Vikan - 05.08.1971, Blaðsíða 33

HÚN GIFTIST
ESKIMÓA
Framhald af bls. 17.
ið með því að fara aftur í dans-
inn, því að þar er meira fjör.
Þegar hlýrra er í veðri förum
við í útileguferðir með öðrum
Eskimóafjölskyldum. En þegar
Batiste fór í skemmtilegustu
ferðirnar á veturna til að veiða
eða fiska, var ég venjulega skil-
in eftir heima, jafnvel áður en
barnið fæddist, af því að kuld-
inn er svo mikill. Einu sinni gat
ég samt þröngvað honum til að
taka mig með í 60 mílna ferða-
lag á hundasleða til Hvalvíkur.
Þá svaf ég í fyrsta sinn í
snjóhúsi, sem Batiste byggði á
hálftíma. Við höfðum með okk-
ur spil og ferðaútvarpstæki. Við
vorum meira en tvo daga í ferð-
inni, af því að við lentum í
miklu hvassviðri.
Það getur stundum komið
manni í vanda að vera gift
Eskimóa. í fyrsta sinn, sem ég
reyndi að tyggja selskinnspjötlu
til þess að búa til skó, losnuðu
allar mínar tannfyllingar og
duttu úr. Tennur mínar reynd-
ust ekki nægilega sterkar til
þess arna.
Eins og Eskimóar lifðu áður
fyrr, gátu þeir bókstaflega ekki
komist af án kvenmanns til
þess að sauma á þá fötin og ala
upp börnin. Jafnvel enn í dag,
vegna hins kalda loftslags, er
Eskimóakonan ennþá meira ó-
missandi en hinar suðrænu
systur hennar.
En störfunum er stranglega
og nákvæmlega skipti á milli
hjóna: Batiste bætir fiskinetin,
ég bæli hreindýraskinnsbux-
urnar hans. Hann býr til
hundaaktygið, en ég fóðra þau
með elgsdýraskinni. Hann sér
um hundasleðann, en ég fylii
nestisskrínuna, þegar hann fer
á veiðar.
Kvenfólk, sem ekki kann að
bjarga sér, á hér ekki heima.
Maður verður að læra að elda
á olíuofni, sem er ætlaður bæði
til eldunar og upphitunar; mað-
ur verður að læra að hafa alltaf
kerti til taks, þegar rafmagnið
bregzt, eins og algengt er; baka
brauð, panta nýlenduvörur fyr-
ir allt árið, hreinsa fisk og
rjúpur og þýða frosnar leiðslur.
Þrátt fyrir allt þetta erfiði, nýt
ég lífsins betur hérna norður
frá. Þegar maður verður að
taka svona mikinn þátt í störf-
unum, finnst manni lífið eftir-
sóknarverðara.
Máltíðir okkar eru að mestu
leyti tilbreytingar á fáeinum
aðalefnum, sem ýmist eru feng-
in úr niðursuðudósum eða úr
frystihúsi staðarins og með að-
stoð matreiðslubókarinnar
„Ánægjan við matreiðsluna",
ásamt þeim uppskriftum, sem
ég er stöðugt að afla mér. Við
fengum einu sinni innfluttan
hálfan nautsskrokk, og síðan
hef ég lært að matreiða 50 teg-
undir af hamborgarhrygg.
Það er fremur erfitt með
veiðar umhverfis Rankinvíkina.
Þeir dagar eru liðnir, þegar
Batiste minnist þess að hafaséð
þúsundir hreindýra í einu. En
við fáum ennþá 30 punda urr-
iða og allt að 20 punda bleikju.
Stöku sinnum fáum við sér-
stakt ljúfmeti, svo sem bita af
ísbjarnarkjöti eða freðfisk til
að japla á.
Á okkar heimili er hvalkjöt
hundamatur, en maklak, skinn-
ið af hvíta belugahvalnum,
þykir okkur afar gott. Soðið er
það fremur óhrjálegt, en hrátt
er það mjög ljúffengt. Næst
maklak er hreindýrasteik uppá-
haldsmatur Batiste. Mér þykir
bezt salat, og það var eitt af
því, sem ég varð að læra að
vera án, þar til nágranni minn,
Jean Williamson og ég lögðum
áætlun um að fá nýtt grænmeti
flugleiðis frá Churchill í Mani-
topa, hvenær sem færi gafst.
