Vikan - 31.05.1984, Qupperneq 15

NA UR LIFINU
ia um leikhúsið
Hjá mér tekur leikhúsið kvölina úr
lífinu
Leikaralífið, á það við þig?
„Við sem erum ekki á föstum samningi vit-
um auðvitað aldrei hvenær, hvaða eöa hvort
næsta hlutverk veröur. Þessi vinnutilhögun á
við suma en ekki aöra. Ég er sátt við þetta og
vinn auövitaö annað meö. Leikarar liggja
heldur ekki meö hlutverk á lager eins og til
dæmis tónlistarmaðurinn sem æfir upp eitt-
hvert tiltekið verk. Leikarinn getur lítið
annað gert en að lesa og þjálfa líkamann og
röddina. Ein leiksýning getur líka haft heil-
miklar kvaðir í för með sér. Núna, á meöan ég
er amman undir teppinu, verð ég aö vera til
staöar og tilbúin að leika hvenær sem er
meðan á sýningum stendur. Leikarar leika
sínar sýningar á meðan þeir standa í fæturna.
Free lance leikarinn verður líka stöðugt að
láta vita af sér, koma sér að. Hann getur
einnig átt þaö á hættu að leikhúsið yfirtaki allt
þannig að þaö komi niður á annarri vinnu.
Það er lika mikill munur á að reka sína eigin
sýningu og aö vinna í atvinnuleikhúsi. í at-
vinnuleikhúsinu getur leikarinn yfirleitt æft
hlutverk sitt og síðan gengiö inn á svið. Hjá
okkur, sem stöndum aö eigin sýningu, erum
við aö reka leikhúsið, sjá um fjármál, leik-
tjöld, búninga, auglýsingar og yfirleitt allan
almennan rekstur. Hins vegar er ég ekki að
segja að þeir leikarar sem vinna hjá atvinnu-
leikhúsunum vinni ekki eins mikiö. Margir
þeirra eru gjörnýttir og vinna ekki minna á
öllum tímum sólarhringsins. Ég held aö um
þá sýningu sem ég rek sjálf geti ég sagt: Ég á
þessa sýningu. Ég er stundum spurð aö því af
hverju ég sé að basla þetta, þetta sé enginn
gróöi. Leikhús er aldrei gróöastarfsemi og í
dag keppa þau ekki aðeins viö kvikmyndahús-
in heldur hafa myndböndin bæst við. Ég er aö
þessu fyrir ánægjuna og göfgi andans og hjá
mér tekur leikhúsið kvölina úr lífinu.”
Viss hvöt sem rekur mann á svið
Hvað finnst þér um þegar fólk segir að leik-
arar vilji margir hverjir vera öðruvísi en
gengur og gerist?
„Mér finnst í sjálfu sér óeðlilegt aö lista-
menn líti á sig sem eitthvað öðruvísi en annað
fólk. Það er ekki gott þegar leikarar einangra
sig í sínum hópi. Leikarar veröa að vita
hvernig líf annarra gengur fyrir sig, einfald-
lega vegna þess að á sviðinu eiga þeir að túlka
manneskjurnar og líf þeirra. En hins vegar
finnst mér samt ósköp eölilegt að þeir reyni
aö skapa sér sjálfum einhverja ímynd, til
dæmis í klæöaburði, þeir eru stöðugt að skipta
um ímynd á sviðinu. En svo er þaö meö
marga leikara að þeir eru aö ósekju sagðir
svona og hinsegin og miklir meö sig. Það er
vandi að eiga að standa undir kröfum annarra
um það hvernig maður á að koma fram og
vera ef maður er þekkt andlit. Því verður svo
hins vegar ekki neitað aö þaö er viss hvöt sem
rekur mann á svið þótt hún ein gefi ekki endi-
lega af sér góðan leikara.”
