil. En það verður að gæta þess að fara á
réttum tíma að ná í þau, það er lítið varið í, ef
þau eru orðin unguð, þegar á að borða þau.
Svartfuglaeggin voru þau egg, sem ávallt var
farið að ná í, og þótti að þeim hin mesta búbót.
Þau eru á stærð við fýlseggin, en þó sá munur
á, að fýlseggin eru ljós að lit, en svartfugla-
eggin eru dröfnótt. Yfirleitt var farið til svart-
fuglaeggja um fardagana eða um mánaðarmót-
in maí og júní. Þó voru til undantekningar frá
því, að svartfuglaegg væru tekin, og var það á
tímabilinu frá 1860 — 1865, en þá var svart-
fuglinn snaraður, sem kallað var. Var til þess
notuð löng stöng með snöru á endanum og var
henni sveiflað upp á bælin, þar sem fuglinn
hélt sig. Heldur þótti þetta ómannúðleg aðferð
og var sagt skilið við hana að mestu leyti um
1865. En síðan hafa svartfuglaegg oftast verið
tekin.
Lundaveiðin er það eina, sem ennþá kveður
eitthvað að í Eyjum af fuglatekju, en hún er að
ávinna sér æ meiri vinsældir sem sport með
hverju árinu sem líður. Sumir vilja jafnvel telja,
að hún eigi eftir að skjóta laxinum alveg ref
fyrir rass, hvað vinsældir snertir. Fyrst þegar
byrjað var að nytja lundann, var veiðiaðferðin
afar frumstæð. Notaðir voru greflar, sem kall-
aðir voru. Lundinn grefur sér holur inn í brekk-
urnar og verpir þar. Greflarnir voru langir
teinar með krókum á endanum og var þeim
stungið inn í holurnar, lundinn húkkaður og
síðan dreginn út. En þessi aðferð varð að þoka
fyrir annarri betri, sem kom til skjalanna. Um
1875 er talið, að fyrst hafi verið notaður háfur
við lundaveiðar. Hann er upprunninn frá Fær-
eyjum og hefur verið notaður þar svo lengi
sem menn muna. Háfurinn er löng tréstöng með
tveimur spýtum, sem mynda V fremst. Milli
þessara tveggja spýtna er svo strengt net. Fljótt
á litið er háfurinn ekkert ólíkur Y með löng-
um legg. Veiðimaðurinn verður að velja sér stað
til að veiða á, þar sem vindáttin er rétt. Lund-
inn flýgur móti vindinum og eftir því verður
að fara. Þá verður veiðimaðurinn að vera í hvarfi
við stein eða nöf, svo að fugiinn komi ekki auga
á hann. Gott er einnig að hafa með sér eitthvað
litskrúðugt, rauð flögg eða því um líkt, því
að lundinn er sérstaklega forvitinn fugl og þarf
að skoða allt óvenjulegt. Þegar hundahald var
leyft í Eyjum, var hundurinn eitthvað það
bezta, sem sægt var að taka með sér, ef átti
að fara að veiða. Lundinn sótti alveg óhemju í
hann. Margir veiðimenn stinga líka vír í þá
fugla, sem þeir eru búnir að fá og stilla þeim
upp í brekkunni, eins og þar sitji lifandi fugl.
Þetta hænir fuglinn líka að. En það er ekki
nóg að hafa nóga beitu, ef kunnáttan við að
veiða er ekki fyrir hendi. Það er nefnilega þó
nokkur kúnst að ná fuglinum í netið og verður
að slá háfnum upp á réttu augnabliki og með
réttum hraða, ef eitthvað á að nást. Svo dregur
Jón Guðjónsson, frá Þorlaugargerði,
með dágóða veiði á Landsuðursnefi í
Súlnaskeri. í baksýn er varða, sem
nefnist Skerprestur. í hana eiga allir
að láta pening í fyrsta sinn, er f>eir
koma í Skerið.
Ásmundur Friðriksson með afbrigði af
lunda. Þegar lundinn er alhvítur nefn-
ist hann lundakóngur.
X--.: ■ 'i
Jóel Sigurðsson reiðir súlnakeppinn á
loft, meðan félagi hans veður um í
súluhyggðinnl.
Við súlnatekju í skerinu. Þeir sem
eru i faðmlögum við súlurnar, eru
þeir Sigurður Jóelsson og Jón Guðjóns-
son.
Framhald á bls. 12.
VIKAN 38. tbl.