Landið er hörkulegt. Einu
trén sem við sjáum eru tvær
tylftir af jólatrjám, sem okkur
eru send flugleiðis fyrir jólin.
Á vetrum sést sólin í fimm
klukkustundir á dag. Og þá er
alltaf frost. Til þess að gera sér
rétta hugmynd um veðurlagið
leggja þeir hér saman hitastigið
og vindhraðann - 50 stiga frost
og 70 mílna vindhraði á klst.
jafngildir þannig 120 stiga
frosti á Fahrenheit eða 85 gráð-
ur á Celsius. Vegna skafrenn-
ings verðum við alltaf nokkr-
um sinnum á ári innifennt, og
verðum að bíða þess, að einhver
grafi okkur út. Það þykir öllum
hlutaðeigandi hin bezta
skemmtun.
Úlfarnir eru önnur saga. Þeir
hafa stundum verið drepnir
skammt utan við bæinn.
Klæðnaður okkar er allur
miðaður við hina endalausu
baráttu við náttúruna. Fyrsta
og síðasta krafan er, að fötin
séu hentug, og þó geta þau
stundum verið furðanlega fal-
leg. Ég á fern stígvél, sem heita
kamiks, allt frá hnéháum, hvít-
um sauðskinnssokkum upp í
selskinnsstígvél með blóma-
mynstri. Þegar hlánar tek ég
fram gúmmístígvélin eða
mjaðmarháa skinnsokka. Mest
MERCA
Nú getur húsmóðirin sjálf húðað pönn-
ur og potta.
Merca-húðun er auðveld, og endist lengi.
Látið Merca vinna með yður.
Heildsölubirgðir:
FJOLVOR HF> Grensásveg 8.
Sími 31444.
allt árið geng ég í ullarnærföt-
um, þar á meðal hina tvo
skammvinnu sumarmánuði,
þegar flugurnar fara á kreik
með miðnætursólinni.
Þegar ég fór norður til
Churchill árið 1958 til mann-
fræðirannsókna fyrir háskóla-
prófið, átti ég sízt von á því að
rekast þar á mannsefnið mitt.
Þegar ég hitti Batiste Tootoo,
tvítugan vélvirkja, var eina
áhugamál mitt að spyrja hann
í þaula um vandamál ungra
Eskimóa. En í ágúst, þremur
mánuðum eftir að við hittumst
fyrst, vorum við trúlofuð.
Við ólumst upp við mjög ólík
skilyrði. Faðir minn rekur þjóð-
kunnugt skiphleðslufyrirtæki
ásamt þremur bræðrum sínum.
Ég fæddist í Viktoríusjúkra-
húsinu í Montreal og kom síðan
heim í fullkomið barnaherbergi
ásamt barnfóstru. Þjónustu-
stúlkur voru alltaf hafðar á
heimilinu. í jólaleyfinu vorum
við alltaf hjá ömmu minni í
Miami Beach. Þegar ég útskrif-
aðist úr menntaskóla, fékk ég
að fara i tveggja mánaða ferða-
lag til Evrópu. Síðan fór ég í
háskóla til að taka þar BA-próf.
Batiste fæddist í snjóhúsi
skammt frá Chesterfieldfirði á
Norðvestursvæðinu. Til þriggja
ára aldurs var hann mest í
amaut, pokanum, sem festur
var á bakið á skinnúlpu móður
hans. Sex ára gamall fór hann
að fara í veiðiferðir á sleða og
snara rjúpur með langri svipu-
ól. Sjö ára gamall skaut hann
fyrsta hreindýrið.
Er Batiste var tíu ára gamall,
flutti faðir hans og þrír bræður
ásamt fjölskyldum sínum til
Churchill, og voru þau fyrstu
Eskimóarnir, sem settust þar að
til frambúðar. Að ráði hvíts
loðdýraveiðimanns, sem þeir
höfðu kynnzt á norðurslóðum,
komu þeir bræðurnir sér upp
smám saman eigin fyrirtæki.
Þeir eignuðust tvo 40 feta langa
báta, tvær flatbytnur með ut-
anborðsvél, fjóra fólksbíla,
fimm flutningabíla, tvo dráttar-
31.TBL. VIKAN 33