Vikan - 14.06.1984, Qupperneq 15

• • •
Þegar ÉG var lítil(l)
Edda Björgvinsdóttir leikkona
Edda Björgvinsdóttir leikkona
hefur þurft að bregða sér í ýmis
gervi, bæði í útvarpi, á sviði og í
sjónvarpinu.
„Ég man satt aö segja varla eft-
ir mér öðruvísi en með þá blýföstu
ákvörðun að verða leikkona. En
nokkrum sinnum kom upp rödd
skynseminnar sem benti mér á
hvað þetta væri óskynsamleg
ákvörðun hjá mér því það væri svo
erfitt að komast í starf. Þegar
þessi rödd lét í sér heyra íhugaði
maður svo sem að verða kennari,
sálfræöingur eða eitthvaö annaö
og ég fór reyndar eftir þessari
rödd þegar ég var komin með tvö
börn eftir menntaskóla. Ég dreif
mig í röntgentækni en hætti og fór
í leiklistarskólann þrátt fyrir rödd
skynseminnar. Annars átti fyrir
mér að liggja aö verða leikkona.
Þegar ég var lítil var ég eitt sinn
stödd í barnaafmæli þar sem mjög
aösópsmikil kona, Melitta Ur-
bancic, var meðal gestanna. Eg
sat þarna prúð og stillt eins og mín
var von og vísa þegar þessi kona
stóð upp, gekk að mér og sagði hátt
svo flestir afmælisgestirnir
heyrðu: „Þú átt einhvern tíma eft-
ir að verða leikkona.” Hún sagði
þetta viö mig sem hafði setið eins
og brúða á meðan aðrir gestir
flögruðu um. Þetta hefði verið
skiljanlegra ef ég hefði veriö með
einhvern leikaraskap eða fíflalæti
og eitthvað sérstaklega áberandi.
En ég varð leikkona og fyrstu
minningu mína úr leikhúsi hef ég
frá mömmu. Eg var í Þjóðleikhús-
inu aö sjá Dimmalimm. Þegar
sýningunni var lokiö og þessi
skyndilega þögn komin, sem oft
myndast þegar öllu klappi er lokið
og tjaldið er dregið fyrir, stóð ég
upp og kallaði hátt: „Dimma-
limm, Dimmalimm, ekki fara.”
En hún fór.”
Forsætisráðherra okkar, Stein-
grímur Hermannsson, var ekkert
ólíkur öðrum börnum með það að
eiga sér draumastarf í æsku:
„Mig langaði snemma til aö
verða smiöur. Afi minn var smið-
ur og út allan barnaskóla vildi ég
smíða eins og afi. En ég fór í
menntaskóla og tók stúdentspróf
1948. Á meðan ég dvaldi innan
veggja þeirrar stofnunar minnk-
aði einhverra hluta vegna löngun-
in í smiösstarfiö, þegar ég fékk
áhuga á verkfræði. Ég lét
drauminn um verkfræöina rætast
og fór í rafmagnsverkfræði til
Bandaríkjanna, lauk prófi þaöan
1952 og varð verkfræðingur hjá
Rafmagnsveitu Reykjavíkur
þegar ég kom heim. Síðan fylgdu
önnur störf á þessu sviði en ég átti
hins vegar erfitt meö aö flýja póli-
tíkina þótt mér hafi reyndar aldrei
fundist hún neitt eftirsóknarverð:
Faðir minn var alþingismaður og
ég alinn upp við skráargatið. ”
Helga Thorberg leikkona
Það var mikið á tali hjá Eddu
Björgvins og Helgu Thorberg á
síðasta ári og þær stöllur hafa átt
sameiginleg áhugamál, Ella og
leiklistina.
„Ég ætlaði snemma að verða
hárgreiðslukona eins og mamma
en ég var ekki nema 12 ára þegar
ég var orðin leið á starfinu. Þaö
kom til af því aö ég var mikið
að hjálpa mömmu, var til dæmis
stundum í fullu starfi á Hvolsvelli
á sumrin. Ég fékk nóg og eftir
Var ráðherrastarfið drauma-
starfið hennar í æsku?
„Nei, ekki get ég nú sagt að ég
hafi stefnt á ráðherraembætti né
nokkuð annað sem tengdist stjórn-
málum. Ég hrærðist í hjúkrunar-
konudraumnum eins og svo
m'argar stelpur. Ég man eiginlega
ekki eftir öðru en því að ég var
ósköp lítil þegar mig fór að langa
til að veröa hjúkrunarkona. Af
einhverjum ástæðum langaöi mig
til að veröa hjúkrunarkona á milli-
landaskipi. Þessi löngun mín í
stúdentspróf ákvað ég að fara í
viðskiptafræði. Sú ákvöröun mín
mótaöist eingöngu af því aö ég
áleit að þar með ykjust möguleik-
ar mínir á að veröa rík. En ég
komst aö því aö það var mikiö á
sig lagt til að nálgast auðæfin. Eg
heyndi að lesa í gegnum þetta en
þetta var hreint og beint óþolandi.
Ég hafði þá fengiö mikinn áhuga
á leikhúsi, fór mikið í leikhús og
það var skrambi erfitt að setjast
niður meö bækurnar eftir góöar
sýningar. Þetta fór svo þannig að
mér fannst ekki ráðlegt aö halda
þessu áfram og lenda kannski á
taugadeild peninganna vegna svo
ég skellti mér í inntökupróf í leik-
listarskólann, og komst að. Þar
hitti ég svo Eddu og við urðum
vinkonur og höfum brallað ýmis-
legt síöan. Ég á nú reyndar líka
ágætis minningu úr minni fyrstu
leikhúsferö: Égtýndist.”
hjúkrunarkonustarfið kom líklega
til af því að ég var mikiö innan um
hjúkrunarkonur, var að vissu leyti
alin upp meöal þeirra, Pabbi var
yfirlæknir á Kleppsspítala og þar
átti ég margar hjúkrunarkonu-
fyrirmyndir. Þetta starf var lengi
ofarlega í huganum en einhvern
veginn atvikaðist þaö nú svo aö ég
fór í menntaskólann og lauk
stúdentsprófi. Kannski setti milli-
landaskipiö strik í reikninginn. Ég
fór í lögfræöi í Háskóla íslands og
lauk lögfræðiprófi þaðan 1958. Ég
var þá komin nokkuð í pólitíkina,
fór fyrst á þing 1956 og var mikið í
háskólapólitíkinni. En ég var
barnakona og ef hiö akademíska
frelsi hefði ekki veriö viö lýði í
skólanum hefði ég kannski ekki
lagt út í þetta nám með börn. Eg
vildi vera sem mest með börn-
unum og las mikiö heima. 1 dag er
þetta mun erfiðara þar sem tíma-
skylda setur strik í reikninginn.
Ég dáist að hvað margar barna-
konur geta í dag miðaö við
aðstæður, hvort heldur þær eru í
fullu starfi einhvers staöar, ætla
að veröa hjúkrunarkonur, lög-
fræðingar eða eitthvað annaö. ’ ’
Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra
Ragnhildur Helgadóttir menntamálaráðherra
24. tbl. Víkan 15