Vikan - 06.01.1972, Blaðsíða 25

— Eins og viff vitum, erum viff ekki sér-
staklega margir, sem á þessu landi búum.
Þaff er því kannski ekki nema efflilegt,
aff hér séu ekki allir hlutir jafnvel gerffir.
Ég hygg þó aff hæfileikar leikara séu ekki
lakari hér en erlendis. Ég held aff okkar
menn standi fyllilega fyrir sínu. Sumir
þeirra hafa tæknilega galla, er stafa af
því að þeir hafa ekki fengiff nógu góffa
skólun upphaflega. Hér hefur aldrei ver-
iff fullgildur leikskóli, og viff skulum horf-
ast í augu viff aff þar er undirstaffan.
Rætt við Svein Einarsson,
leikhússtjóra, af tilefni sjötíu
og fimm ára afmælis Leikfé-
lags Reykjavíkur.
LEIKHÚS LEIKARANNA
Á þessu nýbyrjaða ári eru
sjötíu og fimm ár liðin frá
stofnun Leikfélags Reykjavík-
ur. Er hér um að ræða merkis-
afmæli í íslenzkri leiklistarsögu,
þar eð segja má að með stofn-
un félagsins 1897 hafi leikhús-
líf fyrir alvöru hafist hér á
landi. Hefur félagið óslitið
starfað síðan og alltaf í Iðnó,
þessu yfirlætislausa gamla húsi
við Tjarnarhornið, sem löngu
er orðinn einskonar helgur
staður í augum íslenzkra leik-
húsunnenda.
Sem eðlilegt má kalla er
margt á döfinni hjá Leikfélag-
. inu af tilefni afmælisins. Á
sjálft afmæliskvöldið verður
sýnd ný leikgerð, sem Sveinn
Einarsson leikhússtjóri hefur
unnið upp úr Útílegumönnun-
um og Skugga-Sveini eftir
Matthías Jochumsson. Til vors
verður verkefnaskráin eingöngu
helguð íslenskum leikritum og
verða á því tímabili frumflutt
fjögur ný verk: Atómstöðin eft-
ir Halldór Laxness, gert eftir
samnefndri skáldsögu, Dóminó
eftir Jökul Jakobsson, Dans-
leikur eftir Odd Björnsson og
Kona í hjólastól eftir Nínu
Björk Árnadóttur. Þá efndi fé-
lagið til leikritasamkeppni og
verða úrslitin kunngerð á af-
mælisdaginn. Hjá Almenna
bókafélaginu kemur út ágrip af
sögu leikfélagsins, sem Sveinn
Einarsson hefur skráð og Fálk-
inn hf. gefur út hljómplötu með
brotum úr nokkrum þeim leik-
ritum íslenskum, sem mestar
vinsældir hafa hlotið hjá Leik-
félaginu undanfarin ár. Þá
verður leikmyndagerð í Iðnó
frá upphafi kynnt með sérstakri
sýningu í Bogasal.
Leikhússtjóri Leikfélags
Reykjavíkur er og hefur verið
síðan 1963 Sveinn Einarsson,
fil. lic., og sneri Vikan sér til
hans af tilefni afmælisins og
lagði fyrir hann nokkrar spurn-
ingar.
— Aðalhvatamaðurinn að
stofnun félagsins, hóf Sveinn
máls, — og sá sem vann mest
að framgangi þess máls var
Þorvarður Þorvarðsson, sem
varð fyrsti formaður félagsins.
Hann var prentari og hafði
fengist við leiklist áður; þá voru
nefnilega tveir leikflokkar hér
starfandi, litlir báðir, venjulega
sama fólkið í báðum. Annar var
í Góðtemplarahúsinu, sem hafði
verið reist 1889 og síðan stækk-
að níutíu og tvö, ef ég man rétt.
Hinn hópurinn hélt til í Bröttu-
götu, í húsinu þar sem Silli og
Valdi eru núna, handan við
Aðalstræti 8. Það stendur enn
það hús; hét Fjalakötturinn eða
Breiðfjörðsleikhús, kennt við
Valgarð Breiðfjörð kaupmann,
sem reisti það. Og hann reisti
það beinlínis sem leikhús. Hing-
að kom danskur leikflokkur —
Edward Jensen og kona hans
Olga — 1891 eða tvö. Jensen
var fenginn til að segja til um
hvernig sviðið færi vel, og vígði
það síðan með leikflokki sínum.
— Tóku þá þessir tveir leik-
flokkar höndum saman um
stofnun Leikfélagsins?
— Já. Áður hafði verið gerð
tilraun til að sameina þessa tvo
hópa, en ekki tekist, fyrr en í
þetta skipti. Iðnaðarmannafé-
lagið reisti þetta hús, og sá fram
á að það mundi ekki hafa full
not þess, og vildi þá beina leik-
starfseminni hingað, þar eð að-
staða var hér betri en í hinum
stöðunum. Og það tókst. Og
raunar í tilefni af því, að þessi
aðstaða var fyrir hendi, var
stofnaður þessi leikflokkur,
Leikfélag Reykjavíkur.
— Hver voru helstu verk-
efnin í upphafi?
— Val verkefnanna skar sig
í fyrstu ekki mikið frá því, sem
hafði verið hjá leikflokkunum
tveimur. Þetta voru mest svo-
kallaðir danskir söngva-smá-
munir, það er að segja vaude-
viller. Mörg þessara verka eru
gleymd í dag, og seinna voru
Framhald á bls. 43.

1. TBL. VIKAN 25