Vikan - 12.06.1980, Blaðsíða 22

Ár trésins i Vikunni
Það er nauðsyn hverjum [Deim er
gróðursetja vill tré að gera sér grein fyrir
þvi að hann er með lif í höndunum. Tré
er lifandi vera og aflar sér fæðu úr jarð-
vegi og andrúmslofti. Úr jarðvegi fá þau
köfnunarefni, fosfór, kalí og ýmis snefil-
efni, s.s. mangan brennistein, bór, joð
o.fl. Úr andrúmslofti vinnur tréð kolefni
og er það blaðgrænan sem vinnur
kolefnið úr koltvísýringi andrúms-
loftsins.
Rótarhárin sjúga til sln jarðvatn og
þrýsta því inn í rætur trjánna. síðan flyst
það um stofn þeirra. Næringarefnin eru
uppleyst i vatninu og flytjast með þvi
um tréð.
Ef tré á að þrífast vel þarf að vera
visst hlutfall milli rótar, stofns og krónu.
Þetta hlutfall getur verið mismunandi,
t.d. fær tré sem vex i nægu rými annað
form en tré sem er aðþrengt og hefur
ekki möguleika á því að vaxa vegna
utanaðkomandi áhrifa. Tré hafa mikla
möguleika til að aðlaga sig aðstæðum og
við gróðursetningu þeirra og staðarval
er verið að leggja grundvöll að vexti og
þrifum þeirra i framtiðinni.
Það er slæm fjárfesting að kasta
höndum til gróðursetningarstarfsins.
Þess vegna er það góður vani að gera
gróðursetningarathöfnina að hátiða-
stund í fjölskyldunni, þar sem áhersla
er lögð á alúð við verkið. Það þarf að
útskýra hvert handtak verksins, sér-
staklega fyrir þeim sem ekki vita hver
tilgangur er með hverju handtaki.
Plönturnar þakka fyrir góða vinnu og
umhyggju meðgóðum vexti næstu árin.
Eigi verkið að vera vel heppnað þurfa
plönturnar að vera góðar og verkið vel og
rétt unnið. Hvað er þó góð planta má
spyrja. Það langar mig að skilgreina i
nokkrum orðum og styðst ég þá við
POTT APLANTA. Pokinn rifinn
varlaga utan af rótunum.
Greitt úr rótunum.
VILHJÁLMUR SIGTRYGGSSON:
Gróðursetning
trjáa
og runna
norskan staðal, þar sem hérlendis er ekki
til nein skilgreining á því.
Plöntum má skipta i þrjá flokka eftir
því hvernig þær eru aldar upp og
hvernig ræturnareru.
Fyrst er svokölluð barrótarplanta.
Barrótarplanta er planta án nokkurrar
moldar á rótum. Hún er seld þannig að
hún er tekin beint upp úr beði og án
moldar á rótum. Þessar plöntur eru yfir-
leitt ódýrastar (fyrir utan skógræktar-
plöntur). Þessar plöntur þarf að gróður
setja áður en þær fara að laufga að vori
og það má ekki taka þær upp úr beði að
hausti fyrr en þær hafa fellt lauf og
lokað brumum.
Síðan koma hnausplöntur. Þær plöntur
eru teknar upp úr græðireit með hnaus
og verða ræturnar að vera það vel
greindar að þær haldi moldinni á rótun-
um og þoli tilfærslu án þess að hnausinn
detti i sundur, geri hann það kallast
plantan barrótarplanta.
Pottaplöntur er þriðja stigið. Þær
plöntur eru aldar upp í pottum eða plast-
pokum. Slíkar plöntur má ekki selja fyrr
en plantan hefur fyllt pottinn með þéttu
rótarneti, þá gjarnan ársgamlar plöntur i
potti, eigi skemur.
Stærð plantna við gróðursetningu fer
eftir því til hvers á að nota þær. Minnstu
plönturnar eru yfirleitt notaðar af skóg-
ræktinni til skógræktar og við skjólbelta-
ræktun. enda ódýrastar. Til gróður-
setningar í almennings- og einkagarða
eru yfirleitt notaðar stærri plöntur. Þær
þola meiri ániðslu en litlar skógplöntur.
Plöntur eru yfirleitt seldar eftir stærð og
aldri og er verð þá yfirleitt i hlutfalli við
stærð og aldur plöntunnar.
HNAUSPLANTA. Þetta er 12 óra
sitkagreniplanta. ,
Svona er tekið utan af hnausnum,
variega.
Stillt upp, beinni, mold ýtt að.
Húsdýraóburður undir.
XX Vlkan 24. tbl,