Vikan - 21.09.1972, Blaðsíða 18

Jar&húsíð sem Jókoj bjó í var einstaklega vel faliö. Þar fundust föt og verkfæri, sem hann haf&i sjálfur
HANN
HÉLT
STRÍÐINU
ÁFRAM
EINN
Fimm klukkustundum síðar
var fréttin komin út um allan
heim. Heimsstyrjöldinni síðari
var að lokum lokið fyrir klæð-
skera að nafni Sjóitsji Jókoj,
fimmtíu og átta ára gömlum,
undirforingja í keisaralega
hernum japanska.
í tuttugu og átta ár hafði
hann lifað sem steinaldarmað-
ur í frumskóginum, stöðugt á
flótta undan bandarísku „óvina-
herjunum".
Þegar Bandaríkjamenn gerðu
stormárás á Gúam í ágúst 1944
og þurrkuðu japanska liðið þar
út, fengu Jókoj og félagar hans
eftirfarandi skipun hjá yfir-
mönnum sínum: Farið inn í
frumskóginn, hefjið skæru-
hernað. Gefizt aldrei upp,
fremjið heldur harakiri.
Gúam er nú svo fjölsótt af
japönskum túristum, að eyja
þessi er eins konar Maljorka
fyrir þá þjóð. Á suðurhafsey
þessari er líka ein sú stærsta
af herbækistöðvum Bandaríkja-
manna í Austurlöndum fjær.
Þegar Sjóitsji Jókoj var seint
og um síðir tekinn til fanga,
vakti sú frétt ekki einungis
brandara óg hlátur. Nei, frétt-
in hafði djúptæk áhrif á flesta
Japani.
Allt í einu var þetta nú að
Marlueyja mi&ja vegu milli
Japans og Nýju-GIneu.
búiö til.
því er virðist íriðelskandi fóik
hlifðarlaust minnt á ógnirnar
og blóðbaðið, sem fylgt höfðu
hernaðarstefnu lands þeirra.
Það minntist nú þeirra tima,
þegar Japanir hlýddu öllum
skipunum frá yfirvöldum og
yfirmönnum eins og þrælar,
þegar keisarinn var tilbeðinn
sem almáttugur guð. Milljónir
fólks, sem misst höfðu menn
sína og feður á vígvöllunum
grétu fyrir framan sjónvarps-
tækin hvert sinn sem Jókoj
gamli sýndi sig á skerminum.
.Hskan, sem ekki vissi eitt
eða neitt um stríðið, brást
öðruvísi við. Margir ungir
menn öfunduðu Jókoj og létu
það hiklaust í ljós. Þeir töl-
uðu um samkeppnina og streit-
una, hvað allt væri að verða
líkt hvað öðru, ofskipulagning-
una, ok erfðavenja og meng-
unina. Þeir sögðu að steinald-
arlíf í frumskóginum hlytí að
vera ólíkt meira mannsæm-
andi.
Jafnframt var líf þessa síð-
asta (?) einmana hermanns í
frumskóginum ögrun við allt
fyrra mat á því, við hversu
slæmar aðstæður menn gætu
lifað. Enginn hafði svo lengi
haldið út gegn ótta, einsemd og
sulti.
Jókoj undirforingi fór langt
fram úr sögubókarhetjunni Ró-
binson Krúsó.
Aðeins tíu klukkustundum
eftir að fréttin af þessum út-
haldsgóða hermanni hafði ver-
ið send út um heiminn, var
heimspressan á leið til Gúam í
þotu, sem tekin hafði verið á
leigu í Tókíó.
Undirforinginn gamli tók á
nokkrum klukkutímum skrefin
frá steinaldarlífinu inn i öld
sjónvarpsins, barst á hraða
ljóssins gegnum þróun, sem ár-
hundruð hefði getað þurft til
að koma í kring.
Allt var nýtt fyrir honum.
Nýir og nýir hlutir komu hon-
um á óvart, hraðar en hann
hafði við að átta sig á þeim.
Jafnvei fátæklegan kofa Du-
enasar veiðimanns í Talifofo
þótti honum mikið til um.
Tuttugu og átta meðliinir
fjölskyldunnar störðu forvitnir
á hann. Börnin hættu sér endr-
um og eins nærri honum og
snertu föt hans. Þegar hann
hreyfði sig, þutu þau frá hon-
um, æpandi af hræðslu. Hon-
um gramdist þessi athygli, var
óvanur henni, hafði ekki séð
tvífætta veru síðustu átta árin.
í fyrsta sinn í átta ár fékk
hann nú skál af hrísgrjónum,
sem hann úðaði í sig af mik-
illi græðgi. Hann át makríl,
buff, uxahalasúpu — já, hann
át það sem borið var á borð
og spurði um meira.
Frú Duenas bandaði frá sér.
— Þú ert ekki vanur mat. Ef
þú borðar þig saddan svona allt
í einu, geturðu dáið. Og drekktu
ekki heldur alltof mikið vatn!
Hálftíhna síðar steig hann
upp í jeppa fjölskyldunnar til
að aka til Agana, höfuðstaðar-
ins á Gúam. Þegar vélin fór í
gang varð hann hræddur og
reyndi að henda sér út úr bíln-
um. Hann hafði sem sé aldrei
fyrr ekið í bíl . . .
Á lögreglustöðinni í Agana
gerði hann stuttlega og á skýrri
japönsku grein fyrir því hver
hann var, hverri bataljón hann
tilheyrði og þuldu upp nöfnin
á nánustu ættingjum sinum i
Tomita, litlum bæ í miðhluta
Japans. Hann teiknaði líka á
kort hvernig maður komist
þangað frá járnbrautarstöðinni
í Nagoja.
Á fundi um nóttina komust
sýslustjórnin á Gúam, japanski
konsúllinn þar og liðsforingjar
frá Anderson-flugvellinum
sameiginlega að þeirri niður-
stöðu að hið ótrúlega væri satt:
Jókoj væri í raun og sannleika
eftirlegukind úr Kyrrahafs-
stríðinu fyrir tuttugu og átta
árum.
Þetta er raunar ekki í fyrsta
sinn, að japanskir hermenn
hafa fyrirfundizt á Kyrrahafs-
eyjum eftir stríðið. Þeir höfðu
líka lifað einangraðir og ekki
haft hugmynd um að stríðinu
væri lokið. Einn slíkur hermað-
ur gafst upp 1951, þannig að
hann kom inn í langleiðavagn,
hneigði sig þrívegis og sagði
furðulostnum farþegum að
hann vildi hætta að striða. Ár-
ið eftir voru tíu þungvopnaðir
hermenn teknir á Gúam eftir
langan eltingaleik og stutt
18 VIKAN 38. TBL.