Vikan - 04.11.1965, Blaðsíða 25

FJðlSKYLDAN HEUEGVÆRI
AOSUEFAST
Kristín
Halldórsdóttir
ræðir við
Sigurjón
Ólaísson
myndhöggvara
Myndir:
Kristján
Magnússon
<l íbúSarhús og vinnustofa Sigur-
jóns standa alveg fram ó sjóvar-
bakkanum. HúsiS, sem Ragnar ■
Smóra byggSi er lengst til vinstri.
<<; Hjónin í Laugarneskamp 70
með þrjú af börnum sínum — só
elzti var í Laugunum. F.v. Hlíf, Sig-
urjón, Freyr, Dagur og Birgitte.
Fríða Proppé, forseti,
Einar Helgason, ritari.
Sigurjón skellihlær og klórar sér
á bakinu með hamrinum.
— Varðstu ekki fyrir barðinu á
almenningsálitinu, þegar þú lagðir
fyrir þig höggmyndalist?
— Ég varð ekki svo mikið fyrir
því. En það varð Einar Jónsson,
þess vegna varð hann svona sér-
vitur. Nei, ég var útlærður málari,
útskrifaðist úr Iðnskólanum árið
1928. Menn þóttust vissir um, að
það mundi bjarga mér.
— Hjá hverjum namstu listina?
— Fyrst var ég nú að fikta við
að mála. Var hjá Asgrími Jónssyni
eftir fermingu. Það var ágætt, en
svo varð Asgrímur ástfanginn, og
þá fór ég að dunda hjá Einari
Jónssyni við höggmyndaiist. En
fjölskyldan hélt ég væri bara að
slæpast, og þá fór ég í Iðnskólann.
Svo var ég hospitant í kennaraskól-
anum.
— Hospitant?
— Já, gekk þar um eins og grár
köttur í tvo vetur, tók engin próf
eða neitt. Aðalsteinn Sigmundsson
vildi endilega, að ég lærði eitthvað
framyfir barnaskólann. Aðalsteinn
var öndvegis kennari, hafði alveg
sérstakt lag á nemendum sínum.
Og Sigurjón tekur hörkutaki á
handlegg Ijósmyndarans til að sýna
okkur, hvernig Aðalsteinn tók í ó-
þekka nemendur. Það hefur aug-
Ijós áhrif!
— Hvenær sigldirðu svo?
- 1928. Og 1931 fór ég til ítal-
íu, var þar í hálft annað ár með
vinnustofu í Róm. Sú var ekki af
verra taginu, það óx pálmi beint
í gegnum húsið. Svo baðaði ég mig
í Ostia, sem er gamall hafnarbær
Rómarborgar. Ég lifði fínu lífi,
eyddi 8000 dönskum krónum yfir
árið. Það var ekki lítið í þá daga.
— Hvernig hafðirðu efni á því?
— Oo, það voru styrkir og dót.
Jón Krabbe var minn fjárhaldsmað-
ur og sendi peninga eftir pöntun.
Einstakur maður, Jón Krabbe, vel
látinn af öllum, sem áttu við hann
skipti, og þeir voru ekki svo fáir.
Ég man sérstaklega, þegar ég heim-
sótti hann í sendiráðið eitt sinn.
Ég hafði ekki séð hann í 2 ár, en
svo var ég illa stæður og ætlaði
að slá hann. Hann tók mér eins og
glötuðum syni, setti mig niður hjá
sér og spjallaði um alla heima og
geima, og á endanum fór ég, án
þess að hafa mig í að minnast á
peninga, kunni einhvern veginn
ekki við það eftir þessar hjartan-
legu viðtökur. En daginn eftir sendi
hann mér bara tékka upp á 500
krónur! Hann hafði víst séð á mér
sultarsvipinn.
— Fékkstu ekki styrk úr Carls-
bergsjóðnum?
— Nei, ég var upp á kant við
formanninn. Hann vildi endilega,
að ég sækti um danskan ríkisborg-
ararétt. Það kom ekki til mála.
Samt er ég í bláu bókinni þeirra.
Og Sigurjón stekkur út úr dyrun-
um og kemur aftur með Kraks Blá
Bog, sem hann hendir á hefilbekk-
inn. — Hana, þar getið þið séð allt
um billedhugger Olafsson.
— Einu sinn var ungur lögreglu-
þjónn, sem endilega vildi setja of-
an í við mig, hann uppástóð, að ég
þyrfti nýja bjöllu á hjólhestinn minn
og dreif mig meðsérá lögreglustöð-
ina, þar sem ég skyldi sektaður,
helzt tvöfaldri sekt. En þar var þá
maður, sem spurði, hvort ég væri
ekki Olafsson myndhöggvari og
dró fram Kraks Blá Bog, sem ég
hafði þá ekki hugmynd um. Og úr
því ég var í bókinni, mátti ekki
sekta mig, en lögregluþjónninn
fékk áminningu. Þá voru aðeins
2000 manns í bókinni, nú eru þeir
um 7000.
Við höldum áfram að spjalla um
alla heima og geima, árin úti og
árin heima, og leikurinn berst inn
í gamla íbúðarhúsið hans Sigurjóns
áfast vinnustofunni, þar sem hann
dregur fram þykka bók, fulla af úr-
klippum og myndum frá liðnum
dögum.
A einni myndinni er Sigurjón
ungur með mikinn hestshaus í fang-
inu. Við þykjumst kenna hestinn.
— Já, þetta er nú hrossið á
Kóngsins Nýjatorgi. Ég vann að því
í þrjú ár að rétta það við. Þá var
tekin af okkur kvikmynd. Það gerðu
Astrid og Bjarne Hænning Jensen,
sem fræg eru m.a. fyrir Ditte
Menneskebarn og Pan. Þetta var
ein af fyrstu myndum þeirra.
Við staðnæmumst við Ijósmynd
af brjóstmynd. Um hana fer Sigur-
jón þýðum höndum.
— Þessa afsteypu gerði ég at
mömmu á einu síðdegi. Hún var
skelfing taugaóstyrk. Vertu ekki að
þessari vitleysu, sagði hún hvað
eftir annað. Bíddu bara, þú átt eft-
ir að lenda á safni, sagði ég, og
síðar skrifaði hún mér út og bað
mig blessaðan að láta þessa ómynd
á safn. Hún hélt þá, að safn væri
bara geymsla. En ég fékk m.a.
Eckersbergpeninginn fyrir þetta
verk, og honum fylgja styrkir þriðja
hvert ár, og væri ég í Danmörku,
mundi ég ennþá njóta þeirra. Og
afsteypur hef ég gert nokkrar, ein
er t.d. á Statens Museum í Kaup-
mannahöfn.
Sigurjón stikar um gólfið og hlær
lengi að hugsun sinni, svo segir
hann okkur hlátursefnið:
— Einu sinni var frummyndinni
stolið. Ég var þá búinn að láta taka
tvær afsteypur af henni, en geymdi
hana í hillu í skólanum, þar sem
VIKAN 44. tbl. 25