Vikan - 04.12.1975, Blaðsíða 72

Látum jolmvm
barnanna^^^M
Á heimili foreldra minna, var
jólasveinninn Htt í heiðri hafður. En
frænku minni fannst hann tilheyra
og flest barnanna urðu ofsakát, þegar
hann kom í jólaboðin, þvi við vissum
auðvitað, að þetta var Pétur frændi
og að við mundum fá jólagjafir,
þegar hann væri kominn.
En minnstu börnin, sem ekki
höfðu áður séð hann, eða voru of
ung til að muna eftir honum frá
ári til árs, drógu sig í hæfilega
fjarlægð og fóru jafnvel kjökrandi
út í horn, eða héldu í pils mömmu
sinnar. Loks, þegar þau voru orðin
örugg í örmum mömmu, þorðu þau
að kíkja dálítið á þennan óþekkta og
hættulega mann.
Einstaka sinnum kom það fyrir,
að börn urðu alveg frávita af hræðslu.
Lítill, taugaóstyrkur drengur hljóp
einu sinni organdi um alla stofuna
alveg miður sín af hræðslu. Jóla-
sveinninn tók þá grímuna af sér,
og þegar drengurinn sá, að þetta
var bara Pétur frændi, róaðist hann
smám saman. En þegar Pétur setti
grímuna á sig aftur og lét snáðann
horfa á sig gera það, varð hann samt
aftur jafn ofsahræddur. Gríman
varð að falla aftur snarlega og
drengurinn fékk hana lánaða til að
leika sér að. Hann jafnaði sig að
visu, en jólaboðið var algjörlega
eyðilagt fyrir honum, — og enginn
veit, hve lengi hræðslan sat í honum.
Hrœðsla við jólasveininn.
Hræðsla er djúp og frumstæð
eðlishvöt hjá okkur mönnunum.
Þá hræðslu, sem maður einu sinni
hefur fengið í sig, er ekki svo
auðvelt að losna við aftur. Og börn
cru svo misjöfn. Sum þekkja
varla til hræðslu, en önnur þurfa
ekkert til.
Svo virðist, sem sálarástand barns-
ins hafi ekkert um þetta að segja.
Þetta getur einfaldlega átt rætur
sinar að rekja til þess, hve næmt
barnið er fyrir utanaðkomandi áhrif-
um, eða hvort eitthvað svipað hefur
komið fyrir það áður, eða að þau
innst inni eru ekki eins örugg og
önnur, eða jafnvel að hugmyndaflug
þeirra sé svo auðugt, að ævintýra-
persónur eins og álfar og tröll hafi
aðra þýðingu fyrir þau en aðra.
Hver svo sem ástæðan er, þá verð-
ur það barn, sem verður hrætt við
jólasveininn, fyrir djúpstæðri reynslu.
Hverju sinni, sem barn verður
hrætt, setur það djúp spor í sálarlrf
þess. Angistin leitar á það aftur í
svipuðum tilfellum, bæði í draumi
og vöku. Börnin fara að gráta í
svefni, eða þau rjúka upp af svefni
böðuð svita um allan líkamann af
hræðslu.
Ef til vill sýna þau angistina
ekki greinilega. Hún liggur í leyn-
um einhvers staðar djúpt i sálar-
Iífinu, og þau reyna oft að leyna
henni á einhvern hátt. En gleðin
verður aldrei fullkomin né eðlileg,
ef hræðslan liggurí leyni.
Öll þau atvik, sem minna á það,
sem gerði þau hrædd, geta auðveld-
lega vakið hana til lifs á nýjan
leik. Því getur það vel farið svo,
að þau börn, sem hafa orðið hrædd
við jólasveininn, fái hræðslutilfinn-
ingu, þegar jólin nálgast aftur, eða
þegar þau nálgast jólatréð. Kannski
sýna þau það alls ekki. Þau gætu
jafnvel sungið, hlegið og hamast
meira en önnur börn, þau gætu jafn-
vel hlakkað meira til jólanna en
önnur börn, því að á bak við til-
hlökkunina liggur niðurbæld
hræðsla.
En flest börn eru alls ekki hrædd
við jólasveininn. Og flest börn hafa
mikla ánægju af honum. Það er þó
aldrei hægt að vita fyrirfram, hvernig
barn bregst við honum, og það er
alls ekki þcss virði að setja barnið í
72 VIKAN 49. TBL.