Útvarpið heillandi
„Ég hef verið með barna- og unglingaþætti í
nokkur ár núna og ég hef virkilega notiö þess
aö vinna þetta. Útvarpið er mjög heillandi
fjölmiðill og í þáttagerðinni kynnist maöur
svo mörgu sem aldrei kemur fram í þáttun-
um. Mér hefur fundist mjög áhugavert að
fylgjast með því hvernig börn og unglingar
eru sett í þjóðfélaginu, eins og til dæmis
hversu mörg börn búa aðeins með ööru for-
eldri. Þetta er reynsla sem ekki veröur aftur
tekin. Ekki sakar heldur að vera alltaf meö
vinsælustu lögin á hreinu. Og svo eru þetta
þakklátustu hlustendurnir. í Hrímgrundar-
þáttunum hefur síminn verið rauðglóandi í
hverjum einasta símatíma. En nú ætla ég að
hvíla mig í bili frá föstum þáttum. Þetta er
ágætt, finnst mér þegar ég lít til baka, og ég
komst meira aö segja á þessum tíma í eina
viku á vegum útvarpsins til Kaupmannahafn-
ar þar sem ég var innan dyra hjá danska út-
varpinu og fylgdist meö gerð unglingaþátt-
Framtíðin opin en Edith Piaff er mín
kona og sú sem ég vildi gjarnan leika
„Hvað framtíðina varðar er allt opið hjá
mér. Leikhúslífiö er mitt líf og þaö hefur
ýmislegt skemmtilegt komið upp á þessum
árum síðan ég svaf í grænu kápunni. Ég hef
ferðast mikið til útlanda og leikið þar. 1976 fór
ég til Bretlands meö Fröken Júlíu og þaöan
fórum viö á leiklistarhátíö á ítalíu. Við urðum
samferða breskum leikhópi og þegar til ítalíu
var komiö slettist eitthvað upp á vinskapinn
meö þeim afleiðingum að okkur íslendingun-
um var ýtt út úr rútunni á miöjum veginum.
En þetta kom ekki í veg fyrir að við kæmumst
á hátíðina sem var hin lærdómsríkasta í alla
staði. Þarna var unnið frá morgni til kvölds
við námskeiðahald og sýningar og þarna
læröi ég til dæmis aö skjóta af boga og sveifla
blævæng hjá kínverskum no-meistara. Sam-
starfinu við breska leikhópinn lauk hins
vegar þannig aö ég bauð þeim öllum til Is-
lands þar sem ég sagðist ætla að fara með þau
upp á öræfi og skilja þau þar eftir.
Annað skemmtilegt, sem ég upplifði á
Italíu, var aö ég komst á „látbragðsnám-
skeið” þegar ég einn morguninn skar mig í
fingurinn viö brauðskurö. Það blæddi mikið
svo kalla þurfti á lækni sem dreif mig á
sjúkrahús þar sem roskin ítölsk nunna tók á
móti mér og byrjaði á því að kenna mér meö
miklu handapati aö skera brauö.
Ég hef svo unnið með tilraunaleikhúsi a
Bretlandi, verið á leiklistarhátíð í Berlín og í
Júgóslavíu og þetta allt hefur haft mikið aö
segja og er alveg nauðsynlegt finnst mér.
Þarna kynnist maður öllu mögulegu, allt frá
eins manns götusýningum upp í viöamiklar
óperusýningar. Ég á samt margt eftir, er
eiginlega rétt að byrja. Ég á til dæmis eftir að
læra meira, ég finn stundum að mig skortir
menntun, til dæmis í sambandi við tungumál
og söguþekkingu, því þótt brjóstvitiö dugi
ansi langt getur þekkingarleysiö tafiö. Svo á
ég eftir að leika hana Edith Piaff, hún er mín
kona, þessi manneskja sem liföi lífinu sem
bastarður en átti þessa miklu tilfinningu að
gefa í söngnum. En það getur líka verið að
ég láti Edith Piaff lönd og leiö og taki frekar
Soffíu frænku, Mary Poppins eöa jafnvel
sjálfa Elísabetu Englandsdrottningu fram
yfir. Ég verö að minnsta kosti að leika, það er
eins og mig vanti vítamín ef ég leik ekkert í
lengritíma.”
ZZ. tbl. Vikan 15